150
Isinasatungkulin sa asawa na gumugol sa maybahay niya sa lahat ng
pangangailangan ng maybahay niya gaya ng pagkain, inumin, kasuutan, at tirahan
ayon sa nakabubuting kalakaran.
Ang Diborsiyo.
Ipinagbabawal na diborsiyuhin ang babae sa panahong may
regla o nifás. Ipinagbabawal ding diborsiyuhin ang babe sa panahong wala ngang
regla ngunit nakipagtalik sa kanya, ngunit kung sakaling diniborsiyo ay may bisa
ito. Ipinagbabawal ang diborsiyo kung hindi kailangan. Ipinahihintulot ito kung
kailangan. Sunnah ang diborisyo para sa isang mapipinsala dahil sa pag-aasawa.
1
Hindi isinasatungkuling tumalima sa mga magulang sa usapin ng diborsiyo. Ang
sinumang nagnais na magdiborsiyo sa maybahay ay ipinagbabawal sa kanya na
diborsiyuhin nang higit sa isang ulit.
2
Kinakailangang ang babae ay nasa
kalagayang hindi siya inatalik ng lalaki mula ng tumigil ang regla niya.
Didiborsiyuhin niya ito nang isang ulit at hindi na siya magsagawa rito ng
karagdagang diborsiyo hanggang sa hindi natapos ang ‘iddah
3
nito. Ipinagbabawal
sa babaeng nasa ilalim ng diborsyong raj‘í
4
na lumabas sa bahay [kung hindi
kailangan], o palabasin siya ng lalaki, bago matapos ang ‘iddah. Ang diborsiyo ay
magaganap sa pamamagitan ng pagbigkas at hindi magaganap sa pamamagitan
lamang ng pagkakaroon ng gayong hangarin lamang.
Ang iddah. Ang mga uri:
1.
Ang nagdadalang-tao. Ang ‘iddah nito kapag
diniborsiyo o namatayan ng asawa ay hanggang sa maisilang niya ang dinadala
niya.
2.
Ang hindi nagdadalang-tao na namatayan ng asawa ay may ‘iddah na apat
na buwan at sampung araw.
3.
Ang dinoborsiyo habang may regla pa ay may
‘iddah na tatlong pagreregla.
4.
Ang diniborsiyo na hindi na nagreregla
(menopause) ay may ‘iddah na tatlong buwan. Ang babaeng nasa sandali ng ‘iddah
dahil sa diborsiyong raj‘í ay kinakailangan manatili kasama ng asawa sa panahon
ng ‘iddah at ipinahihintulot sa asawa na makita ang anumang naisin nito sa kanya
at makipagsarilinan sa kanya hanggat hindi natatapos ang ‘iddah, nang harinawa si
Allah ay magpakasundo sa kanila. Magaganap ang pagkakabalikan sa pamamagitan
ng pagsabi ng lalaki na babalikan na niya ito o sa pamamagitan ng pakikipagtalik
niya rito. Hindi kinakailangan sa pagbabalikan ang pagsang-ayon ng babae.
5
Ang mga panunumpa.
May apat na kundisyon upang magsagawa ng kaffárah
sa sumpaang hindi natupad.
1.
Ang paglalayong magsasagwa ng panunumpa. Kaya
1
Halimbawa: natuklasan ng isang babae na may AIDS ang asawa niya.
2
Ang pagdidiborsiyo sa Islam ay nagaganap kapag sinabi ng lalaki sa may bahay niya: Anti táliq
(Ikaw ay diniborsiyo). Isang ulit lamang itong sasabihin dahil kapag nasabi ito, kahit pabiro
lamang, ay may bisa na agad ito.
3
Ang ‘iddah ay ang panahon ng pahihintay. Sa panahong ito ay hindi pa maaaring mag-asawa ang
babaeng diborsiyada o nabalo. Kapag natapos na ang ‘iddah ay saka pa lamang lubusang naging
diborsiyada ang babae at maaaring mag-asawang muli. Gayon din ang balo, kailangang tapusin
muna ang ‘iddah bago maaaring mag-asawang muli.
4
Ang diborsiyong raj‘í ay ang diborsiyong maaari pang magkabalikan ang dalawa nang hindi
kailangang mag-asawa muna ang babae ng ibang lalaki.
5
Kung talagang ayaw nang makipagbalikan ng babae ay hihiling siya sa hukuman ng Shar‘íah ng
diborsiyong tinatawag na khul‘ (pakikipagkalas).
