Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi a

278 
 
obyekti  kimi  seçmişdilər.  Coğrafi  yaxınlıq  ucbatından  XVIII  əsrin  sonlarından 
etibarən Azərbaycan Rusiya imperiyasının təcavüz obyektinə çevrildi. Yeni (XIX) 
əsrin  əvvəllərindən  başlayaraq  vətənimizin  əraziləri  “şimal  imperiyası”nın 
tərkibinə  ilhaq  olunmağa  başlandı.  Siyasi  müstəqillik  imkanlarını  itirmiş 
Azərbaycanın həm ictimai-iqtisadi,  həm də  mədəni  inkişaf  istiqamətləri  müəyyən 
dərəcədə  dəyişdi.  Lakin  Azərbaycan  mədəniyyətinin  çoxəsrlik  təkamül  tarixi, 
xalqın  zəngin  mədəni-mənəvi  potensialı  yeni  əsrdə  də  onun  bənzərsizliyini, 
spesifikliyini, etnik (milli) zəmində təkamülünü təmin edən möhkəm təməl idi. 
 
 
İstifadə olunmuş mənbələr və ədəbiyyat 
I. Mənbələr 
1. Azərbaycan dilində 
 
1.  Azərbaycan  dastanları.  5  cilddə.  Bakı,  Azərb.  SSR  EA  nəşri,  1965-1972  (I  c. 
1965, 380 s.; II c. 1966, 476 s.; III c. 1967, 340 s., IV c. 1969, 509 s.; V c. 1972, 
447 s.). 
2.  Azərbaycan  ədəbiyyatı  inciləri.  12  cilddə.  Dastanlar.  II  c.  Bakı,  Yazıçı,  1987, 
571 s. 
3. Azərbaycan ədəbiyyatı tarixi. 6 cilddə. I c. (Şifahi xalq ədəbiyyatı). Bakı, Elm, 
2004, 760 s. 
4. Azərbaycan klassik ədəbiyyatı kitabxanası. 20 cilddə. I-VIII cildlər. Bakı, Elm, 
1982-1989. 
5. Azərbaycan mifoloji mətnləri. Tərtib edəni, ön sözün və şərhlərin müəllifi Arif 
Acalov. Bakı, Elm, 1988, 196 s. 
6.  Azərbaycan  tarixi  üzrə  qaynaqlar.  Bakı,  Azərbaycan  Universiteti  nəşriyyatı, 
1989, 328 s. 
7. Bayatılar. Bakı, Yazıçı, 1985, 199 s. 
8. Bəxtiyarnamə (yazılı dastan abidəsi). Nəşrə hazırlayan və ön sözün müəllifi: Əli 
Məmmədbağıroğlu. Bakı, Nurlan, 2002, 71 s. 
9.  Əbu  Bəkr  əl-Qütbi  əl-Əhəri.  Tarixe  Şeyx  Üveys.  Fars  dilindən  tərcümə  və 
müqəddimə  M.D.Kazımov  və  V.Z.Piriyevin,  şərhlər  və  qeydlər  Z.M.Bünyadov, 
M.F.Kazımov və V.Z.Piriyevindir. Bakı, Elm, 1984, 152 s. 
10. Əbu Əli Həsən ibn Əli Xacə Nizamülmülk. Siyasətnamə. Bakı, Elm, 1984, 208 
s. 
11. Əssar Təbrizi. Mehr və Müştəri. Bakı, Yazıçı, 1988, 272 s. 
12.  Həmdullah  Mustovfi  Qəzvini.  Zeyl-e  tarixe  qozide  (“Seçilmiş  tarixə  əlavə”). 
Giriş, tərcümə, şərhlər və  göstəricilər M.D.Kazımovun  və  V.Z.Piriyevindir. Bakı, 
Elm, 1986, 148 s. 
13.  Xacə  Nəsirəddin  Tusi.  Əxlaqi-Nasiri.  II  nəşri.  Farscadan  Azərbaycan  dilinə 
tərcümə, müqəddimə və şərhi Rəhim Sultanovundur. Bakı, Elm, 1989, 256 s. 

