Avtomobil transporti muxandisligi
Yüklə 1,67 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2. Suyuq ishqalanish
- 3. Chegaraviy ishqalanish .
| 1. Quruq ishqalanish.
Ob’ektning ishqalanayotgan sirtlari bir-biri bilan bevosita tutashib, o‘zaro ta’sir ko‘rsatadi. Ular orasida moy bo‘lmaydi (masalan, transport vositasi g‘ildiraklarining tormoz ustqo‘ymalari bilan barabanlari orasidagi ishqalanish). Quruq ishqalanishda ishqalanish kuchi tutashayotgan detallar mikronotekisliklarining bir-biriga tegishidagi qarshiliklar va unda paydo bo‘ladigan molekular ilashuv natijasida sodir bo‘ladi. Molekular ilashuvlar esa notekisliklar kontaktlarida juda katta solishtirma bosimlarning vujudga kelishi natijasida paydo bo‘ladi. 2. Suyuq ishqalanish – ichki ishqalanish yoki gidrodinamik ishqalanish deb ham ataladi. Ob’ektning ishqalanayotgan sirtlari orasidagi moy qatlami sirtning mikronotekisliklarini ko‘mib ketadi va natijada ishqalanish faqat molekulalarning moy qatlamidagi harakatidan paydo bo‘ladi. Bu tur ishqalanishda ishqalanish kuchi moyning ichki qarshiligi hisobiga sodir bo‘ladi. Suyuq ishqalanish tirsakli val podshipnigida ishlash rejimining turg‘unligi sharoitida kuzatiladi. 3. Chegaraviy ishqalanish. Bu tur ishqalanish yuqori solishtirma yuklama sharoitlarida faqat shu detallar sirtiga shimilgan moy molekulalari qatlamlari bilan chegaralangan paytda sodir bo‘ladi. Masalan, orqa ko‘prik bosh uzatmasi tishli g‘ildiraklari ilashuvi, zo‘ldirli podshipniklar va h. k.. Buyumlarning ko‘pgina birikmalari yetarli moylanmasa, aralash ishqalanish vujudga keladi, ya’ni ishqalanish sirt qismlarida uch xil turdagi ishqalanish paydo bo‘ladi (3.1-rasm. e). Ob’ektning ishqalanayotgan sirt qismlari orasidagi moy qatlami sirtning mikronotekisliklarini ko‘mib ketishi natijada suyuq ishqalanish, sirtiga shimilgan moy molekulalari qatlamlari yupqa parda tashkil etgan sirtlarning qismlarida esa chegaraviy ishqalanish paydo bo‘ladi. Ob’ektning ishqalanayotgan sirt qismlarida bir-biri bilan bevosita tutashib, o‘zaro ta’sir ko‘rsatish natijasida quruq ishqalanish sodir bo‘ladi. Aynan shu sirt qismlarida yeyilish jadalligi oshadi. Mexanik va kimyoviy jarayonlar natijasida ishqalanish sirtlarida mis bilan boyitilgan yumshoq va yupqa qatlam juda kuchsiz ishqalanishni ta’minlaydi va ishqalanish sirti bo‘yicha bosimlarni bir tekisda taqsimlaydi (misol: uy sovutgichi kompressori). |