Article in Cappadocia Journal of History and Social Sciences · January 019 doi: 10. 29228/cahij. 39263 citations reads 3,126 author

 
1. 6. Goryeo Hanedanlığı Dönemi (918-1392)
Geleneksel olarak tarihçiler Kore’de ortaçağın 918 yılında Goryeo Hanedanlığının kuruluşuyla 
başladığını ifade etmektedir. Hanedanlara göre yapılan dönemselleştirme önemli sosyo-ekonomik 
değişimlerle örtüşmemektedir. Tarihte bu tür değişimler genellikle yeni bir hanedanlığın ortaya 
çıkışından önde gelmektedir. Bu yüzden Kore’de ortaçağ Birleşik Silla’nın politik, ekonomik ve 
sosyal kurumlarının yozlaşmaya başladığı 9. yüzyılın ilk dönemleri olarak kabul edilmektedir (Kim, 
2005: 52).
936 yılında Silla’nın yenilgiye uğraması ile Goryeo (Koryo) Hanedanlığı
27
, Joseon 
Hanedanlığının kurulduğu 1392 yılına kadar 500 yıl hüküm sürmüştür. Bu hanedanlık zamanında 
edebiyat gelişmiş; Budizm
28
önem kazanmış ancak sonraları Konfüçyanizm’in yayılmasıyla ikinci 
plana düşmüştür. 
12. yüzyılın başlarında Kore ve Song Çin
29
ilişkileri oldukça derinleşmiştir. Song Çin ilişkileri 
oldukça derinleşmiştir. Song Çin’in, Jin
30
’e karşı kendilerini savunabilmek için Goryeo ile ilişkilerin 
sıkılaştırılmasına ihtiyacı vardı. Böylelikle Song Çin’e giden Koreli elçilere haraç toplayan kişiler 
olarak bakılmazken, ülke eşit diplomatik statü ile gelen büyükelçileri bu şekilde değerlendirmemiştir 
(Kim, 2005: 58). Goryeo, Song Çin ile Jin tehdidine karşı güvenlik elde etmektense karşılıklı olarak 
ticaret ve kültüre daha fazla önem vermiştir. Bu süreçte sadece elçilerin resmi ticareti gelişim 
göstermekle kalmamış, özel ticaret de gelişmiştir. Koreli tüccarlar hammadde (altın, gümüş, bakır ve 
Ayrıca yarımadanın sahip olduğu ılıman iklim Çin’in en önde gelen tarım merkezi durumuna gelmesine yol 
açmıştır (Mizuho, ty: 2). 
26
Wang Kon: Koreli yönetici (www.britannica.com). 
27
Goryeo Hanedanlığı (918-1392): Birleşik Silla Krallığı’ndan ortaya çıkmıştır. Kuzey Koreli General Wang 
Geon tarafından kurulmuştur. Eyalete Goryeo ismini veren de bu generaldir (Goryeo Dynasty Educator..., 2003: 
13). 
28
Batı dillerinde Buda’nın kurduğu din olarak tanımlanan Budizm, milâttan önce 6. yüzyılda Hindistan’ın 
kuzeydoğusunda doğan, Brahman ve kast sistemine karşı çıkan, soyut metafizik tartışmaları bir yana bırakarak 
duyguları dizginleme, ahlaken temizlenme, insanları eşit görme, insanlar ve diğer canlılara sevgi ve şefkat 
duyma gibi ilkelere dayanmaktadır (Günay Tümer, www.islamansiklopedisi.org). 
29
Song Çin (960-1279): Bu hanedanlık, ülkenin en parlak döneminde hüküm sürmüş; 1127’den sonra ise sadece 
Güney Çin’de yönetilen hanedanlık genel olarak Bei (Kuzey) ve Nan (Güney) Song olarak ikiye bölünmüştür 
(www.britannica.com). 
30
Jin (Jurchen) Hanedanlığı: ‘Altın’ manasına gelen Jin, M. S. 115 ile 1234 yılları arasında Çin’in bir bölümü, 
Moğolistan ve Kuzey Kore’de hüküm sürmüştür. Mançurya kökenli olan Jin, M. S. 1127 yılından Moğolların 
eline düşene dek, komşusu Liao İmparatorluğu’nu fethederek Büyük Asya Ovası’nın hâkimi durumuna 
gelmiştir. Ancak, söz konusu Jin, M. S. 266-316 tarihleri arasında Çin’de hüküm sürmüş olan Jin ile 
karıştırılmamalıdır (www.ancient.eu). 

