Az Book Library qizilgüLÜn adi
Yüklə 2,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
535 A L T I N C I G Ü N G Ü N O R T A Y A D O Ğ R U ,
Çətinliklə özümə gəldim və həyətə çıxdım. Əsas darvazanın yanında bir neçə nəfər dayanmışdı. Bunlar monastırdan ayrılmaqda olan fransiskanlar və onlarla vidalaşan Vilhem idi. Xoş arzulara, qardaşca qucaqlaşmalara mən də qoşuldum. Sonra Vilhelmdən o birilərin məhkumlarla birlikdə nə zaman gedəcəklərini soruşdum. Onların yarım saat əvvəl, biz xəzinədə olarkən getdiklərini söylədi. “Bəlkə do mən xəyal görərkən”, - deyə düşündüm. Bir an donub-qaldım. Sonra özümü ələ aldım. Belə daha yaxşıdır. Onların necə aparılmasına baxa bilməzdim. Bədbəxt qiyamçı-keların, Salvatorun və əlbəttə ki, qızın. Baxmaq və onları daha heç zaman görməyəcəyimi düşünmək... Həm də gördüyüm xəyal hələ yaxamı buraxmamışdı və bütün hisslərim keyimiş kimi idi. Minoritlərin arabası monastırın qapısına doğru irəlilərkən, Vilhelmlə mən kilsənin qarşısında dayanıb, gözlərimizlə onu yola salırdıq. Ayrı səbəblərdən olsa da, hər ikimiz məyus idik. Sonra mən qeyri-adi yuxumu ustadıma danışmağı qərara aldım. Gördüyüm xəyalın dəhşətli rəngarəngliyinə və rabitəsizliyinə baxmayaraq, hər şeyi xırda təfərrüatlarına qədər və çox aydın xatırlayırdım: surətlər, hərəkətlər, sözlər tək-tək yadımda idi. Beləcə, heç bir şeyi ötürmədən danışdım, çünki məlumdur: yuxular - çox vaxt mühüm şeylər saxlayan sirli məktublar kimidir, müdriklər onları yazılı sənəd kimi oxuya bilirlər. Vilhelm susaraq məni dinlədi. Sonra soruşdu: “Nə gördüyünü bilirsənmi?” “Sizə danışdıqlarımı...” - karıxmış halda cavab verdim. “Bunu anladım. Amma mənə danışdıqlarının böyük bir hissəsinin daha əvvəl yazılı şəkildə mövcud olduğunu dərk edirsənmi? 536 Son günlərdə gördüyün hadisələri və adamları sənə məlum olan başqa bir vaqcənin içinə yerləşdirdin, bunu sən haradasa oxumusan, ya da kimdənsə eşitmisən, məktəbdə, bəlkə də monastırda. Xatırlamağa çalış. “Kipriani ziyafəti”dir bu”. Bir an sarsıntı içində donub-qaldım. Sonra xatırladım. Hə, əlbəttə! Əsərin adını, doğrudan da, unutmuşdum. Amma hansı yetkin rahib, ya da usanmaq bilməyən gənc mürid, Pasxa bayramlarının zəngin ənənələrinə və ioca monachorıım
-a daxil olan və nəsrlə, ya da nəzmlə nağıl edilən bu hekayəyə, heç olmasa, bircə dəfə gülməmişdir, ya da gülümsəməmişdir? Ustadlar arasında ən sərt olanlar onu yasaqlasa da, yamanlasa da, elə bir monastır yoxdur ki, orada rahiblər bu hekayəni, əlbəttə, mütləq əlavələr və düzəlişlər edərək bir-birinin qulağına pıçıldamasınlar, ya da təlxəklik pərdəsi altında əxlaq dərsləri gizlədiyini sanaraq ehtiramla onun üzünü köçürməsinlər; bəzi ustadlar, əksinə, onun oxunmasını və yayılmasını təşviq etmişdir, çünki onlara görə gənclər bu əyləncəli hekayənin vasitəsi ilə müqəddəs