Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

75 
uygulamada  görülen  ve  evlilik  birliğinin  temelinden  sarsılmasına  neden  olan 
ekonomik şiddet içerikli olaylardandır. 
 
B. Maddi Birlik Açısından Temelinden Sarsan Olaylar: Fiziksel Şiddet 
Fiziksel  şiddet,  kaba  kuvvetin  korkutma,  sindirme  veya  ceza  aracı  olarak 
kullanılmasıdır.
290
  Tokat  atmak,  tekmelemek,  yumruklamak,  hırpalamak,  kolunu 
bükmek,  boğazını  sıkmak,  bağlamak,  saçını  çekmek,  kesici  veya  vurucu  aletlerle 
yaralamak, kezzap veya kaynar suyla yakmak, vücudunda sigara söndürmek, ellerini 
ayaklarını  ezmek,  sakat  bırakmak,  işkence  yapmak,  sağlıksız  koşullarda  yaşamaya 
mecbur bırakmak, sağlık hizmetlerinden yararlanmasına engel olarak bedensel zarar 
görmesine  neden  olmak  gibi  eylemler  fiziksel  şiddeti  oluşturur.
291
Bu  haller  aynı 
zamanda  6284  sayılı  Ailenin  Korunması  ve  Kadına  Yönelik  Şiddetin  Önlenmesine 
Dair Kanun kapsamında yer alan aile içi şiddete konu oluşturmaktadır.
292
 
                                                                                                                                                                     
hayatı  temelinden  sarsacak  derecede  ve  birliğin  devamına  imkan  vermeyecek  nitelikte  bir 
geçimsizlik mevcut ve sabittir…”(Gençcan, s. 378, dn. 1254).  
286
   Y  2  HD,  17.12.2008,  17727/17157:  “…davalı  kocanın  karısı  ile  barışmasından  sonra  müşterek 
konuttaki  eşyaları  taşıyarak  konutu  boşalttığı  böylece  birlik  görevlerini  yerine  getirmediği 
anlaşılmaktadır. Bu halde taraflar arasında ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin 
devamına imkan vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik mevcut ve sabittir…”(Gençcan, s. 380, dn. 
1264).
 
287
   Y  2  HD,  7.12.2009,  16380/21028:  “…davalının  kazancını  şans  oyunlarına  harcadığı,  sürekli 
borçlandığı,  birlik  görevlerini  yerine  getirmediği  anlaşılmaktadır.  Bu  halde  taraflar  arasında 
ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir 
geçimsizlik mevcut ve sabittir…”(Gençcan, s. 388, dn. 1298). 
288
   Y  2  HD,  4.11.2004,  11872/13117:  “…davalı  kocanın  birlik  görevlerini  yerine  getirmediği, 
piyasaya borçlanıp eve haciz gelmesine sebep olduğu anlaşılmaktadır. Bu halde taraflar arasında 
ortak hayatı temelinden sarsacak derecede ve birliğin devamına imkan vermeyecek nitelikte bir 
geçimsizlik mevcut ve sabittir…”(Gençcan, s. 386, dn.1289).  
289
   Y  2  HD,  14.4.2008,  7407/5178:  “…davalının  davacının  cebinden  habersiz  para  aldığı  ve 
ailesinin davacıyı darp etmesine seyirci kaldığı anlaşılmaktadır. Bu halde taraflar arasında ortak 
hayatı  temelinden  sarsacak  derecede  ve  birliğin  devamına  imkan  vermeyecek  nitelikte  bir 
geçimsizlik mevcut ve sabittir…”(Gençcan, s. 388, dn.1296). 
290
   Uçar, s. 82.
 
291
   Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü, Aile İçi Şiddetle Mücadele El Kitabı, s. 7.
 
292
   6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun Md. 23’e 
göre  14/1/1998  tarihli  ve  4320  sayılı  Ailenin  Korunmasına  Dair  Kanun  yürürlükten 
kaldırılmıştır. Mevzuatta 4320 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanuna yapılmış sayılır. Ancak 
bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce 4320 sayılı Kanun hükümlerine göre verilen kararların 
uygulanmasına devam olunur. 

