Atrof-muhit muhofazasi

Ifloslovchi moddalar ajralib chiqadigan manbalar tavsifi.
Chiqindi manbasiga to’g’ri keladigan ifloslovchi moddalar ajratib chiqaruvchi manba non sexida joylashgan pech bo’lib, non chiqarishga mo’ljallangan.
Ish rejimi 24 soat/h yoki 8760 soat/y tabiiy gazni yillik sarf qilish miqdori-300 ming m kub/yil
Ajralib chiqadigan ifloslovchi moddalar miqdorini quydagi formula bo’yicha hisoblaymiz:
Tabiiy gaz

1. 
   Uglerod oksidi
   

ПСО₀=0.001xC_c0xBx(1-QU/100) T/yil
Tabiiy gaz yonganda chiqadigan uglerod oksidi:
C_c0=0.5x0.5x36.5=9.125kg/ming m³
Umumiy miqdori
Ishini =0.001x9.125x300x(1-100)=2.724 T/yil
Bir vaqt birligida:
Sho’r= 0.86 g/sec

2. 
   Azot ikki oksidi
   

ПNO₂=0.001xBxaTtxKNO₂x(1-B), T/yil
Umumiy miqdori
Ishi= 0.001x36.5x300x0.07x(1-0)=0.767T/yil
Bir vaqt birligida
Sho’r=0.024x2/sec
Chiqindi manbasiga to’g’ri keladigan ifloslovchi moddalar ajratib chiqaruvchi manba non sexida joylashgan. BU markali pech bo’lib, kulcha chiqarish uchun mo’ljallangan
Yil rejimi 24 soat/KK yoki 3600soat/yil tabiiy gazning yillik sarа qilish miqdori 9600m³/yil
Ajralib chiqayotgan ifloslovchi moddalarni quydagi formula bo’yicha hisoblaymiz
Tabiiy gaz: 1. Uglerod oksidi
Tabiiy gaz yonganda uglerod oksidining chiqishi:
C_c0=0.5x0.5x36.5=9.125kg/1000
Umumiy miqdori
Ishi=0.01x9.125x96(1-0.5/100)0.8727/yil
Bir vaqt birligida
Sho’r= 0.067kg/sec

3. 
   Azot ikki oksidi
   

Umumiy miqdori
Ishi= 0.001x36.5x96x0.007(1-0)=0.245T/yil
Bir vaqt birligida
M_ur=0.018g/sec
Chiqindi manbasiga to’g’ri keladigan ifloslovchi moddalar ajratib chiqaruvchi manba non sexida joylashgan bu FTP-2 markali pech bo’lib non chiqarish uchun mo’ljallangan
Ish rejimi
24 soat KK yoki 8760 soat/yil yabiiy gazning yillik sarfi 25000 metr/yil
Ajrayilb chiqayotgan ifloslovchi moddalar quydagi formula bo’yicha aniqlanadi
Tabiiy gaz
C_c0=0.5x365x9.125kg/1000³
Ishi =0.001x9.125x250(1-0.5/100)2.270T/yil
M_ur= 0.072g/sec
2. Azot ikki oksidi
Ishi =0.001x36.5x96x0.07(1-0=0.245)T/yil
Bir vaqt birligi
M_ur=0.018g/sec
Chiqindi manbasiga to’g’ri keladigan ifloslovchi moddalar sjratib chiqaruvchi manba non sexida joylashgan
Ish rejimi: 24 soat yoki 8760 soat tabiiy gazning yillik sarfi 250000
Ajralib chiqayotgan ifloslovchi moddalar quydagi formula bo’yicha hisoblanadi
Tabiiy gaz:
Uglerod= 0.5x365x9.125
Ishi=0.01x9.125x250x(1-0.5/100)=2.270T/yil
M=0.072g/sec
2. Azot ikki oksid
Ishi=0.01x36.5x250x0.07(1-0)=0.639T/yil
M_ur=0.020g/sec
Atmosferaga chiqayotgan zararli moddalarni manbalar bo’yicha taqsimlanishi

Ifloslovchi manbalarning namoyishi sex uchastkasi ishlab chiqarish	Ajralib chiqayotgan manbalarning nomlari	Chiqayotgan mahsulot	Ajalib chiqayotgan manbalarning vaqt soati			Ifloslovchi moddalarning nomalari		Ajralib chiqayotgan manbadan tarqalayotgan ifloslovchi moddalarning miqdori											Chiqindi manbalarining tartib raqami
			k.k		Bir yilda				O’rtacha mg/m^3	maksimum						Umumiy T/yil
									mg/m^3	mg/m^3
non sexi	FTL.2-pech	Non yopish	24	8760		Uglerod oksidi azot II oksidi								0.086 0.024			2.724 0.757	1
Non sexi	FTL.2-pech	Non yopish	24	3600		Uglerod oksidi azot II oksidi								0.067 0.019			0.872 0.245	2
Non sexi	FTL.2-pech	Non yopish	24	8760										0.072 0.020			2.270 0.639	3
Ammiakli kompressor	110,45 kompressor	Sovuq biton tayyorlash	12	1080		Ammiak bug’lari								0.38			0.199	4
Vofli sexi	FTL.2-pech	Vafli pishirish	8	960		Uglerod oksidi azot II oksidi								0.053 0.015			0.182 0.031	5
Non sexi	Г-30 pech	Praynik pishirish	24	8760										0.052 0.015			7.634 0.460	6
Yordamchi bo’lim	Payvandlash apparati	Qo’l yordamida po’lat payvand.	3	840		Temir oksidi marganes birikmasi								0.0011 0.00014			0.0032 0.00041	7

