Asoslari va muammolari ilmiy tadqiqot markazi biznes muhiti: nazariya va amaliyot
-rasm. Inson menejmentining evolyutsiyasi
Yüklə 3,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
11.1-rasm. Inson menejmentining evolyutsiyasi 32 Mehnat unumdorligi ishni samarali tashkil qilish, tajriba, bilim va ko„nikma evaziga yuqori samaradorlikka erishish. Mehnat taqsimoti - mehnat turlarining bir-biridan ajralib, mustaqil ahamiyat kasb etishi; mehnat turlarining ixtisoslashuvi. Mehnat taqsimoti yuz berganda, bir mehnat turidan ikkinchisi, ikkinchisidan uchinchisi va h.k. ajralib chiqadi va shu jarayon uzluksiz davom etaveradi. Har bir mehnat turi mustaqil vazifani boshqa mehnat turlari bilan bogʻlanib, ishlab chiqarishda qatnashgan holda bajaradi. Mehnat taqsimoti mehnat turlarini koʻpaytirib, ularni ayrim kishilarga kasb sifatida biriktirib 32 Shinichi Hirose HR and Talent Managerment, 2018, IUJ. 103 qoʻyadi. 21-asr boshlarida mehnat taqsimoti tufayli dunyoda 30 ming xil kasb mavjud boʻldi. Mehnat taqsimoti mehnat unumdorligini oshiradi. 11.2. Jamoada ishlash, korporativ madaniyat. Guruh va Jamoa. Menejer va Lider. Treyning va malaka oshirishni tashkil etish. Autsorsing yoki insorsing. Talant menejment. Kadrlar tayyorlash dasturi Guruh atamasi bir maqsad yo„lida birlashmagan va o„zaro hamjihatlikda harakatlanmagan insonlar jamlanmasiga nisbatan qo„llaniladi. Jamoa atamasi esa guruhdan farqli ravishda hamjihatlikda, bir- birni qo„llagan holda, mehnat taqsimoti to„g„ri tashkil qilingan insonlar jamlanmasiga nisbatan qo„llaniladi. Jamoada ishlash va individual ishlash biri-biridan faqri qiliadi. Individual tarzda ishlanganda barcha mas‟uliyat bir inson zimmasida bo„ladi. Jamoada tarzida ishlanganda esa jamoaviy tarzda ish yuritiladi. Ikki usulning ham ijobiy ham salbiy jihatlari mavjud, ammo jamoa tarzda ishlanganda, mehnat unumdorligi, ish samaradorligi yuqoriroq bo„ladi. Shu o„rinda ishni to„g„ri tashkil qilish, to„g„ri mehnat taqsimotini yo„lga qo„yish, liderlik va kommunikatsiyaning ahamiyati jamoa ishlashda oshadi. Menejement tartib va izchillikni talab qiluvchi, murakkab bo„lgan holatni yengib o„tish uchun rejalashtirish, budjetni shakllantirish, ishni tashkil qilish, xodimlar bilan ishlash, nazorat qilish va barqarorlikni ta‟minlash singari vazifalarni bajarishdir. Liderlik tez o„zgaruvchan, raqobatbardosh muhitda murakkab bo„lgan holatni yengib o„tish uchun uzoqni ko„ra bilish, yo„llarni belgilash, boshqalarni ilhomlantirish, turtki berish, ruhlantirish singari vazifalarni bajarishdir. |