---

76 
Bugün  ülkemizde  evlilik  içerisindeki  şiddetin  büyük  bir  oranda  erkekten 
kadına yönelik olarak gerçekleştiği, hatta bu anlamda kadını yeterince koruyamayan 
devletin  AİHM  nezdinde  tazminat  sorumluluğu  ile  karşı  karşıya  kaldığı 
söylenebilir.
293
 
Ancak,  Dünya'da  ve  Türkiye'de  yapılan  araştırmalar  aile  içi  şiddete  maruz 
kalanların  çok  büyük  bir  bölümünün  kadınlar  olduğunu  ortaya  koymakla  birlikte 
erkeklerin de aile içinde fiziksel ve sözlü şiddete uğradığı görülmektedir. Başbakanlık 
Aile  Araştırma  Kurumu  tarafından  1998  yılında  Türkiye  genelinde  yapılan 
araştırmada  erkeklerin  %  2,1'inin  sık  sık,  %  1,2'sinin  ara  sıra  eşleri  tarafından 
dövüldüklerini  söylemeleri  ilginçtir.  Araştırmaların  büyük  bir  bölümü  özellikle 
fiziksel  şiddet  uygulayan  kadının  kendisinin  de  fiziksel  şiddete  maruz  kaldığını  ve 
kadının şiddete şiddetten korunmak için başvurduğuna işaret etmektedir.
294
 
Yargıtay da eşin dövülmesini, evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına dayalı 
boşanmaya sebep olan olaylardan biri olarak gördüğünü istikrar kazanan kararlarında 
açıkça belirtmiştir. 
“...Yapılan  soruşturma  ve  toplanan  delillerden  davalının  davacıya  fiziksel 
şiddet uyguladığı  ve  yakınları ile görüşmesini engellediği  anlaşılmaktadır. Bu halde 
taraflar  arasında  ortak  hayatı  temelinden  sarsacak  derecede  ve  birliğin  devamına 
imkân vermeyecek nitelikte bir geçimsizlik mevcut ve sabittir…”
295
 
Uygulamada  aile  içinde  eşlerden  birinden  diğerine  yönelen  fiziksel  şiddet 
genellikle  alkol  kullanımına  bağlı  olarak  gerçekleşir.  Ancak  şiddete  salt  alkol 
kullanımını  gerekçe  göstermek,  şiddet  içeren  davranışla  ilgili  sorumluluk  almayı 
reddetmek sonucunu doğurabilir. Alkol, şiddet kullanımını artırabilir; ama ikisi farklı 
sorunlardır.  Birinin  tedavisi,  diğer  sorunu  ortadan  kaldırmayabilir.
296
Bu  anlamda 
                                                           
293
   AİHM’nin,  şiddet  uygulayan  ve  annesini  öldüren  kocasına  karşı  yeterli  önlemleri  almayan 
Türkiye’yi  36  bin  500  Euro  tazminata  mahkum  ettiren  Nahide  Opuz’a  ilişkin  kararı  için  bkz. 
http://www.turkhukuksitesi.com/showthread.php?t=40772, (erişim tarihi: 25.03.2012).
 
294
   Yanlış  İnanış:  "Aile  içinde  şiddet  sadece  kadınlara  yöneliktir."  adlı  yazı  için  bkz. 
http://dosyalar.hurriyet.com.tr/aileici/aileicisiddet3.asp(erişim tarihi: 25.3.2012). 
295
   Y 2 HD, 24.1.2007, 12516/319(Gençcan, s. 418, dn. 1409). 
 
296
   Yanlış 
İnanış: 
"Aile 
içi 
şiddetin 
nedeni 
alkoldür." 
adlı 
yazı 
için 
bkz. 
http://dosyalar.hurriyet.com.tr/aileici/aileicisiddet3.asp(erişim tarihi: 31.3.2012). 

---