---

CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES VOL.13-october 2019 
ISSN-2199-353X 
Online only at http://www.cahij.com/
10 
ginseng, altın ve gümüş eşyalar, kitap, kâğıt, fırça, pervane, çiçek desenli hasır) ihraç ederken; Çinli 
tüccarlar ise ipek, seramik, tıbbi bitkiler, parfüm ve müzik enstrümanları getirmişlerdir (Kim, 2005: 
58). Goryeo Hanedanlığının (936-1392) göze çarpan özelliklerinden biri kraliyet ailesiyle yakın ve 
doğrudan bağlantılı olan sivil aristokratik soyun yönetici organı idi. Eski Goryeo hükümdarları Güney 
Çin’de gerilemekte olan Song devletiyle samimi diplomatik, ticari ve kültürel ilişkiler kurmuştur. Aynı 
zamanda, Liao
31
ve Jin hanedanlıklarını kurmayı başaran ve Kuzey Çin’den tehdit oluşturan Khitan ve 
Nuzhen
32
kabilelerinden uzak durmuştur. Çin kültürünü benimseme çabaları, bu dönemde Çin modeli 
altı bakanlık ve memurluk sınav sistemi gibi siyasi kurumların uyarlanmasıyla büyük ölçüde 
artırılmıştır. 958 yılında kabul edilen Çin modeli memurluk sınavı devlet memuru adaylarının 
Konfüçyüs etikleri ve Çin tarih ve edebiyatı konusunda uzmanlıklarını ölçmekteydi. Bu nedenle Kore 
eğitim kurumlarının müfredatı genç öğrencileri 
kwag
ǒ
33
sınavına hazırlayacak şekilde tasarlanmıştır. 
Bu sınav sistemi, düşük sınıflardan yetenekli Korelilerin devlet adamı olma istekleri doğrultusunda 
toplumsal hareketliliğin artışına işaret etse de, temelindeki ezbere dayalı eğitim sistemi düşünsel 
yaratıcılığın tıkanmasına yol açmakta ve bu da 1894 yılında kaldırılana dek bütün eğitimli Korelilerin 
Çin hayranı olarak yetişmesi demekti.
Goryeo merkezi devleti siyasi alanda Konfüçyüs ilkelerini sürdürmeye çalışsa da, kişisel din söz 
konusu olduğunda Goryeo’nun hem alt hem de üst sınıfları Budizm'i benimsemiştir. İlk Goryeo 
dönemi Budist kültürünün ihtişamıyla öne çıkmıştır. 1236’dan 1251 yılına kadar oyulan ve şu anda 
Güney Kore’deki Haeinsa Tapınağı
34
’nda muhafaza edilen Budist Tripitaka’sının 81 bin tahta 
basmakalıbı, zirvesinde olduğu dönemde Goryeo Budizm’inin görkemini gözler önüne sermektedir. 
Ayrıca Goryeo kültürünün estetik standartlarındaki zarafet ve titizliği, ustalar tarafından çömlek 
tarihinin en muhteşem başyapıtlarından biri olarak görülen soluk yeşil renkli Çin porselen 
çömlekçiliğinde de açıkça görülmektedir (Lew, 2000: 13).
1170 yılında ilk Goryeo’nun sivil devleti, General Chǒng Chung
35
emrindeki bir grup askeri 
memur tarafından planlanan bir hükümet darbesiyle devrilmiştir. Darbe Goryeo için bir askeri yönetim 
devrini getirmiştir. İlk etapta askeri yönetim geniş çapta bir sosyal karmaşa ve darbenin ortaya 
çıkardığı askeri satraplar arasında güç mücadeleleriyle nitelendirilirken, daha sonra bu karmaşa 
diktatör General Ch'oe Ch'ung-hǒn
36
’un ortaya çıkmasıyla 1196’da durulmuştur. General Ch'oe, 
rakiplerini ortadan kaldırarak, köylü ve köle ayaklanmalarını bastırarak ülke genelinde sıkı bir kontrol 
kurmayı başarabilmişti. Ch'oe’nin iktidarı, veraset yoluyla geçen Yasama Gücü Sorumlusu adı altında 
1258’e kadar 60 yıl boyunca Kore’ye hükmetmiştir. Bu hükümdarlık dönemi aynı dönemde 
31
Liao: Kuzey Asya tarihi Khitan, Jurchen ve Moğolların peş peşe gelen yükselişleriyle şekillenmiştir. Ancak bu 
güçlü ve istilacı imparatorluklar Song Çin ve Goryeo için daima bir tehdit unsuru olmuştur. Khitanlı yöneticiler 
916 yılında ‘Liao’ adını verdikleri bir hanedanlık eyaleti kurmuşlardır (Ho, 2014: 262).
32
Nuzhen: 17. yüzyıla kadar Mançurya bölgesinde (Kuzeydoğu Çin) yerleşmiş bulunan ve Mançular olarak 
bilinen Tunguz halkıdır (www.newworldencyclopedia.org). 
33
Kwago Sınavı: Goryeo Hanedanlığı (918-1392) kralı Kwangjong (949-975) tarafından tanıtılan kamu hizmeti 
sınav sistemine verilen addır Geleneksel Kore’de belki de başka toplumlardan esinlenmenin en çarpıcı vakasını 
teşkil etmektedir (Kang, 1974: 109). 
34
Haeinsa Tapınağı: Gayasan Dağı üzerinde bulunan Haeinsa Tapınağı, 1237 ve 1248 yılları arasında 80 bin 
adet ahşap bloğa yazılmış Kore Triptakasının tamamının muhafaza edildiği yerdir. Tapınak sadece Koreli 
Budistler arasında değil, tüm dünyadan Budist ve bilimadamlarının ilgi odağı durumundadır (whc.unesco.org). 
35
General Chong Chung (1106-1179): Goryeo Hanedanlığında bir general (www.britannica.com). 
36
General Ch’oe Ch’ung-hon: Koreli askeri lider ve yönetici. Goryeo halkı sıklıkla kuzey sınırındaki topluluklar 
ile çarpışmıştır. Bu çarpışmalar neticesinde ulusal savunma sistemine ihtiyaç duyulmasına rağmen ne yazık ki, 
askeri yetkililer mücadeleden korkmuş, bu yaklaşımları ise 1170 yılında bir hükümet darbesi ile sonuçlanmıştı. 
Meydana gelen düzensizliğin tam da ortasında General Ch’oe Ch’ung-hon 1197-1258 yılları arasında varlığını 
sürdüren bir askeri rejim olmuştur (www.britannica.com). 

