Alisher navoiy nomidagi samarqand davlat universiteti

2. Fan bo‘yisha talabalarning bilimiga ,ko‘nikma va malakasiga
qo‘yiladigan talablar
Talabalar ona tili o‘qitish Metodikasi fanining bo‘limlarini, ilmiy asoslarini, tamoyillarini, o‘zaro bog`liq fanlarni, tyekshirish myetodlarini,ta’lim jarayonida qo‘llanadigan myetodlarni, dars tiplari va tarkibini, savod o‘rgatish Metodikasi, o‘qish Metodikasi va sinfdan tashhari o‘qish Metodikasini, fonyetika, so‘z tarkibi va so‘z yasalishini, orfografiya, sintaksis hamda punktuatsiya elyemyentlarini, so‘z turkumlarini o‘qitish Metodikasini, shuningdyek, talaba ona tili o‘qitish Metodikasining bo‘limlarini, ona tilining nazariy asoslari va ta’lim tamoyillarini, o‘qitishning asosiy usullarini, boshlang`ish sinflarda ona tili o‘qitish Metodikasi sohasida olib borilgan tadqiqotlarni va fanning muhim bo‘lgan muammolarni, o‘quv-tarbiya jarayonini tashkil etishning eng qulay foydali shakllari, usullari va vositalarini bilishi kyerak.
Ona tili darslarida ta’lim va tarbiya birligi tamoyiliga amal qilish, o‘quvshilarda ilmga qiziqish uyg`otish, aqliy sifatlarni rivojlantirish, darslarni mustaqil ryejalashtirish ko‘nikmalariga ega bo‘lishlari kyerak.
Kishik yoshdagi o‘quvshilarning tildan bilim, ko‘nikma va malakalari darajasini o‘rganish va baholash. o‘quvshilarning nutqiy, imloviy va boshqa xatolarini tahlil qilish, guruhlash va kyelib shiqish sabablarini aniqlash hamda xatolarning oldini olish va bartaraf qilish ustida ishlash malakalariga ega bo‘lishlari kyerak.
3. Fanning o‘quv ryejasidagi boshqa fanlar bilan o‘zaro bog`liqligi va uslubiy jihatdan kyetma-kyetligi
Metodika kursidan olib boriladigan barcha ishlar psixologiya, pedagogika , bolalar adabiyoti va hozirgi o’zbyek tili kurslari bilan jips bog’lanishi kerak.
Talabalarning bilish faoliyatini aktivlashtirish asosida ularni ilmiy tyekshirish ishlariga ya`ni tugarak ishlariga ilg’or o’qituvchilarning ish tajribasini o’rganish va ommalashtirishga, ryefyeratlar, dokladlar, kurs ishlari, nihoyat bitiruv ishi yozishga jalb qilish bilan matyerialni muammolar bo’yicha o’rganish tavsiya etiladi.
Metodikada ona tili darslarining tarbiyalovi haraktyeri, bog’cha bilan maktab o’rtasidagi muvofiqlik muammosini qo’yish va uni hal qilish, ta`lim jarayonida muammolarni vaziyatni yaratish va o’quvchilarga dyeffyeryensional yondoshish o’z ifodasini topish zarur.
Ona tili o’qitish metodikasi kursini puxta o’zlashtirish nazariy matyeriallarni bilish bilan birga, talabalarning pedagogika amaliyoti davrida va univyersityetni bitirgandan sunggi ishida ko’nikma sifatida hizmat qiladi. Metodikani nzariy o’rganish va pedagogika amaliyotini o’tkazish bir birini o’zaro boyitadi. Nazariya bilan amaliyotni bog’lanishini ta`minlaydi.
Boshlang’ich sinflarda ona tili o’qitish metodikasini o’rganish va pedagogika amaliyotini o’zlashtirish natijasida talabalar qo’yidagi ko’nikmalarga ega bo’lishlari kerak:
Ona tili dasturi va boshqa rahbarlik hujjatlarining mazmunini va undagi talablarni, shuningdyek, maktab darsliklari “Alifbye”, “O’qish kitobi”, “Ona tili” ning mazmuni va myetodik aparatini, o’quvchilar uchun nashr etilgan o’quv qo’llanmalarning qurilishi va mazmunini bilish; yuqorida nomlangan xujjatlarda qo’yilgan talablarni, darsliklar va qullanmalarning myetodik tavsiyalarini o’quv-tarbiya ishlarida o’quvchilar bilan to’g’ri amalga oshirish.
Ona tili darslarida tarbiyaviy vazifalarini hal qilish va ilmga qiziqishi, aqliy sifatlarni, shuningdyek, g’oyaviy ishonch myehnatsyevarlik, aktivlik, maqsadni amalga oshirishda qat`iylik, intizomililik, vatanparvarlik kabi aqliy sifatlarni shakllantirish.
Ona tilidan matyeriali bo’lgan bolalar kitoblarini, o’qish va yozishga o’rgatish uchun kerakli bo’lgan qushimcha matyeriallarni, imloviy, diktantlar, grammatik tahlil, qayta hikoyalash va bayon uchun tyekstlarni, insho uchun tyema va matyerialni mustaqil tanlash va ulardan to’g’ri foydalanish: o’quvchilarga o’qish, yozuv va nutq ko’rsatish, darsda maqsadga muvofiq nutqiy sharoitni va yuqori nutq madaniyatini ta`minlash.
O’quvchilarni turli tyemalarda suhbat o’tkazishga, bayon va insho, hikoya qilish va qayta hikoyalash, ifodali o’qish, ijodiy ishlar, lyeksiya ishlar, diktantlar, tilni tahlil qilish kabi mashg’ulotlarga tayyorlash va uni o’tkazish, kurgazma va tyexnik vositalardan foydalanib, o’quvchilarning bilish aktivligi va mustaqilligini ta`minlash.
Ona tilidan ma`lum bulim va tyemalarni o’rganishni, darslar sikli va ayrim darslarni, sinfdan tashqari mashg’ulotlarni mustaqil ryejalashtirish va uni o’tkazish.
Kichik maktab yoshidagi o’quvchilarning tildan bilim, ko’nikma va malakalari darajasini o’rganish va baholash. O’quvchilarning nutqiy, imloviy va boshqa xatolarini tahlil qilish, gruppalash va kelib chiqish sabablarini aniqlash hamda xatolarning oldini olish va yo’qotish ustida ishlashni uyushtirish.
Ona tili o’qitish Metodikasi matyeriallarini pedagogika dan, psixologiyadan, tilshunoslikdan, adabiyotshunoslikdan olgan bilimlar bilan bog’lash va ular o’rtasidagi munosabatni, bog’lanishni aniqlash.