165
Deyir:
– Mərdimazar işimi pozdu, düzəldən də düzəltdi. Sən
tulladın, düzəldən də pıçağın ucunda üzüyü bəri çıxartdı.
Şah Abbas deyir:
– Doğrudan da, düzəldən düzəldər. Yəni, hər şey Allahın
əlindədi.
35. KOR CANAVARIN ALLAHI
Bir kasıb oğlan olor, tənbəl olor, çox tənbəl olor. Bunun
ata-anası bunu evləndirer. Deyir, ay oğul, filan ev sənin, orda
dolan. Bu arvadın da – yoldaşının üş-dörd qardaşı olor. Arvad
nə qədər eliyir, a kişi, get odun gətir sat, yer ək. Deyir, yox,
mən getmerəm. Bir gün bunun qayınnarı deyir:
– Gedək yeznəmizi danlıyağ-eliyək, getsin çöldən odun-
nan-zaddan gətsin satsın.
Beləliknən, gəlillər bu oğlanın yanına. Deyillər:
– Səni öldüröjöök. Sabah get bir şələ odun gətir, bazarda,
harda satersan sat, çörək pulu elə, dolan.
Deyir:
– Yaxşı.
Oğlan qorxusunnan çatıyı götürör geder. Guya odun
gətirib, bazarda satıb çörək pulu qazanajax. Geder görör bir
sürü qoyundu. Bir qoyun sürüdən ayrıldı, qaşdı, qaşdı. Çoban
nə qədər dalınca getdisə, alınmadı. Getdi bir yarğan var idi,
bura düşdü. Oğlan gedəndə gördü, bir kor canavardı, gözdəri
görmör, qoja canavardı. Qoyun getdi, bunun qavağına yıxıldı.
Yıxılanda bu oğlan dedi:
– Atam ərvahına, dünya dağılsa mən gedif şəleynən odun
gətirif satmaram. Kor canavarın Allahı mənim ruzumu yetirəjəh.
Bu minvalnan qayıtdı evə. Arvad soruşdu:
– A kişi, odun gətdinmi?
166
Dedi:
– Yox, mən kor canavarın Allahınnan isteerəm ruzumu.
Mən ruzumu qapının ağzında isteerəm.
– A kişi, elə olmaz.
Qayınnarı gəldi ki, büyün nə iş gördün? Deyəndə dedi
ki, mən kor canavarın Allahınnan isteerəm ruzumu.
– A kişi, ruzu nədi? Sabah gedib odun gətirib satıb çörək
almasan, səni öldüröjöök.
Sabah açıldı. Bu çatısını götürdü, bir qayalığın divinə getdi.
Getdi gördü burda bir quru ağaş var. Belə çəkəndə gördü iki
dənə sərniş bir-birinə bağlıdı, içi qızılnan doludu. Ağzını örtdü.
Dedi: “Mən kor canavarın Allahınnan isteerəm. Bu ruzuyu mən
öydə isteerəm”. Ağzını örtdü, daşdan-zaddan qoydu, evə gəldi.
Evə gələndə arvad getdi qardaşdarına dedi ki, alınmadı. Kişi nə
odun gətdi, nə də çörək. Qardaşdar gəldi, istədilər bunu döyələr.
Dedi:
– Ə, məni niyə döyürsüz? Filan yerdə bir quru ağaş
qoparmışam, onun divində iki sərniş qızıl var. Gedin gətirin.
Qardaşdar dedi: “Dəlidən doğru xəbər. Birdən həqiqi
qızıl olar, gedək gətirək”. Getdilər gördülər qızarer. Ağzını
örtdülər ki, gejə apararıx qızılları, qoy burda dursun. Böyürdə-
başda hərrəndilər. Şər vaxtı sərnişdərin ağzını bağladılar, gət-
dilər. Keşmişdə qara dam deyirdilər. Yeri qazırdılar, üsdən də
baja qoyordular ki, hava çəksin. Bu da qara damda olordu.
Evə yaxınnaşanda gördülər ki, hamısı qızıl ilandı. Tez ağzını
örtdülər, dedilər: “Həyətimizə dolmasın, aparax bajadan içəri
tökək, qoy göyümüzü də öldürsün, bajımızı da”. Ta bulara
çörək verməkdən yoruldux. Gəldilər, sərnişdərin ikisin də baja-
dan tökdülər şarhaşar, guya ilan tököllər. Bular qaşdı ki, ilan
bizi yiijək. Qızıllar şarhaşar töküləndə kişi dedi:
– Arvad, mən kor canavarın Allahından isteerdim. Qı-
zıllara bax, öz-özünə gəldi bura töküldü.