151
hindi ito nauukol sa sinabi sa pamamagitan ng dila nang walang paglalayong
sumumpa at tinawag iyon na nadulas na panunumpa, gaya ng pagsabi ng: “Hindi,
sumpa man kay Allah” o “Oo, sumpa man kay Allah” sa sandali ng pagkakamali sa
pananalita.
2.
Ang sinumpaan ay anumang posibleng mangyayari sa hinaharap.
Kaya hindi ito nauukol sa isang nangyari na hindi naman nalalaman, o nag-aakala
sa pagsasabi ng sarili ng totoo, nagsisinungaling sa kabila ng pagkakaalam (ito ay
bulaang panunumpa at kabilang sa mga malaking pagkakasala), o nanunumpa para
sa gagawin sa hinaharap sa pag-aakalang nagsasabi ang sarili ng totoo ngunit
lumitaw ang salungat sa akala.
3.
Na ang sumusumpa ay may kalayaang pumili at
hindi napipilitan.
4.
Na sisira sa sinumpaan sa pamamagitan ng paggawa ng
sinumpaang hindi gagawin o ng hindi paggawa ng sinumpaang gagawin.
Ang sinumang sumumpa at nagpasubali
ay hindi isinasatungkulin sa kanya na
magsagawa ng kaffárah alinsunod sa dalawang kundisyon:
1.
Ang pagkadugtong
ng pasubali
1
sa panunumpa,
2
at
2.
na nilalayon na isalalay ng katuparan ng
panunumpa sa pasubali, gaya ng pagsabi ng ganito: “Sumpa man kay Allah,
gagawin ko kung loloobin ni Allah.” Ang sinumang sumumpa na gagawa ng isang
bagay ngunit nakita niya na ang kapakanan ay humihiling ng salungat sa
sinumpaan, ang Sunnah ay hindi tuparin ang sinumpaan, magsagawa ng kaffárah,
at gawin ang higit na mabuti. Ang kaffárah sa panunumpang hindi tinupad ay ang
pagbibigay ng pagkain sa sampung dukha na isang kilo’t kalahating bigas,
3
o
magbigay ng kasuutan sa kanila, o magpalaya ng isang alipin. Ang sinumang hindi
makahanap nito ay kailangang mag-ayuno ng tatlong araw na magkakasunod. Ang
sinumang nag-ayuno sa kabila ng kakayahang magbigay ng pagkain o kasuutan sa
mga dukha ay hindi naalisan ng pananagutan niya. Ipinahihintulot na magsagawa
ng kaffárah bago sumira sa sinumpaan o matapos sumira. Ang sinumang sumumpa
nang higit sa isang ulit na gagawin niya ang isang bagay ay makasasapat na para sa
kanya na magsagawa ng isang kaffárah para sa paglabag niyon. Kung dumami ang
panunumpa ay darami rin ang kaffárah para sa paglabag ng mga iyon.
Ang pamamanata
4
ay ilang uri.
1. Ang lubos na panata
gaya ng pagsabi ng:
“May panata ako kay Allah kung pagagalingin niya ako” at nanahimik na lamang at
hindi na naglayon ng isang takdang panata ay kailangang magsagawa ng kaffárah sa
panunumpa kapag natupad ang paggaling.
2. Ang panata dala ng
silakbo ng
damdamin at galit:
isasalalay ang panata sa isang kundisyon kalakip ng layuning
magpipigil sa paggawa ng isang bagay o magpupumilit sa paggawa niyon gaya ng
pagsabi ng ganito: “Kapag kinausap kita ay kailangan kong mag-ayuno ng isang
taon.” Ang hatol dito ay mamimili sa pagitan ng pagsasagawa sa inobliga sa sarili o
magsasagawa ng kaffárah para sa panunumpa pagkatapos ng pagsasabi niya.
3. Ang
panatang ipinahihintulot,
tulad ng pagsasabi ng ganito: “Isinusumpa ko kay Allah
1
Ang pagsabi ng maliban o kung hindi.
2
Halimbawa: Sumpa man kay Allah, hindi ko siya tutulungan kung hindi siya magbabago.
3
O mais o trigo, ayon sa pangunahing pagkain ng lugar.
4
Ang pamamanata ay ang pagsumpa na gagawin ang isang bagay kapag natupad ang isang
ninanais.
Dostları ilə paylaş: |