“ata holdiNQ”
“ATA HOLDİNQ” AÇIQ TİPLİ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ
Yüklə 4,64 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “ATA HOLDİNQ” AÇIQ TİPLİ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR
- Dövriyyədə olan investisiyalar
- Mal və material ehtiyatları
- Mənfəət vergisi
- Qeyri-müəyyən vergi mövqeləri
“ATA HOLDİNQ” AÇIQ TİPLİ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR 31 DEKABR 2007-Cİ İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (Davamı)
22 Satış üçün sərəncamda olan aktivlər Satış üçün sərəncamda olan aktivlər ədalətli dəyər üzrə uçota alınır. Satış üçün sərəncamda olan borc qiymətli kağızlarından faiz dərəcəsi gəliri faktiki faiz metodu əsasında hesablanır və mənfəət və ya zərərdə uçota alınır. Satış üçün sərəncamda olan kapital instrumentləri ilə əlaqədar olan dividentlər o halda mənfəət və ya zərər üzrə uçota alınır ki, Qrupun ödənişi almaq hüququ yaransın. Ədalətli dəyər üzrə bütün digər dəyişiklik elementləri kapital üzrə xitam və ya aşınma zamanına qədər təxirə salınır və həmin vaxtda məcmu mədaxil və ya zərər kapitaldan çıxarılıb mənfəət və ya zərər hesablarına aid edilir.
Aşınma zərəri satış üçün sərəncamda olan investisiyaların ilkin uçotundan sonra baş verən bir və ya bir neçə hadisənin nəticəsi olaraq mənfəət və ya zərər üzrə uçota alınır (“zərər ilə nəticələnən hadisələr”). Kapital investisiyalarının ədalətli dəyərində baş verən mühüm və davamlı azalma həmin qiymətli kağızın qiymətindən aşağı düşdükdə bu aşınmaya işarə edir. Alınma qiyməti ilə əvvəlki məqamda müvafiq aktiv üzrə mənfəət və ya zərərdə uçota alınmış hər hansı aşınma zərəri çıxdıqdan sonra qalan cari ədalətli dəyər arasında olan fərq kimi hesablanan məcmu aşınma zərəri kapitaldan çıxarılır və mənfəət və ya zərərdə uçota alınır. Kapital üzrə qiymətli kağızlara aid olan aşınma zərərləri mənfəət və ya zərər vasitəsi ilə uçotdan çıxarılmır. Sonrakı müddətdə satış üçün sərəncamda olan kimi təsnifatlaşdırılan borc qiymətli kağızın ədalətli dəyəri artarsa və artımı ədalətli surətdə aşınma zərərinin mənfəət və ya zərər üzrə uçota alınmasından sonra baş verən hadisəyə aid etmək olarsa, aşınma zərəri cari müddəti mənfəət və ya zərəri vasitəsi ilə uçotdan çıxarılır.
Müəyyən müddət üçün saxlanılan investisiyalar faktiki faiz dərəcəsi metodundan istifadə etməklə amortizasiya edilmiş xərc əsasında uçota alınır və bu zaman hesablanmış aşınma zərərləri üzrə ehtiyatlar nəzərə alınmır.
Dövriyyədə olan investisiyalar ədalətli dəyər üzrə uçota alınır. Dövriyyədə olan investisiyalar üzrə qazanılan, faktiki faiz dərəcəsi metodu əsasında hesablanan faiz konsolidasiya edilmiş gəlir haqqında hesabatda faiz gəliri kimi uçota alınır. Dividentlər divident gəlirinə o halda daxil olunur ki, Qrupun divident ödənişini almaq hüququ yaransın. Ədalətli dəyər üzrə dəyişikliklərin bütün digər elementləri və uçotun xitamı üzrə mədaxil və ya zərər baş verdikləri müddət üçün dövriyyədə olan investisiyaların zərəri mədaxildən çıxıldıqdan sonra mənfəət və ya zərərdə uçota alınır.
Qrupun törəmə müəssisənin divident siyasətinə nəzarət etdiyi hallar və fərqin dividentlər və ya digər vasitə ilə yaxın gələcəkdə qayıtması ehtimalı istisna olmaqla, törəmə müəssisələrin satınalmadan sonrakı müddət üzrə bölüşdürülməmiş mənfəəti ilə əlaqədar gələcək mənfəət vergisi nəzərə alınır.
