Ayev В. Ch., ndKirish «inson resurslari iqtisodiyoti» fanining predmeti va mazmuni

Ayollar imkoniyatini oshirish ko‘rsatkichi (AIOK). Ayollar imkoniyatini hisobga olishga yo‘naltirilgan AIOK ayollar va erkaklar orasida uch muhim sohada tengsizlik borligini aks ettirish imkonini beradi:

• siyosiy sohada qarorlar qabul qilishda ishtiroki hamda vakolatlari bo‘yicha, bu ayollar va erkaklardan iborat qonunchilik organlarida ularning o‘rni nisbatiga ko‘ra o‘lchanadi;

  
  

• Iqtisodiy sohada qarorlar qabul qilishda ishtiroki hamda vakolatlari bo'yicha, bu ikki xil ko‘rsatkich: qonun chiqaruvchi, yuqori mansabdor va boshqaruvchi lavozimidagilar orasida ayollar va erkaklarning foiz nisbati hamda mutaxassis va texnik xodimlar orasida ayollar va erkaklarning foiz nisbati bo'yicha

  
  

o‘lchanadi;

• Ayollar va erkaklar olgan daromadlaming taqribiy ko‘rsatkichlari (AQSH dollaridagi HQPda) bilan o‘lchanadigan iqtisodiy resurslarni tasarruf qilishdagi

  
  

vakolatlari bo'yicha.

Bu uch unsurning har biri uchun aholi sonidan olingan o'rtacha qiymatdan iborat bo'ladigan teng taqsimlashdagi muqobil foiz (TTMF) hisoblab chiqiladi, bu quyidagi umumiy formulaga ko'ra aniqlanadi:

TTMF = (AU -1) + (EU -1) -1

Bu yerda AU — aholi tarkibida ayollar ulushi EU — aholi tarkibida erkaklar ulushi

Siyosiy va iqtisodiy sohalarga oid qarorlar qabul qilishda ishtirok etish hamda vakolatni baholash uchun TTMFni olingan qiymatni 50ga taqsimlash orqali indekslanadi. Buning mazmuni shuki, ayollar bilan erkaklar teng huquqqa ega
40 I
bo‘ladigan ideal jamiyatda AIOK 50 foizga teng bo‘lardi. AIOK o‘rta arifmetik qiymat sifatida TTMFning uch indekslashtirilgan qiymatidan liisoblab chiqariladi.


A IO K = 1 / 3TTM Fpv +1 / 31TMP], + 1 /3
bu yerda TTMFpv- ayollarning parlamentdagi vakillik darajasi


TTMFU — ayollarning iqtisodiy faol aholi orasidagi ishtiroki
AIOKning daromad ko'rsatkichi har bir individning daromad topishga qobiliyatini ko‘rsatadi. U resurslarni tasarruf qilishda ayollar bilan erkaklar vaziyatidagi tafovutlarni hisobga olish uchun qo'llaniladi13.