Azəәrbaycan Respublikası Dövləәt Neft Fondu
Konsolidasiya edilmiş maliyyəә hesabatları üzrəә qeydləәr
17
açıqlanır. Şəәrti aktivləәr maliyyəә vəәziyyəәti haqqında hesabatda əәks etdirilmir, lakin onlarla bağlı iqtisadi
məәnfəәəәtin daxil olması ehtimal edildikdəә maliyyəә hesabatlarında açıqlanır.
Kapital ehtiyatları. Fondun konsolidasiya edilmiş maliyyəә vəәziyyəәti haqqında hesabatında kapital (sair
məәcmu gəәlirləәr) üzrəә qeyd edilmiş ehtiyatlara daxildir:
•
Xarici əәməәliyyatlar üzrəә xalis investisiyaların çevrilməәsindəәn yaranan məәzəәnnəә fəәrqləәrini qeydəә almaq
üçün istifadəә olunan ‘xarici valyutanın çevrilməәsi üzrəә ehtiyat’;
•
Torpaq vəә binaların yenidəәnqiyməәtləәndirməә ehtiyatından ibarəәt ‘əәmlakın yenidəәnqiyməәtləәndirməә
ehtiyatı’;
•
‘Digəәr kapital ehtiyatı’
14 vəә 20-ci Qeydləәrdəә göstəәrildiyi kimi, Fəәrmanlara vəә Qaydalara uyğun olaraq, Fond büdcəәdəәnkəәnar dövləәt
təәsisatıdır. Fondun daxilolmaları vəә köçürülməәləәri iləә bağlı bütün qəәrarlar Azəәrbaycan Respublikası
Prezidentinin Fəәrmanları əәsasında həәyata keçirilir vəә təәsdiqləәnir.
Fondun daxilolmaları/köçürməәləәri kapital qoyuluşlarını/çıxarışlarını əәks etdirir vəә müvafiq olaraq kapitalda
alınmış/ödəәnilmiş vəәsaitləәrin əәdaləәtli dəәyəәri iləә qeydəә alınır.
Dövləәt Büdcəәsinəә köçürməәləәr, habeləә hökuməәt idarəәləәri, hökuməәtəә məәxsus müəәssisəә vəә şirkəәtləәrəә
köçürməәləәr ödəәniş tarixindəә tanınır. Bütün köçürməәləәr Fondun təәsdiq olunmuş büdcəәsi çəәrçivəәsindəә həәyata
keçirilir vəә büdcəә iləә nəәzəәrdəә tutulmuş müvafiq benefisiarlara (dövləәt təәşkilatları, hökuməәtəә məәxsus müəәssisəә
vəә şirkəәtləәr) təәqdim etdikləәri sifariş məәktublarının əәsasında ödəәnilməәk üçün Azəәrbaycan Respublikasının
Dövləәt Xəәzinəәdarlığına köçürülür.
Gəәlir vəә xəәrcləәrin tanınması. Faiz gəәliri effektiv faiz metodunu istifadəә etməәkləә hesablama metodu
əәsasında tanınır. Effektiv faiz metodu maliyyəә aktivləәrinin vəә ya maliyyəә öhdəәlikləәrinin (vəә ya maliyyəә aktivləәri
vəә ya maliyyəә öhdəәlikləәri qrupunun) amortizasiya xəәrcləәrinin hesablanması vəә faiz gəәlirinin müvafiq dövrləәr
üzrəә bölüşdürülməәsi metodudur. Effektiv faiz dəәrəәcəәsi hesablanmış gəәləәcəәk pul ödəәnişləәrini vəә ya gəәlirləәrini
maliyyəә aləәtinin gözləәniləәn faydalı istismar müddəәti üzrəә vəә ya müvafiq olduqda, daha qısa müddəәtdəә
maliyyəә aktivinin xalis balans dəәyəәri üzrəә dəәqiq diskontlaşdıran dəәrəәcəәdir.
Məәnfəәəәt vəә ya zəәrəәrdəә əәks olunan əәdaləәtli dəәyəәr iləә hesablanmış maliyyəә aktivləәri üzrəә dividend gəәlirləәri
Fondun ödəәnişləәri əәldəә etməәk hüququ müəәyyəәn edildikdəә məәnfəәəәt vəә ya zəәrəәr haqqında hesabatda tanınır.
Sair əәməәliyyat gəәlirləәri, o cümləәdəәn icarəә gəәlirləәri hesablama metodu iləә, yəәni gəәlir qazanıldığı zaman tanınır.
