87
etmişlər. Müəyyən olunmuşdur ki, Yaponiya buğda nümunələri 46 patterndən ibarət
olmaqla digər ölkələrdə becərilən buğdaların patternlərindən yüksək dərəcədə
fərqlənir.
Müxtəlif ərazilərdə becərilən 7 Yapon buğda kolleksiyasında aparılan
müşahidələr zamanı qliadin patternlərində dəyişkənliklər müşahidə edilmişdir [13].
Müxtəlif yerli və əcnəbi mənşəli yumşaq buğda sortlarının monomer prolamin
zülal markerlərinin identifikasiyası, sortların qliadin elektroforetik (EF) spektrlərinə
görə zəngin pattern strukturuna malik olması, onların müxtəlif zonalarda genetik
adaptasiyası onlar arasında yüksək polimorfizmin olmasını göstərir.
ƏDƏBİYYAT
1.
Kərimov Ə.Y., Sadıqov H.B., Əliyev C.Ə
. Yumşaq buğda sortlarında
qliadinkodlaşdıran lokusların allellərinin identifikasiyası və genetik müxtəliflik
indeksinin tədqiqi. //AMEA-nın Xəbərləri (biologiya və tibb elmləri), 2009, № 4,
s. 3-11
2.
Sadıqov H.B. ICARDA-dan introduksiya olunmuş tetraploid buğda növlərinin
genetik müxtəlifliyinin monomer prolaminlərlə tədqiqi. //AMEA-nın Xəbərləri
(biologiya və tibb elmləri), cild 69, №3, Bakı: Elm, 2014, s. 73-80
3.
Bакар А.Б. Клейковина пшеницы. Институт биохимии, Москва, 1961, 251 с.
4.
Каримов А.Я. Исследование индекса генетической схожести и
идентификация сортов мягкой пшеницы способом глиадинового маркера.
Современные проблемы науки и образования, Москва: Академия
естествознания, №6, 2009, с. 13-21
5.
Попереля Ф.А. Полиморфизм глиадина и его связь с качеством зерна,
продуктивностью и адаптивными свойствами сортов мягкой озимой
пшеницы.Москва: Агропромиздат, 1989, с. 138-149
6.
Попереля Ф.А.Бито М., Созинов А.А. Связь блоков компонентов глиадина с
выживаемостью растений и их продуктивностью, окраской колоса и
качеством муки у гибридов F
2
скрещивания сортов Безостая 1и Цривена
звезда.// Докл.ВАСХНИЛ, 1980, № 4, с. 4-7
7.
Созинов А.А. Полиморфизм белков и его значение в генетике и селекции.
М.: Наука, 1985.
8.
Собко Т.А. Идентификация локусу який контроле синтез спирторозчинных
белков ендосперма в озимой мягкой пшеници//Висник с.-х. науки, 1984, № 7,
с. 78-80
9.
Branlard G., Dardevet M., Saccomano R. et al. Genetic diversity of wheat storage
proteins and bread wheat quality // Euphytica, 2001, v. 119, p. 59–67
10.
Nei M. Analysis of gene diversity in subdivided population. //Proce. Nat. Acad.
Sci. USA., 1979. V.70, p.3321-3323
11.
Rohlf F.J. NTSYS-pc. Numerical Taxonomy and Multivariate Analysis System:
Version 2.1. Applied Biostatistics, New York, 2000
12.
Shepherd K.W. Chromosomal control of endosperm proteins in wheat and rye.-In:
Proc. 3
rd
Intern. wheat genet. Sump / Ed.K.W. Finlay, K.W.Shepherd. Canberra:
Austral. Acad. Sci., 1968, p. 86-96
88
13.
Tanaka H., Tomita M., Tsujimoto H. et al. Limited but specific variations of seed
storage proteins in Japanese common wheat (T.aestivum L.). //Euphytica, 2003,
v.132, p.167-174
14.
Wrigley C.W., Lawrence G.J., Shepherd K.W. The association of glutenin subunits
with gliadin composition and grain quality in wheat. // Aust. J. Plant Physiol.,
(1982), v.9, p. 15-30
ИЗУЧЕНИЕ ГЕНЕТИЧЕСКОГО СХОДСТВА У МЕСТНЫХ И
ИНТРОДУЦИРОВАННЫХ СОРТОВ ПШЕНИЦЫ МЯГКОЙ
(T.aestivum L.) С ПОМОЩЬЮ ПРОЛАМИНОВЫХ БЕЛКОВЫХ
МАРКЕРОВ
1-2
Е.А.Гусейнова,
3
З.И.Акпаров,
2
А.Т.Газыев,
3
А.Я.Каримов,
3
Г.Б.Садыгов,
3
Х.Н.Рустамов,
3
М.А.Аббасов
1
Гянджинский Государственный университет
2
Азербайджанский Государственный Аграрный университет
3
Институт Генетических Ресурсов НАНА
В статье приведены результаты оценки генетического сходства у 57 сортов
пшеницы мягкой различного происхождения с применением метода Acid-
PAGE. Полученные в результате анализа электрофоретические спектры с
помощью бинарного метода пронумерованы и для определения генетического
сходства с использованием SPSS компьютерной программы была составлена
дендрограмма. Обнаружено, что в построенной дендрограмме сорта объединись в
7-и кластерах. Выявлено, что в ω-, γ-, бета- и α- зонах электрофореграмм
глиадинов была получена 38 спектров, 133 электрофоретических паттернов и
были рассчитаны индексы генетического разнообразия (H-).
STUDY OF GENETIC SIMILARITY AMONG LOCAL AND INTRODUCED
BREAD WHEAT (T.AESTIVUM L.) VARIETIES USING PROLAMIN
PROTEIN MARKERS
1-2
E.A.Huseynova,
3
Z.I.Akparov,
2
A.T.Gaziyev,
3
A.Y.Karimov,
3
G.B.Sadygov,
3
Kh.N.Rustamov,
3
M.A.Abbasov
1
Ganja State University
2
Azerbaijan State Agrarian University
3
Genetic Resources Institute of ANAS
The article presents the results of the assessment of genetic similarity among 57
bread wheat varieties of diverse origin using the Acid-PAGE method. As a result of
analysis electrophoretic spectra were numbered using the binary method and a
dendrogram was created to determine the genetic similarity using SPSS computer
program. It was found that in the constructed dendrogram varieties grouped into 7