21
da məni aparırdı. Lakin yenə də gətirib çıxarırdı əfsanələrdən
mənaya: niyə Çayla Dağ arasında belə bir uyğunluq olsun?! Nəsə, bu
dünya sirli bir şeydi – kobud dünya görünəndən artıqdı. Məgər söhbət
ondadır ki, dağda dağlıq var, dağda nə bilim, metal var? Məndə olan o
daxili ruhaniyyat pərvazlanırdı – xüsusilə axşamlar, gecələr...
Çay həm də bizim kəndi iki hissəyə bölürdü. “O tay” deyirlər, “bu
tay” deyirlər... Səhər o başdan o taydan bu taya danışırdılar. Çox
doğma bir danışıq idi. Telefon danışığından yerdən göyə qədər fərq-
lənən. Belə bir qəribə dünyaya düşmüşdüm – qayalı və çaylı.
Yaşamaq istəyirdim. Dünyaya gəlməyimə hədsiz dərəcədə minnətdar
idim. Nə gözəl şeydi bu həyat, yaşamaq, insanlarla yanaşı Qayanın
olması... Bu cür bu “dünyanın mənası dünyadan artıqdır” ideyasının
rüşeymləri mənim qəlbimə çatdı. Yox, dünya görünən deyil, dünya bu
deyil. Dünyanın görünəndəkində görünməzlik var. Təbiidir ki, bəlkə
bu sözlərlə deyilmirdi, amma duyğuların axarı, duyğuların ahəngi
bunu deyirdi. Daha doğrusu, bunu duyğular deyirdi, hisslər deyirdi,
həyəcan deyirdi,
fərəh deyirdi, qanad deyirdi.
Evimizin üst tərəfində təpə var idi. O təpədən uzun bir meşə
yaranırdı – təpə üstə. O təpə mənim başımın üstəydi həmişə. Üzüm
dağa olurdu, başımın üstündə də təpə olurdu. Təpənin də üstündə me-
şələr olurdu. Bu, möcüzəni lap artırırdı. Meşələr, o yerlər hamısı elə
bil göylə birləşirdi. Adama elə gəlirdi ki, göy də burdadı, bu meşənin
içindədi. Bu, məni lap dəhşətə gətirirdi. İçimdə mahnılar öz-özünə
oxunurdu. Çıxırdım təpəyə, bəzən yoldaşlarla, amma onlar öz aləm-
lərindəydilər, mən də öz aləmimdə. Lap təpənin yuxarısından bütün
kəndimiz görünürdü. Elə doğma görünürdü mənə o kənd zirvədən!
Tüstülər görünürdü. Axşamüstü çıxırdım (“qaranlıq qarışanda” deyir-
dilər bizdə) tamaşa eləməyə. Orda çıraq yanırdı bütün evlərdə. Necə
bunlar bir-birinə oxşayırdılar! Necə doğmaydılar! Çıraq, qaya, meşə...
Bax, belə, məndə filosofluq belə yarandı – öz-özünə. İntəhası, burda
bir ziddiyyət də ondan ibarət idi ki, bütün bunları heç kəsə deyəm-
məzdim. Hiss eləyirdim ki, heç kəs mən deyəni deməyəcək, soyuq bir
şey deyəcəklər, qıracaqlar qanadı. Ona görə özümə qapılmalı
olurdum.