Azəәrbaycan Respublikası Dövləәt Neft Fondu 31 dekabr 2016-cı IL tarixinəә
Yüklə 2,45 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 6. Yeni Uçot Qaydaları
- MHBS 9 “Maliyyəә Aləәtləәri: Təәsnifləәşdirməә vəә Qiyməәtləәndirməә” (2014-cü ilin iyul ayında dəәyişiklik
- MHBS 15 “Müştəәriləәr iləә müqaviləәləәrdəәn yaranan gəәlir” (28 may 2014-cü il tarixindəә dəәrc edilmişdir vəә
Azəәrbaycan Respublikası Dövləәt Neft Fondu
20
1 yanvar 2017-ci il vəә ya bu tarixdəәn sonra başlayan illik dövrləәr üçün məәcburi xarakter daşıyan vəә ya Fond təәrəәfindəәn vaxtından əәvvəәl təәtbiq edilməәyəәn bəәzi yeni standartlar vəә onlara dair şəәrhləәr dəәrc olunmuşdur. MHBS 9 “Maliyyəә Aləәtləәri: Təәsnifləәşdirməә vəә Qiyməәtləәndirməә” (2014-cü ilin iyul ayında dəәyişiklik edilmişdir vəә 1 yanvar 2018-ci il vəә ya bu tarixdəәn sonra başlayan illik dövrləәr üçün qüvvəәyəә minir). Yeni standartın əәsas fəәrqləәri aşağıda göstəәrilir: • Maliyyəә aktivləәri üç qiyməәtləәndirməә kateqoriyasına təәsnifləәşdirilməәlidir: ilkin tanınmadan sonra amortizasiya edilmiş dəәyəәrdəә qiyməәtləәndiriləәn aktivləәr, ilkin tanınmadan sonra sair məәcmu gəәlirləәrin təәrkibindəә əәdaləәtli dəәyəәrdəә qiyməәtləәndiriləәn aktivləәr vəә məәnfəәəәt vəә ya zəәrəәrin təәrkibindəә əәdaləәtli dəәyəәrdəә qiyməәtləәndiriləәn aktivləәr. • Təәsnifləәşdirməә maliyyəә aktivləәrinin idarəә edilməәsi üzrəә müəәssisəәnin biznes modelindəәn vəә müqaviləәdəә nəәzəәrdəә tutulan nağd pul axınlarının yalnız əәsas məәbləәğ vəә faiz ödəәnişləәrindəәn ibarəәt olub-olmamasından asılıdır. ƏӘgəәr borc aləәti müvafiq vəәsaitin əәldəә edilməәsi üçün saxlanılırsa vəә yalnız əәsas məәbləәğin vəә faizləәrin ödəәnilməәsi təәləәbinəә dəә uyğun gəәlirsəә, amortizasiya edilmiş dəәyəәrdəә qeydəә alına biləәr. Yalnız əәsas məәbləәğin vəә faizləәrin ödəәnilməәsi təәləәbinəә uyğun gəәləәn borc aləәtləәri həәm nağd pul axınlarının əәldəә edilməәsi, həәm dəә satış üçün nəәzəәrdəә tutulan aktivləәrdəәn ibarəәt portfelin təәrkibindəәdirsəә, o zaman həәmin aləәtləәr sair məәcmu gəәlirləәrin təәrkibindəә əәdaləәtli dəәyəәrləә qiyməәtləәndiriləәn aktivləәr kimi təәsnifləәşdiriləә biləәr. Təәrkibindəә nağd pul axınları olmayan vəә yalnız əәsas məәbləәğin vəә faizləәrin ödəәnilməәsi təәləәbinəә uyğun gəәləәn maliyyəә aktivləәri məәnfəәəәt vəә ya zəәrəәrin təәrkibindəә əәdaləәtli dəәyəәrdəә qiyməәtləәndirilməәlidir (məәsəәləәn, törəәməә maliyyəә aləәtləәri). Qeyri-törəәməә aləәtləәrin təәrkibindəә olan törəәməә maliyyəә aləәtləәri müvafiq maliyyəә aktivləәrindəә ayrıca göstəәrilmir vəә yalnız əәsas məәbləәğin vəә faizləәrin ödəәnilməәsi təәləәbinin şəәrtləәrinəә uyğunluq qiyməәtləәndiriləәrkəәn nəәzəәrəә alınır.
