386
Uses Cmplx;
var
а, Ь, с : complex;
begin
a.re := 1; a.im := 1;
b.re := 1; b.im := 2;
AddC(a, b, c);
WriteLn('a+b=',c.re:5:1, c.im:5:1,'i') ;
SubC(a, b, c) ;
WriteLn('a-b=',с.re:5:1, с.im:5:1,'i');
MulC(a, b, c);
WriteLn('a*b=’,c.re:5:1, c.im:5:l,'i') ;
DivC(a, b, c);
WriteLn('a/b=',c.re:5:l, с.im:5:1,'i');
end.
Turbo Pascal dilində bir sıra
standart modullar- System, DOS, WinDos, Сrt,
WinCrt, Printer, WinPrn, Overlay, Strings Graph, Turbo3, Graph3, WinTypes,
WinProcs, Win31, WinAPI nəzərdə tutulmuşdur.
2.19. Standart prosedur və funksiyalar
Standart prosedur və funksiyalar avtomatik
qoşulan System moduluna
aiddir Tətbiq olunma sahələrinə görə onları aşağıdakı kimi təsnifləşdirmək olar:
1.
İdarəetmə prosedurları
2.
Dinamik paylanma prosedurları
3.
Çevirmə funksiyaları
4.
Hesabi funksiyalar
5.
Prosedurlar_Təyinatı'>Sıra prosedurları və funksiyaları
6.
Sətir prosedurları və funksiyaları
7.
Digər prosedur və funksiyalar
Aşağıdakı cədvəllərdə hər bir təsnifat qrupuna uyğun standart prosedur və
funksiyaların siayhısı verilmişdir.
İdarəetmə prosedurları.
Prosedurlar
Yerinə yetirdiyi əməliyyat
Continue
Dövr operatorunda
idarəni dövrün sonuna
ötürür.
Exit
Cari proqramdan avtomatik çıxışı təmin edir.
Halt(ExitCode:Word):Word
Proqramın yerinə yetirilməsini dayandırır
məcburi olmayan ExitCode:parametri
proqramın dayanma kodunu müəyyən edir.
Break
Dövr operatorundan vaxtından əvvəl çıxışı
təmin edir.
Çevirmə funksiyaları
Funksiya Təyinatı
Chr(X: Byte):char
ASCII kodu
X
arqumentilə verilmiş simvolu təyin
387
Funksiya Təyinatı
edir.
Ord(X):LongInt
X
arqumentilə verilmiş ixtiyari sıralı tipin sıra
nömrəsini təyin edir.
Round(R:Real):LongInt
R dəyişənin qiymətini ən yaxın tam ədədə qədər
yuvarlaqlaşdırır.
Trunc(R:Real):LongInt
R həqiqi tipli dəyişənin qiymətinin kəsr hissəsini
ataraq onu tam ədədə çevirir.
Hesabi funksiyalar
Funksiya Təyinatı
Abs(R;Real):Real
x – arqumentinin modulunu hesablayır.
ArcTan(R:Real):Real
x – arqumentinin arktangensini hesablayır.
Cos(R:Real):Real
x – arqumentinin kosinusunu hesablayır.
Exp(R;Real):Real
x – arqumentinin eksponensial qiymətini hesablayır.
Sin(R:Real):Real
x – arqumentinin sinusunu hesablayır.
Sqr(R:Real):Real
x – arqumentinin kvadratını hesablayır.
Sqrt(R:Real):Real
x – arqumentinin kvadrat kökünü hesablayır.
Frac(R;Real):Real
x-arqumentinin kəsr hissəsini müəyyən edir.
Ln(R:Real):Real
x – arqumentinin natural loqarifmini hesablayır
Pi
π
1
ədədini təyin edir.
Sıra funksiyaları
Funksiya Təyinatı
Odd(X) :Boolean
Byte tipli arqumentin qiymətinin cüt ədəd olmasını
yoxlayır. Nəticə true və ya false olur.
Pred(X)
Ixtiyari sıralı tipli arqumentin aldığı qiymətdən əvvəlki
qiyməti təyin edir.
Succ(X)
Ixtiyari sıralı tipli arqumentin aldığı qiymətdən sonrakı
qiyməti təyin edir.
Sıra prosedurları
Prosedurlar
Təyinatı
Dec(var
X;DX:LongInt)
x arqumentinin
qiymətini dx qədər, əgər dx parametri
verilməyibsə, bir vahid azaldır.
Inc(var
X;DX:LongInt)
x arqumentinin qiymətini dx qədər, əgər dx parametri
verilməyibsə, bir vahid artırır.
Sətir tipli prosedurlar
2
1
3897932385
3.14159265
=
π
2
Sətir tipli prosedur və funksiyalar sətir tipli verilənlər üzərində əməliyyat aparmağı təmin edir.
388
Prosedurlar
Təyinatı
Delete (var S:
String; Index,
Count: Integer)
s sətrindən Index mövqeyindən başlayaraq count sayda
simvolu ləğv edir. Əgər count s sətrinin uzunluğundan
böyükdürsə, onda s sətrində heç bir simvol silinmir. Əgər
“index+count”-in qiyməti
s-in uzunluğundan böyükdürsə,
onda sətrin bütün simvolları axıra qədər silinir.
Insert (SubS:
String; var S:
String; Index:
Integer)
s sətrinə onun
index
nömrəli simvolundan
başlayaraq
subs
sətrini əlavə edir.
Str(X [: width
[: Decimals]];
var S: String)
x arqumentinin ədədi qiymətini s sətir tipinə çevirir.
Val(S; String;
var X; var Code:
Integer)
s - arqumentinin sətir tipli qiymətini x – ədədi tipli qiymətə
çevirir.
Code
–parametri çevirmə zamanı səhvin
kodunu
müəyyən edir.
Sətir tipli funksiyalar
Prosedurlar
Təyinatı
Concat(S1,
S2,...,SN):
String
Arqumentlərlə təyin olunan sətirlərin birləşməsini təyin
edir. Alınan sətrin uzunluğu 255-dən böyük olmamalıdır.
Copy(S: String;
Index, Count:
Integer): String
S
sətrindən
index
mövqeyindən başlayaraq
count
uzunluqlu sətr ayırır.
Length(S:
String): Byte
S s
ətrinin uzunluğunu müəyyən edir.
Pos(SubS, S:
String): Byte
Sbs
sətrinin
s
sətrində hansı mövqedən yerləşdiyini
müəyyən edir.
UpCase(c)
c arqumentilə təyin olunan simvolun yuxarı registrində
yazılışını müəyyən edir.
Fayl tipli funksiyalar
1
Prosedurlar və
funksiyalar
Təyinatı
ChDir(S: String)
Prosedur S – ünvanlı kataloqu cari kataloq kimi müəyyən
edir.
Erase (var F)
Prosedur F faylını ləğv edir.
GetDir(D:Byte;var
S:String)
Prosedur verilmiş D diskində S adlı kataloqu cari edir.
1
Digər funksiyalar
§
2.19 Fayl tipli dəyişənlər. Fayllarla əməliyyatlar paraqrafında verilmişdir.