---

279 
 
14.  Xacə  Nəsirəddin  Tusi.  Övsafül-əşraf  (“Şərafət  sahiblərinin  vəsfi”).  Fars 
dilindən tərcümə edən: Rauf Şeyxzamanlı. Bakı, Nurlan, 2002, 34 s. 
15.  Xacə  Nəsirəddin  Tusi.  Si  fəsl  (“Otuz  fəsil”).  Fars  dilindən  tərcümə  edən: 
Kamal Abdullayev. Bakı, Nurlan, 2002, 31 s. 
16.  Xacə  Nəsirəddin  Tusi.  Təzkirə:  “Ağazü  əncam”,  “məbdə  və  məad”.  (Fars  və 
ərəb  dillərindən  çevirən,  ön  sözün,  çıxarış  və  şərhlərin  müəllifi:  Əmirşah 
Əmirəhmədov). Bakı, Nurlan, 2002, 70 s. 
17.  Xaqani  Şirvani.  Seçilmiş  əsərləri.  Azərbaycan  dilinə  tərcümə.  Bakı,  Yazıçı, 
1987, 647 s. 
18.  Xətai  Təbrizi.  Yusif  və  Züleyxa  (elmi-tənqidi  mətnin  tərtibçisi  və  ön  sözün 
müəllifi: T.V.Əkbərov). Bakı, Nurlan, 2004, 92 + 172 s. 
19.  İsa.  Mehri  və  Vəfa  (mətni  transfoneliterasiya  və  tədqiq  edən:  Kamandar 
Şərifli). Bakı, Örnək, 2000, 61 s. 
20.  Kitabi-Dədə  Qorqud.  Tərtib,  transkripsiya,  sadələşdirilmiş  variant  və 
müqəddimə F.Zeynalov və S.Əlizadənindir. Bakı, Yazıçı, 1988, 265 s. 
21.  Kruşinski  Y.T.  Xristian  səyyahın  tarixi  (Səfəvilər  dövlətinin  süqutuna  dair 
qiymətli ilkin mənbə). Farscadan tərcümə edəni Şahin Fazil. Bakı, Azərnəşr, 1993, 
105 s. 
22. Qarabağnamələr. I kitab. Tərtib edəni və çapa hazırlayanı A.Fərzəliyev. Bakı, 
Yazıçı, 1989, 192 s. 
23. Qarabağnamələr. II kitab. Tərtib edəni və çapa hazırlayanı N.Axundov. Bakı, 
Yazıçı, 1991, 450 s. 
24. Qaracaoğlan. Aramızda qarlı dağlar dayanıb (şerlər). Bakı, Yazıçı, 1991, 216 s. 
25. Qazi Bürhanəddin. Divan. Bakı, Azərnəşr, 1988, 656 s. 
26.  Qövsi  Təbrizi.  Divan  (nəşrə  hazırlayan:  Paşa  Kərimov).  Bakı,  Nurlan,  2005, 
449 s. 
27. Qurbani.  Tərtibçi, ön söz, qeyd  və  izahların  müəllifi Q.Kazımov. Bakı,  BDU 
nəşriyyatı, 1990, 280 s. 
28. Məhəmməd Füzuli. Əsərləri. 5 cilddə. V cild, Bakı, Elm, 1985, 216 s. 
29. Məhəmməd Füzuli. Seçilmiş əsərləri. Bakı, Maarif, 1983, 244 s. 
30. Məhəmməd Füzuli. Seçilmiş əsərləri. Bakı, Yazıçı, 1984, 272 s. 
31.  Məhəmməd  Füzuli.  Seçilmiş  əsərləri.  2  cilddə.  I  c.  581  s.;  II  c.  392  s.  Bakı, 
Azərnəşr, 1988. 
32. Məsihi. Vərqa və Gülşa. Bakı, Azərnəşr, 1977, 288 s. 
33. Məhəmməd Şəhriyar. Bakı, Yazıçı, 1987, 207 s. 
34. Moisey Kalankatlı. Albaniya tarixi. Mxitar Qoş. Alban salnaməsi. Müqəddimə, 
tərcümə, qeyd və şərhlər Z.M.Bünyadovundur. Bakı, Elm, 1993, 272 s. 
35. Molla Pənah Vaqif. Əsərləri (Şerlər). Bakı, Yazıçı, 1988, 192 s. 
36. Nəsimi. Seçilmiş əsərləri. Bakı, Azərnəşr, 1973, 674 s. 
37.  Nizaməddin  Şami.  Zəfərnamə.  Azərbaycanın  və  qonşu  ölkələrin  tarixinə  dair 
iqtibaslar. Türk dilindən tərcümə edəni Z.M.Bünyadov. Bakı, Elm, 1992, 36 s. 

