19
16.
İdarəedici simvollar (ASCII kodu 0-dan 31-ə kimi)
9.
Xidməti
(açar) sözlər. Bütün proqramlaşdırma dillərində olduğu kimi Turbo
Pascal dilində xidməti sözlər öz vəzifəsinə görə dəqiq təyin edilərək, dəyişdirilə bilməz.
Buna görə də identifikatorun yazılışında xidməti sözlərdən istifadə etmək olmaz.
Bunlardan : begin, end, read, write, if və s.
İdentifikatorlar.
İdentifikator rəqəm, hərf və altından xətt çəkmə «- »
işarələrindən
ibarət olmaqla, hərf və ya «- » işarələri ilə başlayır. İdentifikatorda
probeldən istifadə olna bilməz, uzunluğu
isə ixtiyari ola bilər, kompüter onun ilk 63
simvolunu oxuyur.
Nişanlar.
Nişan operatora verilən addır. Turbo Pascalda nişanlar ədəd və simvollar
ola bilərlər. Nişan kimi identifikatordan
da istifadə oluna bilər və o, operatordan « : »
işarəsi ilə ayrılır.
Ədədlər
. Turbo Pascalda tam onluq, tam onaltılıq
və həqiqi onluq ədədlərdən
istifadə olunur. Həqiqi ədədlər iki yazılış formasında təsvir olunur: adi(qeyd olunmuş
nöqtəli) və eksponensial (tərtibli, yaxud sürüşən nöqtəli).
Tam onluq ədədlər standart
şəkildə yazılır, tam onaltılıq ədədlərin isə qarşısında $ işarəsi qoyulur. Məsələn, -273,
468213, $ 0, $ E35, $ 13A4C
Sətirlər.
Sətirlər birqat dırnaq işarəsinə alınmış ASCII kodunun simvollar
ardıcıllığından təşkil ollunur. Sətirlər proqramın bir sətritnə yerləşdirilməlidir.
Şərhlər.
Şərh və ya (
*
,
*
) simvolları arasında olan
proqramm mətni fraqmentidir ki,
kompilyator tərəfindən nəzərə alınmır.
Ayırıcılar.
Turbo Pascalda ayırıcı kimi aşağıdakı simvollardan istifadə olunur:
- probel, tabulyasiya, növbəti sətrin başlanğıcına keçid (Enter,)
Turbo Pascalda bunlardan başqa ASCII-nin 0 ilə 31 kodu arasındakı
idarəedici
simvollardan da ayırıcı kimi istifadə olunur.
TP- Proqramın strukturu
Turbo Pacsal dilində proqramın sttrukturunu aşağıdakı kimi vermək olar:
Proqram proqramın adı;
{Proqramın başlığı}
{İstifadə olunan modulların təsviri bölməsi}
downloaded from KitabYurdu.org
21
begin
{Proqramın gövdəsinin başlanğıcı }
Write (‘ x, y ədəddlərini daxil edin’) ; {verilənlərin ekrana çıxarılması}
Read ln (x, y) ; {x, y –in qiymətlərinin oxunması }
Z : = (x
*
x + y
*
y) / ( 2
*
x
*
y); {ifadənin hesablanması }
Writeln (‘ z =’ , z) {nəticənin ekrana çıxarılması }
end
{proqramın sonu }
Dostları ilə paylaş: