Article in Cappadocia Journal of History and Social Sciences · January 019 doi: 10. 29228/cahij. 39263 citations reads 3,126 author


 Birleşik Silla Dönemi (M. S. 668-935) ve Geç Üç Krallık Dönemi



Yüklə 1,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə9/27
tarix05.10.2023
ölçüsü1,44 Mb.
#125518
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   27
ORTACAG KORESININ TARIHSEL GECMISI VE ENDUSTRIYEL

 
1. 5. Birleşik Silla Dönemi (M. S. 668-935) ve Geç Üç Krallık Dönemi 
Birleşik Silla döneminde (668-935) istikrarla sürdürülen barış ve refah göze çarpmaktadır. 
Hükümdarları, o zamanlar Doğu Asya’nın egemeni ve dünya medeniyetinin rakipsiz merkezi olan 
birliği haline gelmiştir. Çok uzun yılların ardından Hwarang ideolojisi, günümüzde büyük merak uyandırmakta 
ve çeşitli eğitim alanlarında uygulanmaktadır (Ok; Park, 2016: 1). 
17
Gyeongju (Kyongyu): Eski Silla Krallığı’nın (İ. Ö. 57-İ. S. 935) başkentidir. Silla’nın bir milenyum boyunca 
politik ve ekonomik merkezi konumunda olan Gyeongju, takip eden bin yılda ise arkeolojik olarak 20. yüzyılın 
başlarında keşfedilene kadar insanların gözünde önemini yitirmiştir (Kim, 2017: 169). 


CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES VOL.13-october 2019 
ISSN-2199-353X 
Online only at http://www.cahij.com/

