Aqrar elm və İnformasiya məSLƏHƏt məRKƏZİ
Yüklə 7,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Sünbülün 10 00 d ən in k ü tl
95
vardır. Bu problemin həlli yollarından biri kolleksiya materiallarının genetik potensialından səmərəli istifadə etmək, yerli və dünyanın müxtəlif ölkələrində yaradılmış sortların məhsul vermə, keyfiyyət və digər göstəricilərini müəyyənləşdirmək, onlardan hibridləşmədə geniş istifadə etməkdir. Yuxarıda qeyd olunan problemləri nəzərə alaraq bərk buğdanın dördüncü (F 4 )
Seleksiya istiqamətində aparılan tədqiqat işlərinin keyfiyyəti, dəqiqliyi və nəticəsi öyrənilən sortnümunələrin və hibrid xəttlərin struktur elementlərinin düzgün qiymətləndirilməsinə əsaslanır. Hər bir sortun məhsulunu formalaşdıran struktur elementlərinin əsas xüsusiyyəti həmin sortun vegetasiya dövründəki bütün fizioloji fəaliyyətinin yekunudur. Bu baxımdan tədqiqat zamanı müxtəlif bərk buğda sortlarının hibrid xətlərində bitkinin boyunun hündürlüyü, sünbülün uzunluğu, 1 sünbüldə dən sayı, 1sünbüldə dən kütləsi, 1000 dənin kütləsi tədqiq edilmişdir. Vegetasiya müddətində təctübə sahəsində aqrotexniki qulluq işləri, çöl tədqiqat işləri, bitkilər üzərində müşahidələr və məhsulun struktur elementləri mövcud metodikaya uyğun olaraq həyata keçirilmiş [3]. Tədqiqatçılar Azərbaycanın müxtəlif zonalarında buğda bitkisinin boyunun 100 sm-dən çox olmamaqla 60-80 sm olmasını optimal hesab edirlər. Müəlliflərə görə əkində bitkilərin boyunun bərabərliyi, yəni sünbüllərin əkində eyni horizontda yerləşməsinin buğda sortunun məhsuldarlığında böyük rola malik olduğundan hibrid materiallarının seçilməsində buna ciddi fikir verilməlidir. Əkinlərdə bitkilərin boyu sortun xüsusiyyətinə görə müxtəlif olduqda hündürboylular qısaboyluları kölgələndirərək, onları sıxışdırır və nəticədə bu bitkilərin bir qismi ya məhv olur, ya da cüzi məhsul verirlər [1]. Seleksiya tədqiqatları Abşeron Yardımçı Təcrübə Təsərrüfatında standartda daxil olmaqla 62 hibrid xətt üzərində öyrənilmişdir.Metodikaya uyğun olaraq aqrotexniki qulluq işləri yerinə yetirilmiş, fenoloji müşahidələr aparılmış,tam yetişkənlik vaxtı nümunə dərzləri əsasında struktur analizləri aparılaraq məhsuldarlıq elementləri müəyyən edilmişdir. Tədqiqat zamanı dördüncü nəsil hibridlərdə struktur elementləri müəyyənləşdirilmiş, nəticələri cədvəldə verilmişdir. Əldə olunmuş nəticələr tədqiqatda standart kimi götürülmüş yerli Qaraqılçıq 2 sortunun göstəriciləri ilə müqayisə edilmişdir (Cədvəl). Tədqiq edilən hibridlər boylarının hündürlüyünə görə 80,0-127,5 sm arasında dəyişmişdir. Hibridlər arasında ən alçaqboy göstəricisi 80,0 sm (Miki 2 x Bərəkət), ən hündürboylu hibrid isə 127,5 sm (Turan x Giorgio 12-572 ) x Turan olmuşdur. Hibridlərin 47,5%-i standart Qaraqılçıq 2 sortundan alçaq, 50,8%-i isə standartdan hündür boya, 1,7%-i isə standartla eyni göstəriciyə malik olmuşdur. 96
Tədqiq edilən hibrid nümunələrin struktur analizlərinin nəticələri (Abşeron YTT-2010-2011) Cədvəl s/s Nümunələrin adı. B it k in in b o y u , s m Sünbülün 10 00 d ən in k ü tl əs i, qr S ü nb ü lü n u zu n lu ğu , s m S ü nb ü lc ü k lə ri n sa yı ,ə d əd lə əd . D ən in s ay ı, əd əd lə D ən in к ü tl əs , q r. 1 2 3 4 5 6 7 8 Qaraqılçıq 2 ( Standart) 101,3 7,9
20,2 43,5
1,8 42,3
1 Icassyr x Qarabağ 90,0 8,2
17,7 46,9
2,1 44,5
2 Icassyr x Mirvari 91,3 7,0
18,4 46,3
2,1 47,7
3 Ammov-6 x Mirvari 98,7 8,3
20,6 61,5
3,0 50,4
4 Ammov-6 x Zedoni 3d-56 98,7 9,4
22,4 77,7
3,5 45,4
5 Ammov-6 x Qarabağ 113,3 8,7
19,9 63,2
3,5 56,4
6 Ammov-6 x Bərəkət 94,7 8,2
18,4 57,1
2,9 53,8
7 Ammov-6 x Qaraqılçıq 2 86,0 7,5
20,4 61,6
3,1 52,4
8 Beltaqy x Qaraqılçıq 2 84,0 7,3
18,1 61,6
3,2 52,4
9 Beltaqy x Zedoni 3d-56 96,7 7,2
20,2 58,3
2,5 42,1
10 Beltaqy x Mirvari 120,0
7,2 17,7
53,6 2,9
50,8 11 Beltaqy x Qarabağ 93,3 7,4
20,7 60,2
3,0 47,6
12 Miki 2 x Qarabağ 91,3
8,0 18,9
60,1 3,1
53,7 13 Miki 2 x Mirvari 88,0 7,2
19,5 52,5
2,4 42,2
14 Miki 2 x Bərəkət 80,0
7,9 18,8
48,6 2,1
41,0 15 Miki 2 x Zedoni 3d-56 101,3 7,2
17,1 33,5
1,1 36,3
16 Fadda 98 x Zedoni 3d-56 104,0
7,9 20,5
60,1 3,4
53,7 17 Fadda 98 x Qaraqılçıq 2 110,0 7,5
19,7 62,8
2,9 47,3
18 Fadda 98 x Bərəkət 126,0
8,3 21,0
57,2 2,9
48,9 19 Fadda 98 x Qarabağ 90,7 7,9
18,3 62,6
3,1 47,4
20 Fadda 98 x Mirvari 92,3
9,8 22,9
66,1 3,7
56,2 21 Fadda 98 x Giorgio 12-571 86,6 13,6
21,3 60,9
2,6 41,4
22 Lahucar x Zedoni 3d-56 120,0
7,7 20,1
54,9 2,9
51,3 23 Lahucar x Qarabağ 102,5 8,7
21,1 73,6
3,8 54,5
24 Lahucar x Qaraqılçıq 2 104,0
7,9 19,0
56,5 3,0
55,3 25 Lahucar x Bərəkət 91,3 8,2
21,8 62,9
3,3 54,7
26 Gidara 2 x Bərəkət 113,3
8,0 21,3
62,8 3,5
54,2 27 Gidara 2 x Zedoni 3d-56 107,0 7,6
22,4 67,9
3,5 49,3
28 Gidara 2 x Mirvari 98,5
7,9 22,7
65,6 3,3
49,2 29 Gidara 2 x Giorgio 12-571 93,0 8,7
23,9 73,2
3,5 46,3
30 Gidara 2 x Qarabağ 91,0
7,8 21,1
61,8 3,1
49,7 31 Gidara 2 x Qaraqılçıq 2 91,3 6,9
19,8 53,7
2,3 40,8
32 Qaraqılçıq 2 x Kəhraba 105,0
8,5 23,0
71,7 2,9
39,8 33 Qaraqılçıq 2 x Pərinc (ağ) 107,0 8,4
22,8 46,9
2,0 41,3
34 Qaraqılçıq 2 x Qarabağ 84,0
8,0 20,8
60,5 2,6
42,0 35 Qaraqılçıq 2 x Tərtər 2 99,0 9,0
21,7 65,6
3,1 48,2
36 Qaraqılçıq 2 x Mirvari 93,0
9,1 23,4
61,3 2,8
43,4 Yüklə 7,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|