Avqust benton
Yüklə 1,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
| Mirzə Əli Rza
53 . Bir neçə il bundan qabaq canını və malını itirmiş vəzir İbrahim xan Şirazinin oğlu Mirzə Əli Rza bu səfərdə mənim yol yoldaşım idi. Yazıq Əli Rza 18 yaşındadır. Onun sifə- tində böyük bir bədbəxtlik müşahidə olunur. Bu fərasətli gənc həm də məlumatlıdır. Şahzadə onun bu xüsusiyyətlərinə görə onu sarayının daxili işlərinə cavabdeh (odabaşı) təyin etmişdir. Şah- zadənin belə böyük bir vəzifəni və məsuliyyəti bu gəncə verməsi onu göstərir ki, İranda xacələri 54 də qul hesab edirlər. Burada xa- cələrə idari iş verilmir. Əlbəttə, bu qayda türklərə aid deyildir. Bu ölkədə bəzən xacələrin başçısı (xacəbaşı) ölkənin ikinci şəxsi olur 53 Mirzə Əli Rza və Mirzə Əli Əkbər Qəvamülmülk, Hacı İbrahim xan Ete- maddövlənin uşaqları idilər. Ataları qətlə yetirilən zaman onlar kiçik yaşlı ol- duqlarından onları öldürməmişdilər, lakin Əli Rzanı xədim etmiş, Əli Əkbərin isə gözlərinə mil çəkmişdilər. Sonralar Mirzə Əli Rza, Fətəli şahın hərəmxa- nasının etimadlı şəxsi və olduqca xeyriyyəçi olmuşdur. 54 Xacə-bu söz “xədim olunmuş” mənasını ifadə edir, ancaq əvvəllər ağa, böyük, varlı, şeyx mənalarında da işlənmişdir. 93 və ən yüksək vəzifələrə çatırlar. Elə də olur ki, hətta şah özü on- ların nüfuzu altında olur. Bir qədər yol qət etdikdən sonra Nəcəfqulu xan və ətrafında- kılar ehtiramlarını bildirərək bizdən ayrıldılar. Şahzadənin sara- yının mühüm zabitlərindən olan və mənə qonaqçı təyin olunmuş Fətəli xan Rüşdü ilə 6 fərsəx yol getdik. Fətəli xan Gilanın hakimi olmuş Hidayət xan Rüşdinin oğludur. Atası Ağa Məhəmməd xan tərəfindən məğlub edilmiş və gözlərinə mil çəkdirilmişdir. Oğlu isə girov kimi götürülmüşdür. Onun qeyri-mədəniliyi və zahiri tə- mizliyə diqqət etməməsi onu göstərir ki, sarayda girov uşaq kimi onun təlim-tərbiyəsinə əhəmiyyət verməmişdilər. Təbrizdən 5 fərsəx aralıqda yerləşən Sufiyan kəndində təklif edilən heç bir evi bəyənmədiyim üçün bir bağda düşdük. Gözəl bir axşam olsa da, hava bir az soyumuşdu. Yaxşı bir axşam yeməyi yedikdən sonra tonqalın ətrafında istirahət etdik. Səhər sufyanın cənubundakı geniş bir çöldən keçdikdən sonra dar və quru bir də- rəyə daxil olduq. Onun torpağı şor və arxları kükürd çöküntüləri ilə dolu idi. Daha 2 fərsəx yol getdikdən sonra Cam karvansarayının yaxınlığında düşərgə salmış Şahzadənin ordusuna yetişdik. Yüklə 1,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|