---

CAPPADOCIA JOURNAL OF HISTORY AND SOCIAL SCIENCES VOL.13-october 2019 
ISSN-2199-353X 
Online only at http://www.cahij.com/
11 
Japonya’daki Kamakura şogunluğu
37
yla karşılaştırılabilir. Ch’oe diktatörleri tarihte tercihen, kuzey 
sınırı için tehlike teşkil eden Moğol istila dalgasına 40 boyunca karşı koyabilen askeri liderler olarak 
anılmaktadır. Ancak Goryeo yönetimi, Ch’oe ailesinin iktidardan düşürülmesinin ardından 1270’te 
Moğollara teslim olarak son bulmuştur (Lew, 2000: 13).
Goryeo’daki Moğol hâkimiyeti Moğol İmparatorluğu’nun Çin ve Avrasya’ya yayılması 
bağlamında değerlendirilmelidir. Goryeo Hanedanlığı 1231’de Moğol istilasına maruz kalmıştı. Bir 
buçuk asırdan uzun süre Moğok hükümdarı Kubilay Han’ın (1260-1294) Çin’de kurduğu Yuan 
Hanedanı’nın egemenliği altında yaşamıştır. Goryeo ile Moğol ilişkileri 1219 yılında, yarımadayı işgal 
eden Khitan ile Jin derebeyliğine karşı avantaj elde etmek amacıyla müttefik olunmasıyla başlamıştır. 
Bu kısa diplomasi sürecinde iki güç arasındaki anlaşmazlıklar haraç isteyen Moğol elçisinin bir 
cinayete kurban gitmesiyle iyice artmıştır. 1231 yılında Moğollar Goryeo başkentini işgal ederek ele 
geçirmişlerdir. Bunun üzerine 1232’de Goryeo, başkentini adanın batı kıyısındaki Kanghwa
38
şehrine 
taşımak durumunda kalmıştır. Bundaki amaçları ise denizden saldıran Moğol gücünü kırmak idi. Bu 
suretle askeri rejim tam 40 yıl süreyle başkentlerini peşi sıra devam eden Moğol saldırılarına karşı 
savunmak zorunda kalmıştır. Barış sağlanabilmesi adına Buda’ya dua etmek için saray on yıldan uzun 
bir süre 81.137 parçalık ‘