Mal və material ehtiyatları faktiki qiymət və ya daha aşağı olarsa xalis mümkün satış qiyməti ilə uçota alınır. Mal və material ehtiyatlarının dəyəri orta qiymət üsulu ilə müəyyən olunur. Hazır məhsulun və yerinə yetirilməkdə olan işlərin qiyməti xam materialları, birbaşa işçi qüvvəsi xərclərini, digər birbaşa xərcləri və müvafiq inzibati xərcləri əhatə edir (normal istehsalat imkanlarına istinadən), lakin borcun alınması ilə əlaqədar xərclər nəzərə alınmır. Xalis mümkün satış qiyməti dedikdə əqdin tamamlanması və satış xərcləri çıxıldıqdan sonra, kommersiya fəaliyyətinin adi gedişində təxmin edilən satış qiyməti qəbul olunur. “ATA HOLDİNQ” AÇIQ TİPLİ SƏHMDAR CƏMİYYƏTİ MALİYYƏ HESABATLARI ÜZRƏ QEYDLƏR 31 DEKABR 2007-Cİ İL TARİXİNDƏ BAŞA ÇATMIŞ İL ÜZRƏ (Davamı)
23 Kommersiya və digər debitor borcları Kommersiya və digər debitor borcları faktiki faiz dərəcəsi metodundan istifadə etməklə uçota alınır. Debitor borcları üzrə ehtiyat belə halda yaradılır ki, Qrupun debitor borcu üzrə bütün məbləğləri əvvəlki məqamda nəzərdə tutulmuş şərtlərə istinadən əldə edə bilməyəcəyinə dair ədalətli dəlillər mövcud olsun. Ehtiyatın məbləği kimi aktivin qalıq dəyəri ilə əvvəlki faktiki faiz dərəcəsi ilə diskontlaşdırma aparılmaqla təxmin edilən gələcək pul vəsaitləri hərəkətinin hazırkı dəyəri arasındakı fərq nəzərdə tutulur. Ehtiyatın məbləği gəlir haqqında hesabatda qeyd olunur.
Mənfəət vergisi konsolidasiya edilmiş maliyyə hesabatlarında balans tarixi üçün qəbul edilmiş və ya qəbul ediləcəyi ehtimal edilən Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə əsasən qeyd edilir. Mənfəət vergisi xərci cari və təxirə salınmış vergi elementlərini əhatə edir və konsolidasiya edilmiş hesabatlarda qeyd olunur, belə şərtlə ki, həmin məbləğlər eyni və ya fərqli müddət üçün birbaşa olaraq kapital kimi uçota alınmış məbləğlərə aid olmasın.
Təxirə salınmış vergi öhdəliyi dedikdə cari və əvvəlki müddətlər ilə əlaqədar vergiyə cəlb olunan mənfəət və ya zərərlər ilə əlaqədar vergi orqanlarına ödəniləcək və ya onlardan alınacaq məbləğlər nəzərdə tutulur. Mənfəət vergisindən fərqli olan vergilər əməliyyat xərclərinə daxil edilir.
Gələcək vergi məsuliyyəti gələcək müddətlərə keçirilən vergi məsuliyyətini və aktiv və öhdəliklərin vergi bazası ilə maliyyə hesabatı məqsədləri üçün onların qalıq məbləği arasındakı fərqin balansda əks etdirilməsinin metodu vasitəsi ilə uçota alınır. İlkin uçot istisnasına müvafiq qaydada, gələcək vergi məsuliyyəti, əqd, ilk dəfə uçota alınarkən, nə mühasibat uçotuna, nə də ki, vergiyə cəlb olunan mənfəətə təsir göstərmədikdə, biznes kombinasiyası istisna olmaqla, aktiv və ya öhdəliyin ilkin uçotu zamanı müvəqqəti fərqlər ilə əlaqədar nəzərə alınmır. Gələcək vergi məsuliyyəti “qudvil” üzrə ilkin uçotdakı müvəqqəti fərqlər, sonradan isə vergi məqsədləri ilə əlaqədar çıxılması mümkün olmayan “qudvil” ilə əlaqədar nəzərə alınmır. Gələcək vergi məsuliyyəti qüvvədə olan və ya müvəqqəti fərqin xətm edilməsi və ya gələcək dövrə keçirilmiş verginin istifadə olunacağı məqamda qüvvədə olacaq vergi dərəcələri ilə hesablanır. Gələcək vergi məsuliyyəti və aktivləri yalnız Qrupun ayrı-ayrı şirkətləri arasında əvəzləndirilir. Çıxıla bilən müvəqqəti fərqlər üçün gələcək vergi məsuliyyəti və gələcək dövrlərdə köçürülən vergi məsuliyyəti yalnız o dərəcədə uçota alınır ki, çıxılmaların istifadə edilə biləcəyi gələcək vergiyə cəlb olunan mənfəətin olacağını ehtimal etmək mümkün olsun.
Qrup törəmə müəssisənin divident siyasətinə nəzarət etmirsə və ya fərqin yaxın gələcəkdə dividentlər və ya digər vasitə ilə qayıtmasını ehtimal etmək mümkün deyilsə, təxirə salınmı. Vergi öhdəliyi satınalmadan sonrakı müddət üçün törəmə müəssisələrin bölüşdürülməmiş mənfəətinə aid edilir.
Qrupun qeyri-müəyyən vergi mövqeləri hər bir balans tarixində rəhbərlik tərəfindən yenidən qiymətləndirilir. Öhdəliklər mənfəət vergisi mövqeləri üzrə o halda uçota alınır ki, həmin vergi mövqeləri rəhbərliyin qərarına əsasən vergi orqanlarının iddiasına görə ödənilməsi ehtimalı ödənilməməsi ehtimalından daha yüksək olan mövqedə olsun. Bu qərar qüvvədə olan, balans tarixi üçün qüvvədə olacaq vergi qanunvericiliyi, belə məsələlər üzrə hər hansı məlum məhkəmə qərarı və ya digər normativ akt əsasında qəbul olunur. Mənfəət vergisindən fərqli olan penya, faiz və vergilər balans tarixində öhdəliyi ödəmək üçün tələb olunan məbləğ üçün rəhbərliyin ən mükəmməl təxmini əsasında uçota alınır
Yüklə 4,64 Mb. Dostları ilə paylaş:
|