tarixin hadisələrini daha asanlıqla öyrənib, yaddaşlarına həkk edə bilərlər. “Ziyafəf’in papa VIII İohanna “Gülənə gülmək istəyirəm, Papa İohann! Sən də qəbul et! Və istəyirsənsə, sən də özünə gül!” sözləri ilə həsr edilmiş nəzmlə xülasəsi də yazılmışdı. Deyirlər ki, kral Keçəl Karlın özü də şam yeməyində möhtərəm qonaqlarını əyləndirmək üçün “Ziyafət”in mətnini dəyişdirərək, müqəddəs məzhəkə şəklində səhnəyə qoydurmuşdu: "Gülməkdən yerə yıxıldı Qauderik Zəkəriyyəyə heyrətləndilər, Döşəyində uzanıb Anastasio Dərs öyrədir... ” Dostlarımla “Ziyafət”in parçalarını əzbərdən söylorkən, ustadlarım dəfələrlə məni cəzalandırmışdı. Yadımdadır, Melkdə 210
Rahiblərin əyləncələrinə (lat.) 537 qoca bir rahib deyirdi ki, Kipriani kimi möhtərəm insan müqəddəs şəhiddən çox bir bütpərəstə, ya da təlxəyə yaraşan, belə ədəbsiz bir şey, Müqəddəs Kəlamın belə batil və kafırcəsinə təqlidini yaza bilməzdi... İllər ötdükcə bu gənclik zarafatlarını unutmuşdum. Amma nccə olmuşdu ki, “Kipriani ziyafəti” həmin gün yuxumda belə heyrətamiz canlılıqla yenidən üzə çıxmışdı? Mən həmişə yuxuların - ilahi məktublar, ya da olsa-olsa, yuxuya gedən yaddaşın gün boyunca baş verən hadisələrlə bağlı cəfəng sayıqlaması olduğunu düşünmüşdüm. İndi anlayırdım ki, kitabları da yuxuda görmək olar. Demək, yuxuların da yuxuda görülməsi mümkündür. “Sənin yuxundan mümkün olan hər şeyi çıxarmaq üçün Artcmidor olmaq istəyərdim, - Vilhelm dedi. - Amma mənə elə gəlir ki, Artemidorun elminə sahib olmadan da nə baş verdiyini anlamaq asandır. Zavallı övladım, son günlərdə sanki həyatın əsas qanun və qaydalarının pozulduğu hadisələr yaşadın. Sən daim bunlar haqqında düşündün və başqa məqsədlərlə də olsa, dünyanı kəllə-mayallaq göstərən bir məzhəkə haqqında xatirələr beynində canlanmağa başladı. Bunlara ən yeni təəssüratlarını, ümidsizliklərini, qorxularını qatdın. Adelmonun haşiyə naxışlarından ayrılaraq, dünyanı baş-ayaq göstərən, amma buna baxmayaraq, “Kipriani ziyafəti”ndo olduğu kimi, hər kəsin gerçəklikdə nə etmişsə, yenə onu etdiyi bir şənliyə həyat verdin. Nəhayət, hansı dünyanın baş-ayaq olduğunu yuxuda özündən soruşdun. Hansı dünya çevrilmişdir, hansı dünyada işlər tərsinə gedir? Sonun yuxun artıq haranın yuxan, haranın aşağı, ölümün və həyatın harada olduğunu göstərə bilmirdi. Gördüyün yuxu sənə öyrədilən bütün ehkamları inkar edirdi”. “Bu mən deyildim, - deyə ləyaqətlə söylədim, - yuxum idi. Deməli, yuxular - ilahi məktub yox, şeytani yalandır? Heç bir həqiqət daşımır?” “Bilmirəm, Adso, - Vilhelm cavab verdi. - Əlimizdə o qədər həqiqət var ki, bir gün kimsə yuxularda da həqiqət axtarmağa başlarsa, dəccalın zamanının, doğrudan da, gəlib çatdığını deyəcəyəm. Amma yenə də sənin yuxun haqqında daha çox düşündükcə, Yüklə 2,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|