---

280 
 
38. Nizami. Xəmsə, miniatürlər. Bakı, Yazıçı, 1983, 144 s. 
39.  Nizami  Gəncəvi.  Sirlər  xəzinəsi.  Fars  dilindən  tərcümə  edənlər  Süleyman 
Rüstəm və Abbasəli Sarovlu. Bakı, Yazıçı, 1981, 195 s. 
40.  Nizami  Gəncəvi.  Xosrov  və  Şirin.  Tərcümə  edəni  Rəsul  Rza.  Bakı,  Yazıçı, 
1982, 401 s. 
41.  Nizami  Gəncəvi.  Leyli  və  Məcnun.  Tərcümə  edəni  Səməd  Vurğun.  Bakı, 
Yazıçı, 1982, 303 s. 
42. Nizami Gəncəvi. Yeddi gözəl. Tərcümə edəni Məmməd Rahim. Bakı, Yazıçı, 
1983, 355 s. 
43.  Nizami  Gəncəvi.  İsgəndərnamə.  Tərcümə  edənlər  Abdulla  Şaiq  və  Mikayıl 
Rzaquluzadə. Bakı, Yazıçı, 1982, 688 s. 
44.  Orta  əsr  ərəb  mənbələrində  Azərbaycan  tarixinə  aid  materiallar  (ön  söz: 
F.Əsədov; 
tərcümə 
edənlər: 
Z.Bünyadov, 
C.İsgəndərli, 
H.Əkbərov, 
S.Süleymanova, E.Ağayeva). Bakı, Nurlan, 2005, 336 s. 
45. Saib Təbrizi. Seçilmiş əsərləri. Bakı, Yazıçı, 1980, 345 s. 
46. Sədi Şirazi. Gülüstan. Bakı, Azərnəşr, 1987, 284 s. 
47. Şah İsmayıl Xətai. Keçmə namərd körpüsündən (Əsərləri). Bakı, Yazıçı, 1988, 
344 s. 
48. Şeyx Səfiəddin Ərdəbili. Qara məcmuə (transliterasiya edib çapa hazırlayan, ön 
söz,  izah  və  şərhlərin  müəllifi  İslam  Qəribli;  redaktoru,  farsca  mətn  və  beytlərin 
tərcüməçisi Məsiağa Məhəmmədi). Bakı, Cavidan–T, 2004, 139 s. 
49. Şeyx Səfi təzkirəsi (“Səfvətüs-səfa”nın XVI əsr türk tərcüməsi). Tərtibçilər və 
nəşrə hazırlayanlar: Möhsün Nağısoylu, Sevər Cabbarlı, Rauf Şeyxzamanlı. Bakı, 
Nurlan, 2006, 932 s. 
50. Tiflisi Josef. Vaqiati Mir Veys və Şah Hüseyn. Osmanlıcadan tərcümə edəni və 
ön sözün müəllifi Şahin Fazil. Bakı, Azərnəşr, 1992, 52 s. 
 
2. Rus dilində 
51.
 
Абу-Бакр  ибн  Хосров  ал-Устад.  Мунис-Наме,  Перевод  и  примечания 
Р.М.Алиева. Баку, Язычы, 1991, 584 с. 
52.
 
Абу Мухаммед Ахмед ибн Асам ал-Куфи. Книга завоеваний (Извлечения 
по  истории  Азербайджана  VII-IX  вв.).  Перевод  с  арабского  З.М.Буниятова. 
Баку, Элм, 1981,84 с. 
53.
 
Английские  путешественники  в  Московском  государстве  в  XVI  веке. 
Перевод с английского Ю.В.Готье. М, Соцэкгиз, 1938, 308 с. 
54.
 
Бидлиси 
Шараф-хан 
ибн 
Шамсаддин. 
Шараф-наме. 
Перевод, 
предисловие,  примечания  Е.И.Васильевой.  Т.  I.  М.,  Наука,  1967;  т.  II.  М., 
Наука, 1976, 350 с. 

---