Akġf aġirli
Yüklə 1,82 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Oskar Ġvanoviç ġmerlinq
böyük xidmət göstərdi. Mənşəcə alman olan Şmerlinq 1863-cü il iyulun 17-də Tiflisdə anadan olub. 1889-cu il Peterburqda, 1893-cü ildə isə Münhendə rəssamlıq akademiyalarını bitirərək Tiflisə dönmüşdü. 1902-ci ildə Tiflis Rəssamlıq məktəbinin direktoru olmuş, burada nəşr olunan bir sıra qəzet və jurnallarda karikatura, illüstrasiyalar çəkmişdir. Şmerlinqin yaradıcılıq fəaliyyəti Azərbaycanla sıx bağlıdır. O, 1888-90-cı illərdə Qarabağda, Xankəndində çalışıb, Şuşada təşkil olunan teatr tamaşalarına dekorasiyalar verib. Mirzə Cəlil "Molla Nəsrəddin"i nəşr etməyə başlayanda Tiflisdə yaşayan Şmerlinqi işə dəvət edir. Bu barədə Mirzə Cəlil yazır: "Bizim birinci işimiz, birinci vəzifəmiz gözümün qabağında dərin yuxuda olan islam milləti idi. Və birinci növbədə əziz nadirül vücud olan Şmerlinq nəqqaşımızdan iltimas etdik ki, bizim bəxti qara Şərqin yatmış millətlərinin qəflət yuxusunu öz ustanə fırçası ilə təsvir etsin. Və istəyi tarixini 1906-cı ilində, aprel ayının 7-də səhnəyə intişara qoyulan birinci "Molla Nəsrəddin"in baş səhifəsində, şirin yuxuda yatan millətlərin təsviri haman təsvirdir ki, vücudu bizim üçün çox qiymətli olan Şmerlinq nəqqaşımız öz məharətli qələmi ilə onu haman tarixdə yaratdı". Şmerlinqə şəkillərin mövzusunu, ideya istiqamətini, hətta süjetini Mirzə Cəlil və Ömər Faiq verir, tiplərin xarakterini, məkan və zamanı, onların mimikasını, cizgilərini rəssama başa salırdılar. Jurnalın ilk sayında Mirzə Cəlilin düşündüyü, təsvir etdiyi Molla Nəsrəddinin surətini də Şmerlinq çəkmişdir. Məcmuənin populyarlıq qazanmasında, oxucu auditoriyasının genişlənməsində Şmerlinqin müstəsna xidmətləri var. Rəssamın yaradıcılığını yüksək qiymətləndirən Mirzə Cəlil yazır "Keçən günləri yadıma salıb məcmuənin yolunda mərhəmət göstərənləri bir daha yada saldıqda onların içində ən dəyərli köməkçimiz Oskar İvanoviç Şmerlinqə qəlbimin incə bir guşəsindən intəhasız salamlar göndərirəm". Şmerlinq də "Molla Nəsrəddin"də fəaliyyət göstərdiyi dönəmi iftixar hissi ilə xatırlayırdı: "Əzizim Mirzə Cəlil” Bu gün bizim "Yeni fikir" qəzetinin müdiri sizin salamınızı mənə yetirdi... Keçmiş günlərin xoş xatirələri, xüsusilə "Molla Nəsrəddin"də birgə işimizlə olaqədar xatirələr məni fərəhləndirir. O vaxtlardan çox keçmişdir, ətrafımızda çox şey dəyişmişdir, amma bizim satira və yumora olan həvəsimiz əvvəlki kimi güclü qalmışdır. Siz Bakıda mənim üçün əziz olan "Molla Nəsrəddin"in nəşrini davam etdirirsiniz, mən də Tiflisdə həmin sahədə işləyirəm". Sovet Azərbaycanının ilk illərində Şmerlinq bir müddət Gəncədə, 20-ci illərin ortalarında isə Tiflisdə Azərbaycan dilində çıxan "Yeni fikir" qəzetində çalışmışdır. |