• Pay aləәtləәrinəә investisiyalar həәr zaman əәdaləәtli dəәyəәrdəә qiyməәtləәn dirilir. Lakin pay aləәti satış üçün nəәzəәrdəә tutulmadıq da, rəәhbəәrlik əәdaləәtli dəәyəәrdəәki dəәyişiklikləәri sair məәcmu gəәlirləәrin təәrkibindəә göstəәrilməәsi iləә bağlı dəәyişilməәz qəәrar qəәbul edəә biləәr. ƏӘgəәr pay aləәti satış üçün nəәzəәrdəә tutulursa, əәdaləәtli dəәyəәrdəәki dəәyişiklikləәr məәnfəәəәt vəә ya zəәrəәrdəә göstəәrilməәlidir. • Maliyyəә öhdəәlikləәrinin təәsnifləәşdirilməәsi vəә qiyməәtləәndirilməәsi iləә bağlı MUBS 39-un əәksəәr təәləәbləәri dəәyişdirilməәdəәn MHBS 9-a köçürülmüşdür. ƏӘsas fəәrq ondan ibarəәtdir ki, müəәssisəә məәnfəәəәt vəә ya zəәrəәrdəә əәdaləәtli dəәyəәrləә qeydəә alınan maliyyəә öhdəәlikləәrinin kredit riskləәrindəәki dəәyişiklikləәri effektini sair məәcmu gəәlirləәrin təәrkibindəә açıqlamalıdır. • MHBS 9 dəәyəәrsizləәşməә üzrəә zəәrəәrləәrin tanınması üçün yeni model təәqdim edir: gözləәniləәn kredit zəәrəәrləәri (GKZ) modeli. Bu model maliyyəә aktivləәrinin ilkin tanınmasından etibarəәn kredit keyfiyyəәtindəәki dəәyişiklikləәrəә əәsaslanan “üç məәrhəәləәli” yanaşmanı nəәzəәrdəә tutur. Yeni qaydaya əәsasəәn dəәyəәrsizləәşməәmiş maliyyəә aktivləәrinin ilkin tanınması zamanı müəәssisəә 12 aylıq GKZ-yəә (ticarəәt debitor borcları üçün isəә qüvvəәdəә olduğu bütün dövr əәrzindəә GKZ-yəә) bəәrabəәr olan zəәrəәrləәri birbaşa tanımalıdır. Kredit riski əәhəәmiyyəәtli dəәrəәcəәdəә artarsa, dəәyəәrsizləәşməә 12 aylıq GKZ deyil, kreditin qüvvəәdəә olduğu bütöv müddəәtəә uyğun GKZ əәsasında qiyməәtləәn dirilir. Bu modeləә lizinq vəә debitor borcları üzrəә dəәyəәrsizləәşməәnin qiyməәtləәndirilməәsi üçün sadəәləәşdirilmiş təәlimatlar da daxildir. • Hecinq uçotunu riskləәrin idarəә edilməәsi iləә daha sıx əәlaqəәləәndirməәk üçün uçot iləә bağlı təәləәbləәrəә dəәyişiklikləәr edilmişdir. Hazırda standart makrohecinq hallarının uçotunu nəәzəәrdəә tutmadığına görəә, o, şirkəәtləәrəә MHBS 9-da təәsvir ediləәn hecinqin uçotu təәləәbləәrini təәtbiq etməәk vəә MUBS 39-un bütün hecləәrəә təәtbiqini davam etdirməәk kimi uçot siyasəәti arasında seçim imkanı verir. Hazırda Fond yeni standartın onun konsolidasiya edilmiş maliyyəә hesabatlarına təәsirini qiyməәtləәndirir. MHBS 15 “Müştəәriləәr iləә müqaviləәləәrdəәn yaranan gəәlir” (28 may 2014-cü il tarixindəә dəәrc edilmişdir vəә 1 yanvar 2018-ci il vəә ya bu tarixdəәn sonra başlayan illik dövrləәr üçün qüvvəәyəә minir). Yeni standartın təәqdim etdiyi əәsas prinsipəә görəә gəәlir mal vəә xidməәtləәr müştəәriyəә ötürüldüyü zaman əәməәliyyat qiyməәti iləә tanınmalıdır. Birlikdəә satılan mal vəә xidməәtləәrdəәn yaranan gəәlir həәr bir mal vəә ya xidməәt üzrəә ayrıca tanınmalı, təәklif ediləәn endirim vəә güzəәştləәr müvafiq olaraq həәmin mal vəә xidməәtləәr üzrəә bölüşdürülməәlidir. Ödəәniş həәr hansı səәbəәbəә görəә dəәyişəәrsəә vəә bu zaman məәbləәğin dəәyişməә riski əәhəәmiyyəәtli olmazsa, məәbləәğin minimal hissəәsi tanınmalıdır. Müştəәriləәr iləә müqaviləәləәrin təәmin edilməәsi iləә bağlı xəәrcləәr kapitallaşdırılmalı vəә müqaviləәdəәn faydaların əәldəә edildiyi müddəәt əәrzindəә amortizasiya edilməәlidir. Hazırda Fond yeni standartın onun maliyyəә hesabatlarına təәsirini qiyməәtləәndirir. Yüklə 2,45 Mb. Dostları ilə paylaş:
|