Dəәyəәrsizləәşməә zəәrəәri nəәticəәsindəә maliyyəә aktivi vəә ya oxşar maliyyəә aktivləәri qrupu qiyməәtdəәn düşdükdəә (vəә
ya qisməәn qiyməәtdəәn düşdükdəә), faiz gəәliri dəәyəәrsizləәşməә zəәrəәrini müəәyyəәn etməәk məәqsəәdiləә gəәləәcəәk pul
vəәsaitləәrinin həәrəәkəәtini diskontlaşdırmaq üçün istifadəә olunan faiz dəәrəәcəәsi əәsasında tanınır.
ƏӘdaləәtli dəәyəәrləә əәks etdiriləәn aktivləәr üzrəә əәldəә ediləәn faizləәr faiz gəәlirinin təәrkibindəә təәsnifləәşdirilir.
Xəәrcləәr hesablama metodu iləә, yəәni, çəәkildiyi zaman tanınır.
ƏӘvəәzləәşdirməә. Maliyyəә aktiv vəә öhdəәlikləәrinin əәvəәzləәşdirilməәsi vəә xalis məәbləәğin konsolidasiya edilmiş
maliyyəә vəәziyyəәti haqqında hesabata daxil edilməәsi tanınmış məәbləәğləәrin əәvəәzləәşdirilməәsi üçün
qanunvericilikləә müəәyyəәn edilmiş hüququn, eləәcəә dəә əәvəәzləәşdirməәni aparmaq vəә ya aktivi realizasiya
edəәrkəәn müvafiq öhdəәliyi dəә satmaq niyyəәtinin mövcud olduğu hallarda həәyata keçiriləә biləәr. Beləә
əәvəәzləәşdirməә hüququ (a) gəәləәcəәk hadisəәləәrdəәn asılı olmamalı vəә (b) aşağıdakı bütün hallarda hüquqi
qüvvəәyəә malik olmalıdır (i) adi fəәaliyyəәt gedişindəә (ii) defolt halı olduqda vəә (iii) ödəәniş qabiliyyəәti olmadıqda
vəә ya müflisləәşməә baş verdikdəә.
Fondun konsolidasiya edilmiş maliyyəә hesabatlarının hazırlanması rəәhbəәrlik təәrəәfindəәn hesabat tarixinəә aktiv
vəә öhdəәlikləәrin hesabatlarda göstəәriləәn məәbləәğləәrinəә vəә həәmin tarixdəә başa çatan il əәrzindəә gəәlir vəә xəәrcləәrin
hesabatlarda göstəәriləәn məәbləәğləәrinəә təәsir edəәn proqnozların verilməәsi vəә mühakiməәləәrin irəәli sürülməәsini
təәləәb edir. Rəәhbəәrlik öz proqnozlarını vəә mühakiməәləәrini davamlı olaraq nəәzəәrdəәn keçirir. Rəәhbəәrlik öz
proqnoz vəә mühakiməәləәrindəә təәcrübəәsinəә vəә mövcud şəәraitəә müvafiq hesab ediləәn digəәr amilləәrəә əәsaslanır.
Nağd şəәklindəә daxilolmaların vəә köçürməәləәrin uçotu. 1-ci Qeyddəә təәsvir edildiyi kimi, Azəәrbaycan
Respublikasında neft vəә qaz sahəәsindəә həәyata keçiriləәn müxtəәlif fəәaliyyəәtləәr üzrəә yaranan gəәlirləәrdəәn Fonda
vəәsaitləәr daxil olur. Bu daxilolmalar Azəәrbaycan Respublikası Prezidentinin müəәyyəәn fəәrmanlarına uyğun
olaraq həәyata keçirilir. ƏӘhəәmiyyəәtli layihəәləәrəә vəә Dövləәt büdcəәsinəә köçürməәləәr, həәmçinin Azəәrbaycan
Respublikası Prezidentinin fəәrmanlarına uyğun olaraq həәyata keçirilir. ARDNF hesab edir ki, bu daxilolmalar
vəә köçürməәləәr müvafiq olaraq kapital qoyuluşlarını vəә çıxarışlarını əәks etdirir. Müvafiq olaraq, ARDNF bu
daxilolmaları vəә köçürməәləәri konsolidasiya edilmiş kapitalda dəәyişiklikləәr haqqında hesabatda kapitalın
həәrəәkəәti kimi tanıyır.