167
İndi bu bir misaldı. Bizim zonada deyirlər ki, ə, kor
canavarın Allahı versin. Biz təsərrüfat adamıyıx, əkerik. Bəzi
yaşdı adamlar deyir ki, kor canavarın Allahı kimi qapında is-
təmə, əkinçi ol, biçinçi ol, işdə, zəhməkeş ol.
36. ŞAH ABBAS VƏ ÜÇ OĞRU
Dörd nəfər oğru olor, tapışellar. Oğrular deyir: “Nağay-
rax, neyliyək?” Oğrunun biri deyir ki, ə, nağayrajeyih? Gedək
filankəsin iki inəyini ətirəh, birinin buzoyunu ətirəh, danasını
ətirəh. Gəlellər, bu Şah Abbasın bağının başında oturollar.
Şah Abbas da həməşə gejə olanda səyahətə çıxermış dana.
Gedəndə örör ki, bağın başında hənirti gəler da. Şah Abbas
yuaş-yuaş bulara yaxınnaşer. Bular dörd nəfərdi axı. Gəler:
– Salamməlöykü!
– Əlöykətsalam!
Şah Abbas deyir ki, nəçisiniz, ə? Deyəndə deyir ki, a qar-
daş, oğruyux. Danmellar. Bu dörd nəfər Şah Abbasdan soruşor:
– Bə sən nəçisən?
Deyir:
– Mən də oğruyam.
– Yoldaş olaxmı?
Deyir:
– Olax.
Yoldaş olollar bu beş nəfərin beşi də. Deyir, indi hər kəs
sənətini desin, həm də adresini desin. Bir-birimizə lazım
olanda, gedəh tapax.
Biri deyir ki, mən yetmiş yerdən qıfıllı qapıyı açeram
açarsız. Deyir: “Ə, sənin sənətin lap yaxşı sənətdi”. İkincisi
deyir ki, mən də gejə gördüyüm adamı nəkqədir qarannıx olor-
olsun, gün üzü tanıyıram. Deyir: “Sənin sənətin də yaxşıdı”.
Üçüncüsünə deyillər: “Bə sənin sənətin nə?” Deyir: “Mən də
168
itin, qurdun, quşun – hamısının dilini bilerəm”. Deyir: “Sənin
də sənətin yaxşıdı”. Dördüncüsünə deyillər: “Bə sənin sənətin
nədi?” Deyir: “Vallah, mənim sənətim odu ki, kimin duzu
dilimə dəysə, ona xayin çıxmeram”. Deyillər: “Sənin sənətin
hamısınnan yaxşıdı”. İndi Şah Abbasın özü qalıf axı. – “Bə
sənin sənətin nədi?” Deyir: “Vallah, mən də gejə yateram,
savah duroram, sağ bığım qımıldıyanda dünya əmin-amannığ
olur. Sol bığım oynuyanda qan su yerinə axer”. Deyillər:
“Sənin də sənətin yaxşıdı. Bəs sən hansı küçədə olorsan?” –
“Filan küçədə”. – “Sən hansı küçədə olorsan?” – “Filan küçə-
də. Öyün nömrəsi bu, filanı bu”. Şah Abbas da bir küçə deyir.
Da demer ki, mən Şah Abbasam. Bular yaxşıca yoldaş olollar.
Şah Abbas deyir:
– Bilersinizmi nə var?
Deyir:
– Nə var?
Deyir:
– İndi siz dörd nəfərsiniz, mən də bir nəfərəm. Gəlin
belə eliyək. Gedif birinin iki danasını, üç inəyini oğurruyana-
tan bu kişi deyir ki, yetmiş yerdən qıfıl olsa, açaram. Ə, gəlin
gedəh Şah Abbasın anbarına, bu kişi qapıyı açsın, hər kəs öz
payını götsün, yüklənsin, civini-başını, torvasını qızılnan
doldursun, ya Allah, gedək. Ölənətən də yeyək.
Razılaşellar. Gəlellər. Şah Abbasın öz qapısıdı axı.
Bular içəri girəndə bir qoja itnən maşqı
62
tula varıymış, tula
ürör. Ürəndə itin-qurdun dilini bilən əyağını saxleer. Deyir:
– Ə, niyə əyləndin?
– Ə, – deyir, – maşqı it orda ürəndə qoja it burdan dedi
ki, ə, kirimiş dur, yiyəsi yanındadı.
– Ə, qələt eliyir, gəl.
62
Maşqı – arıq, cılız
Dostları ilə paylaş: |