Korxonaning kategoriyasini aniqlash
Atmosferaga zararli chiqindi chiqaruvchi korxonalar F parametrga bog’liq holda 4 ta kategoriyaga bo’linadi.
F=M/K
Bu yerda M-yil davomida barcha mayda manbalarda atmosferaga chiqarilayotgan zararli moddalarning umumiy massasi.
K=
M-chiqarilayotgan moddaning REM maksimal bir martalik konsentratsiyasi
Atmosferaga chiqarilayotgan ifloslovchi moddalar ning ruxsat etilgan meyori REM

Ifloslovchi moddalarning nomlari	REM	T/yil
Uglerod oksidi	5.0	7.682
Azot 2 oksidi	0.085	2.162
Amiak bug’lari	0.2	0.149
Temir oksidi	0.04	0.0032
Marganaes va uning birikmalari	0.01	0.00041

K= =3.86 F= =2.59
Uslubiy ko’rsatmaga muvofiq hisoblash natijalari Qamashi non kombinatining 4 kategoriyaga to’g’ri kelishini ko’rsatadi.
Mavjud holatda manbalar bo’yicha atmosferaga tashlanayotgan zararli moddalarning taqsimlanishi:

№ manba	Sex yoki uchastkaning nomi	Ingredient nomi	Mavjud holati			REChM
			g/sek	T/yil	g/sek		T/yil
1	Ishlab chiqarish sexi	Uglerod oksidi Azot oksidi	0.03 0.007	1.03 0.21	0.062 0.03		2.15 0.87
2	Un saqlash ombori	Organic chang	0.008	0.08	0.02		0.17
3	Un saqlash ombori	Organic chang	0.008	0.08	0.02		0.17
4	Qozonxona	Uglerod oksidi Azot oksidi	0.14 0.03	0.14 0.03	0.04 0.002		0.29 0.12
5	Payvandlash sexi	Payvandlash chang marganis oxrazam	0.0008 0.0008	0.0008 0.00008	0.0007 0.00007		0.0008 0.00008
	Jami:		1.57088	1.57088	0.17477		3.77088

Qamashi non kombinatidan chiqayotgan chiqindilarning tarqalish davrini hisoblash

Quvur balandligi 10 metrdan baland bo’lsa faol ifloslanish darajasi ichki va tashqi doiralarga bo’linadi. Shunga mos holatda ichki va tashqi doiralar radyuslar aniqlanadi.
R ichki=2 R(tashqi)= 2
Bu yerda:
h-balandligi
 -atmosferaga quvurdan chiqayotgan chiqindi balandligini hisobga oluvchi o’lchov birligiga ega bo’lmagan koeffisint.
Bu koeffisint quyidagicha aniqlanadi.

Bu yerda T-chiqayotgan gaz bilan atmosferaga harorati orasidagi farq.
Chiqayotgan gaz chang harorati o’rtasidagi atmosfera havosini harorati o’rtasidagi farq kata bo’lganda  deb qabul qilindi.
Atmosferaga chiqindilarning tarqalishini hisobga oluvchi tuzatma mayda zarrali gaz holatidan kichik tutish tezligiga ega bo’lgan aralashmalar uchun
Qamashi non kombinatida 12m bo’lgan quvurdan chiqayotgan zararli moddalar tarqalishini toping.
H=12m,  ni topamiz.

T-atmosferaning 1210 gradus-14gradus=106gradus
Qamashi shahri uchun atmosfera havosining yillik harorati -14 gradus
 =1.41
Ichki va tashqi ifloslanish doirasini aniqlaymiz:
R(ichki)=2x1.41x12=33.84m
R(tashqi)=20x1.41x12=338.4m
Endi shamol yo’nalishi bo’yicha iflosdlanishning tarqalishini hisoblaymiz.
Shamol yo’nalishining tezligi har bir hudud uchun har xil bo’ladi.QAmashida davlat metstansiyasimavjud bo’lmaganligi sababli Qamashi metiostansiyasi ma’lumotlaridan foydalanamiz.
Qamashi shamol yo’nalishini o’rtacha ko’p yillik qaytarilishi.

Metiostansiya	Flyugirning balandligi	Sh	ShShQ	JShQ	ShQ	J	JF	F	ShF
Qamashi	10	20	12	24	5	6	6	11	16