Tang ile uyumlu ilişkiler sürdüren Silla, kısa zamanda vergi veren bir devlet haline gelmiştir. 8. ve 9. 
yüzyıl boyunca Silla Korelileri, sıkı bir şekilde kendi öz kültürlerini korurken yoğun bir şekilde Tang 
modeli siyasi ve yasal kurumlarını alıntılayarak Çin kültürünü benimseme konusundaki çabalarını da 
iki katına çıkarmıştır (Lew, 2000: 9). 
Birleşik Silla döneminde Budizm devlet dini olarak kabul edilmiş ve toplumun hem üst hem de 
alt sınıflarından büyük ilgi görmüştür. Kyongju
18
’daki her ikisi de 751 yılında yapılmış olan 
Sokkuram
19
ve Bulguksa
20
Tapınağı, zirvesinde olduğu dönemlerde Silla’nın Budist kültüründeki 
görkeminin kanıtıdır. 682’de Ulusal Konfüçyüs Okulu
21
’nun kurulmasından da anlaşılacağı üzere Silla 
hükümdarları tarafından Konfüçyüsçülük de ilgi görmüştür. Birleşik Silla döneminde birçok Silla 
bilgini, rahibi ve tüccarı dini hakikat, ün ve servet arayışı içinde, Tang Hanedanlığının Çinli 
olmayanlara karşı yürüttüğü kozmopolit politikadan yararlanarak Çin’e seyahat etmiştir. Tang’ın 
başkentindeki Silla rahiplerinden biri olan Hyech’o
22
, 8. yüzyıl başlarında Budist ilkeleri arayışı 
içerisinde Hindistan’a seyahat etmiş ve ünlü seyahatnamesi 
Beş Hint Ülkesine Yolculuk Hikâyesi
23
ni 
yazmıştır. 10. yüzyılda Koreli bir tüccar-maceracı olan Chang Po-go
24
, Shandong
25
Yarımadası’nda bir 
servet kazanarak Sarı Denize hâkim olan çok zengin bir tüccar olmuştur. 
18
Kyongyu: Bkz. bu makale dipnot no: 17, Gyeongju maddesi (Kim, 2017: 169). 
19
Sokkuram (Seokguram) Tapınağı: Silla döneminde (M. S. 668-935) inşa edilen tapınak Bulguksa Tapınağı ile 
yan yanadır. Seokguram Tapınağı çeşitli mimari, matematiksel özelliklere sahip Budist taş sanatını temsil eden 
Antik Kore Silla Hanedanı’nın en önemli alanıdır. Evrensel değeri ve Kore Budist kültürünü dünya çapında 
temsil eden bir şaheser olması nedeniyle Aralık 1995’te Unesco tarafından Dünya Mirası Listesi’ne dâhil 
edilmiştir (Park; Kim, 2017: 379 -384). 
20
Bulguksa Tapınağı: Olağanüstü öneme sahip dini mimari bir kompleks olan tapınak 774 yılında inşa 
edilmiştir. Taştan terasların üzerinde çok sayıda ahşap binadan oluşmakta ve aynı zamanda da bir Budist 
tapınağıdır. Ancak asit yağmurları, hava kirliliği, Doğu Denizi’nden gelen yoğun tuz içeren hava ve taşların 
yüzeyinde zamanla oluşan yosunlar tapınağın yapısını tehdit etmektedir. Bu durum ise yetkililer tarafından 
izlenmekte olup, gerekli önlemler alınmaktadır. 
21
Ulusal Konfüçyüs Okulu: Konfüçyüs azizleri, kraliyet tarihi ve krallar hakkında bilgiler öğretilmektedir. 
Budizm’in Konfüçyüs doktrini tarafından kötü şekildeki değerlendirilmesinden itibaren üst düzey resmi 
yetkililerin ortaya çıkan ağır yaptırımlarından dolayı Konfüçyüs Akademisi Budist tapınağına 
dönüştürülememiştir (Han, 2014: 178). Joseon Dönemi (1392-1910) süresince Kore siyasetinde heteronomik 
gücü temsil etmiştir. Ayrıca okul çift yönlü eğitime sahip oluşu, bürokrat ve en parlak öğrencileri bir araya 
getirmesinin desteğiyle farklı fikirlere sahip uygar bir toplumun oluşumuna yardımcı olmuş; böylelikle de 
öğrenim ve hanedanlık ideolojisi yönetimini muhafaza ederek en üst seviyede bir eğitim kurumu olmayı 
sürdürmüştür (Han, 2014: 185).
22
Hyecho (Hye Ch’o): Kore doğumlu, Silla rahiplerinden Hyecho, 724 yılı civarında denizyolu ile Çin’den 
Hindistan’a gitmek üzere yola çıkmış ve üç yılın ardından karayolu ile Çin’e dönmüştür. Söz konusu üç yıl 
içerisinde ise modern dönem öncesi bile hiç bir Budist rahibin dahi gidemeyeceği kadar uzağa seyahat etmiştir 
(Lopez, 2017: XV). 
23
Beş Hint Ülkesine Yolculuk Hikâyesi: Kore bir Budist rahip olan Hyecho’nun 8. yüzyılda ülkesi Çin’den 
Hindistan’a yolculuğunu konu alan günlüğünden esinlenilerek yazılan bir kitaptır. Kitapta, döneme ait İpek Yolu 
toplumları, Orta Asya’daki siyasi durumlar ve Hindistan’daki Budist eyaletler konu edilmiştir. Hyecho ayrıca 
bölgede bu süreçteki Müslüman kültürünün etkisinden de bahsetmiştir. İngilizce ’ye çevrilmiş olan eser, Hint ve 
Orta Asyalı tarihçiler kadar Budizm’in tarihine genel anlamda ilgi duyan kesimin dikkatini çekmektedir (Hye 
Ch’o, ty: sy). 
24
Chang Po-go (?-846): İsmi, 9. yüzyılın başlarında Kore’nin doğu Asya’daki denizcilik egemenliği ile 
eşanlamlı olan gezgin ve tüccar prenstir. Bir zamanlar Çin, Kore ve Japonya arasındaki okyanus ticaretini 
kontrol altında tutan ve sayısı 10 bini geçen mürettebata sahip olan özel bir donanma kurmuştur. 837 yılında 
ülkedeki taht mücadelesinde yer almıştır. Öldüğü, daha doğru bir ifadeyle cinayete kurban gittiği tarih her ne 
kadar geleneksel olarak 846 olarak verilse de, olayın bunun birkaç yıl öncesinde gerçekleşmiş olması 
muhtemeldir (www. britannica.com) 
25
Shandong Yarımadası: Shandong, Çin’in kıyı bölgesidir. Yarımada Sarı Deniz ve Bahai Denizi ile karşı 
karşıya olup, Sarı Nehir Deltası’nı da içermektedir. Sarı Nehir’e uzanan oldukça bereketli bir araziye sahiptir. 


CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES VOL.13-october 2019 
ISSN-2199-353X 
Online only at http://www.cahij.com/

Daha önceki hiçbir hanedanlıkta Koreliler, Silla Korelilerinki kadar Doğu Asya’da adlarını 
duyuramamışlardı. 10. yüzyıldan sonra hem Çin hem de Kore sınırlarının dışındaki dünyaya karşı 
daha içe dönük bir politika benimsemişlerdir (Lew, 2000: 11). 
Kore tarihinde varlığını en çok sürdüren hanedanlık olan Silla, yarımada üzerinde zengin ve 
yoğun bir hâkimiyet sürmüş ancak dokuzuncu yüzyılın ortalarına doğru zayıflamaya başlamıştır. 
Krallığın gerilemesi kısmen kemik sınıfı sistemiyle ilgili zorluklardan kaynaklı idi. Dokuzuncu 
yüzyılın sonlarına doğru Silla, Geç Bekje (892-936), Geç
Koguryo (901-918) ve Birleşik Silla olarak 
tanımlanan üç bölge arasındaki mücadeleyi içeren bir iç savaş durumuna girmiştir. Toplu olarak bu üç 
yapı ‘
Geç
 
Üç Krallık
’ olarak bilinmektedir. Sonraki Koguryo’nun devlet başkanlığı yapan ve nüfuzlu 
bir general olan Wang Kon
26
(Kral Taejo, 918-943) ise bu kargaşalı dönemin (892-936) nihai galibi 
olmuştur (Lew, 2000: 13). 

Yüklə 1,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   27




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə