Ankara üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

79 
sarsacak  derecede  ve  birliğin  devamına  imkân  vermeyecek  nitelikte  bir  geçimsizlik 
mevcut ve sabittir…”
308
 
“…Toplanan  delillerden  eşinin  önceki  evliliğinden  olan  ergin  olmayan 
çocuklarına  sürekli  şiddet  uygulayan  davalı  kadın  da  evlilik  birliğinin  temelinden 
sarsılmasına neden olan olaylarda eşit kusurludur…
309
 
Eşler  tarafından  ortaya  konulan  davranış  ve  sözlerin  boşanma  sebebi  teşkil 
etmesi  için  ceza  hukuku  anlamında  mahkûmiyet  hükmüyle  sonuçlanması  şart 
değildir.  Eşlerden  birinin  beraatla  sonuçlanan  haksız  eyleminin,  evlilik  birliğinin 
temelinden sarsılmasına konu olabilecek nitelikte olup olmadığını belirlemede, mülga 
818  sayılı  Borçlar  Kanunun  53.  maddesine  benzer  düzenleme  getiren  1.7.2012 
tarihinde  yürürlüğe  giren 6098 sayılı  Türk Borçlar Kanunu’nun 74. maddesinin göz 
önünde bulundurulması gerekir. TBK Md. 74 hükmüne göre: “Hâkim, zarar verenin 
kusurunun  olup  olmadığı,  ayırt  etme  gücünün  bulunup  bulunmadığı  hakkında  karar 
verirken, ceza hukukunun sorumlulukla ilgili hükümleriyle bağlı olmadığı gibi, ceza 
hâkimi  tarafından  verilen  beraat  kararıyla  da  bağlı  değildir.  Aynı  şekilde,  ceza 
hâkiminin  kusurun  değerlendirilmesine  ve  zararın  belirlenmesine  ilişkin  kararı  da, 
hukuk  hâkimini  bağlamaz.”  Buna  göre,  hukuk  hâkimi  ceza  hâkiminin  suçun 
işlendiğinin  sabit  olmamasına  ilişkin  beraat  kararıyla  bağlı  değildir.  Buna  karşın 
mahkûmiyet  hükmüyle  ve  suçun  işlenmediğinin  sabit  olduğuna  ilişkin  beraat 
kararıyla ise bağlıdır.
310
 
Yargıtay  2.  HD.,  15.5.2003,  E.  2003/6547,  K.  2003/7222  sayılı  bir 
kararında
311
, ”…davacı, hayata kast pek kötü veya onur kırıcı davranış yanında evlilik 
                                                           
308
   Y 2 HD, 24.3.2005, 2728/4752(Gençcan, s. 421, dn. 1418).
 
309
   Y 2 HD, 22.9.2008, 12388/12267(Gençcan, s. 422, dn. 1423).
 
310
   Y  11  HD,  2009/8459  E.,  2011/1487  K.:”..BK'nun  53.maddesine  ve  yerleşik  Yargıtay 
uygulamasına  göre,  hukuk  hakimi  gerek  ceza  hakiminin  belirlediği  kusur  oranı  ve  gerekse  de 
delil  yetersizliğine  dayalı  beraat  kararı  ile  bağlı  değil  ise  de;  sanığın  isnat  edilen  eylemi 
işlemediğinin  kesin  olarak  tespiti  olgusuna  dayalı  beraat  kararı  ile  ve  iddia  olunan  eylemin 
hukuka  aykırılığını  ve  failini  belirleyen  mahkumiyet  kararının  bu  yönleri  ile 
bağlıdır…”(http://www.turkhukuksitesi.com/serh.php?did=11320(erişim tarihi: 7.4.2012)). 
311
   UYAR,  Talih/UYAR,  Alper/UYAR,  Cüneyt  Gerekçeli  İçtihatlı  Türk  Medeni  Kanunu,  Ankara 
2006, s. 1040; Y 10 HD, 1.2.2005, 2004/13237 E., 2005/530 K.: ”…ne var ki, ceza mahkemesi 
kendine  has  usulü  olanakları  nedeniyle  hükme  esas  aldığı  maddi  olayların  varlığını  saptamada 
daha geniş yetkilere sahiptir. Bu nedenle ceza mahkemesinde saptanacak maddi olayın yargısal 

---

80 
birliğinin sarsıldığını da ileri sürerek boşanmaya karar verilmesini istemiştir. Birden 
çok  hukuki  sebebe  dayanılmıştır.  Toplanan  delillerden  davalının  eşini  dövdüğü 
anlaşılmaktadır.  Ceza  hâkiminin  delil  kifayetsizliği  nedeniyle  vermiş  olduğu  beraat 
kararı  da  hukuk  hâkimini  bağlamaz.  Evlilik  birliği  temelinden  sarsılmıştır. 
Gerçekleşen  bu  durum  karşısında  boşanmaya  karar  verilmesi  gerekir”  demek 
suretiyle bu yöne açıkça değinmiştir. 
Diğer yandan şikâyete tabi bir eylem nedeniyle soruşturma ya da kovuşturma 
aşaması  başladıktan  sonra,  şikâyetten  vazgeçme  nedeniyle,  açılan  davanın  şikâyet 
yokluğu  nedeniyle  düşmesi  ya  da  soruşturmanın  takipsizlikle  sonuçlanması 
durumunda,  şikâyetten  vazgeçmeye  konu  olaylara  dayalı  olarak  boşanma  davası 
açmak  mümkündür.  Zira  şikâyetten  vazgeçme,  vazgeçmeye  konu  haksız  eylemin 
evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına esas alınmasına engel değildir. 
312
 
 
C. Manevi Birlik Açısından Temelinden Sarsan Olaylar 
 
1. Cinsel Şiddet 
TMK  Md.  185  hükmünde  yer  alan  eşlerin  sadakat  yükümlülüğü  cinsel 
sadakati de içermektedir. Bu sebeple cinsel şiddet içeren davranışlar eşlerin sadakat 
yükümüne aykırı bir davranış olmakla aynı zamanda bir boşanma sebebi oluşturur.
313
 
                                                                                                                                                                     
bir  kararla  saptanmış  olması  gerçeğini,  hukuk  hâkimini  de  bağlaması  gerekir.  Bu  hal  yargıya 
karşı  güvenin  korunmasının  gereğidir.  Şu  halde  hukuk  hâkimi,  ceza  mahkemesince  saptanan 
maddi olaylarla  bağlı olup, orada  belirlenen  kusur oranlarıyla  bağlı değildir…” (Kaçak, Nazif: 
Açıklamalı  ve  İçtihatlı  Evlilik  Birliğinin  Temelinden  Sarsılması  Nedeniyle  Boşanma  Davaları, 
Ankara 2007, s. 119–120).
 
312
   Y  2  HD,  2.7.2002,  2002/6925  E.,  2002/8828  K.:“…davacının  ceza  ile  ilgili  şikâyetinden 
vazgeçmesi,  boşanmayı  gerektiren  olayları  tümü  ile  hoş  gördüğünü  ve  boşanma  isteme 
hakkından  da  vazgeçtiğini  göstermez…”  (Uyar/Uyar/Uyar,  s.  104);  Y  2  HD,  24.2.2005, 
2005/719  E.,  2005/2799  K.:  ”…kocanın  karısını  dövdüğü  sabittir.  Kadının  şahsi  davasından 
vazgeçmesi,  eşini  cezadan  kurtarmaya  matuf  olup,  boşanma  davası  yönünden  eşini  affettiği 
anlamına gelmez. Gerçekleşen bu durum karşısında, kadının birleştirilen boşanma davasının da 
kabulü gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir”(KAZANCI İÇTİHAT VE 
BİLGİ BANKASI).
 
313
   Gümüş, s. 12.
 

---