Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi a. A. Bakixanov adına tariX İnstitutu
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Cədvəl 3.5 1991-2003-cü illərdə Bakı dəniz limanında yükdaşımanın vəziyyəti (min ton hesabı ilə) Obyektlərin adı 1991 1992
- Cədvəl 3.6 1991-2000-ci illərdə Bakı dəniz limanında emal edilmiş nəqliyyat vasitələrinin dinamikası (ədədlə) İllər Gəmilər Vaqonlar
Cədvəl 3.5 1991-2003-cü illərdə Bakı dəniz limanında yükdaşımanın vəziyyəti (min ton hesabı ilə) Obyektlərin adı 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2002 2003 Quruyük gəmisi ilə 6823,9 1913,2 2541,4 2035,1 1289,1 1127,4 2685,8 4010,1 3621,4 4593 4766,6 5938 Bərə-gəmisi ilə 1920,1 1094,8 638,5 553,7 781,5 701,2 1203 1286 968 1254 2872 3235 Yükterminalı 897,4 688,5 513,1 407,3 142 122,3 127 97 59 54 178 88 Meşə yük terminalı №2 - - - - - - - - - - - Neflt terminalı 3508,5 847,4 1108,9 765,4 81,5 85,2 1174 2433 2543 3283 1715 2613 Konteyner ter- minalı (ədədlə) 280 185 417 Konteyner termi- nalı (min tonla) 3 1,998 2 1999-cu ildə liman üzrə emal edilmiş yüklərin 70%-i termi- nallann, 27%-i Bərə-keçidinin, 3%-i isə qalan obyektlərin payma düşmüşdür (21,81).1999-cu ildə ümumi yükdaşımamn 86 %-i tranzit yüklərin payma düşmüşdür (21,81). Türkiyənin “Kaspians- Trans koink” şirkəti vasitəsilə 1795 min ton Qazaxıstan nefti, 538 min ton Türkmənistan nefti daşınmışdır (21,84). Belə bir cəhəti də qeyd etmək lazımdır ki, 1997-2000-ci illərdə başlıca olaraq neft məhsullannın daşmmasının hesabına limanın yük dövriyyəsi artmışdır. Bakı limanı Azərbaycan Dövlət Dəmir Yolu Idarəsinə, Azəmeftyağa, Xəzər Dövlət Dəniz Gəmiçiliyinə, “Kaspians-Trans koink” şirkətinə xidmət göstərmişdir (42). Müqayisələrin təhlili göstərir ki, “İpək yolu”nun fəaliyyəti və neft strategiyasmın uğurla davam etdirilməsi sayəsində tranzit yükdaşıması ildən-ilə artmışdır. Bu da öz növbəsində Bakı dəniz limanınm fəaliyyətindən ölkəmizin iqtisadi səmərə əldə etməsi üçün geniş imkanlar açmış, Bakı dəniz limanının tranzit nəqliy- yat qovşağı kimi əhəmiyyətini artırmışdır. Limanda müstəqilliyin ilk illərində emal edilən nəqliyyat vasitəbrinin sayı azalmış, 1997-ci ildən sonrakı dövrdə isə artım tempi baş vermişdir. Bunun əsas səbəbi isə, yuxarıda qeyd edil- diyi kimi, təsərrüfat əlaqələrinin qırılması, maliyyə çətinlikləri, Qarabağ müharibəsinin ağır nəticələri olmuşdursa, sonrakı illərdə baş verən iqtisadi dirçəliş isə görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin hakimiyyətə gəlməsi, neft və ‘İpək yolu” strategiyasınm uğurla həyata keçirilməsi, nəqliyyat-iqtisadi blokadanm aradan qaldınlması, iqtisadi əlaqələrin genişləndirilməsi ilə bağlı olmuş- dur. Yaranmış vəziyyəti 1991-2000-ci illərdə limanda emal edil- miş nəqliyyat vasitələrinin dinamikasım əks etdirən 3.6 saylı cədvəldən aydın görmək olar (42): Cədvəl 3.6 1991-2000-ci illərdə Bakı dəniz limanında emal edilmiş nəqliyyat vasitələrinin dinamikası (ədədlə) İllər Gəmilər Vaqonlar Maşın və nəqliyyat 1991 309 14067 15107 1992 220 24129 7999 1993 188 171137 10109 1994 174 13759 5190 1995 89 10106 10330 1996 65 8555 7118 1997 200 16292 8061 1998 702 18363 4213 1999 383 14682 2357 2000 508 20272 1657 Cədvəlin təhlili göstərir ki, 1991-ci illə müqayisədə 1996-cı ildə yükdaşımalarda iştirak edən gəmilərin sayı 4,7 dəfə və ya 47 % azalmışdır. 1997-ci ildən sonrakı dövrdə isə yükdaşımada iştirak edən gəmilərin sayı tədricən artmağa başlamışdır. Əgər 1997-ci ildə yükdaşımaya 200 gəmi cəlb olunmuşdursa, 2000-ci ildə artıq yükdaşımaya ümumilikdə 508 gəmi cəlb olunmuşdur ki, bu da müqayisə olunan illərdə 2,5 dəfə və ya 25 % artım deməkdir. Bu müddətdə digər nəqliyyat vasitələri üzrə də analoji vəziyyət yaranmışdır. Belə ki, 1991-ci illə müqayisədə 1997-ci ilədək olan dövrdə vaqonlann daşınması da azalmışdır. 1991-ci illə 1996-cı ili müqayisə etsək, daşınan vaqonların sayı 14.067 ədəd- dən 8555 ədədə düşmüşdür ki, bu da 1,6 dəfə və ya 16 % azalma deməkdir. 1997-ci ili 2000-ci illə müqayisə etdikdə isə daşınmış vaqonlann sayınm 16292 ədəddən 20272 ədədə çatdığını görnıək olar ki, bu da 1,2 dəfə və ya 12 % artım deməkdir. Yüklə Dostları ilə paylaş:
|