Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi məHƏMMƏd füzuli adına Əlyazmalar institutu



Yüklə 2,8 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə89/94
tarix14.06.2018
ölçüsü2,8 Kb.
#48873
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   94

Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 
 
341 
Xəbir-xəbəri olan, məlumatlı, bilən 
Xəlt-qarıĢdırma, qatıĢdırma 
Xərgah-çadır, alaçıq, xeymə 
Xərif- payız fəsli, xərifləmiĢ  
Xəvt-qorxu, qorxma 
Xəvvas-xassələr 
Xittə-ərazi, yer, qitə 
Xizan-ayağa duran, qalxan, qalxaraq 
 
XuruĢan-coĢan, çağlayan, soĢaraq, çağlayaraq 
Xuy-xasiyyət, qılıq 
XüffaĢ-yarasa, gecə quĢu 
Xürdə-xırda, incə, nöqsan, eyb 
Xüruc-çıxıĢ, çıxma, ayaqlama  
 
Ġ 
 
Ġbraz-zahirə çıxma, aĢkara çıxarma, təzahür etmə 
Ġclal-böyüklük, cəlal, əzəmət 
Ġhtiraq-tutuĢub yanma 
Ġxtiraat-ixtiralar 
Ġxvan-qardaĢlar 
Ġkvar-birinə kafir demə 
Ġqd-boyunbağı, düzülmüĢ inci, cəvahir 
Ġqdam-təĢəbbüs etmə, baĢlama 
Ġlhad-ateizm, dinsizlik 
Ġlzam-cavab verməmək halına gətirmə, susdurma 
Ġnabət-tövbə  
Ġntixab-seçmə, bir Ģeyin ən yaxĢısını ayırma 
Ġntiqal-keçid, daĢınma; ölmə, nəql etmə, çevirmə, yerini dəyiĢmə 
Ġntima-quĢ, bir yerdən uçub baĢqa yerə qonma, birinə mənsub olan 
Ġrsal-müĢahidə, göndərmə, yollama 
Ġrtihal-köçmə, köç etmə, ölmə 
Ġrz-namus, Ģərəf, yaxĢı ad, Ģöhrət 
Ġstihqaq-haqqı olma, haqq qazanma 
Ġstihsan-bəyənmə, bəyənilmə 
Ġstikbar-böyükləmə, özünü böyük görmə, təkəbbür  
Ġstima-dinləmə, eĢitmə, qulaq asma 
Ġstimalət-cəlb etmə, çəkmə, təsdiq 
ĠĢfaq-qorxma, lütf etmə, bağıĢlama  
ĠĢtihar-Ģöhrət qazanma, məĢhur olma, ad qazanma 
Ġtla-baĢqasının üstünə buraxma, qoyma 


Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 
 
342 
Ġtyan-gətirmə, gətirilmə, söyləmə, bildirmə, isbat 
Ġzam-böyüklər 
Ġzaz-əzizləmə, sayğı göstərmə 
Ġzlal-alçaltma, xar etmə, yoldan çıxarma, azdırma 
Ġzrar-zərər salma, zərər vurma 
Ġzz-izzət, əzəmət, Ģan 
 

 
Julidəmu-saçı pırtlaĢıq, dağınıqsaçlı 
 
 

 
Qasid-məktub gətirib aparan, yola düĢən, elçi 
Qasir-qısa, gödək, naqis, nöqsanlı, zəif, təsirsiz 
Qələmrov-bir hökumətin idarəsi altında olan yer 
Qəlil-az 
Qər-quyu, dəniz, qədəh, cam 
Qərabət-yaxınlıq, qohumluq, qəribəlik 
Qərihə-istedad, talant, ağıl 
Qəvanin-qanunlar 
Qəvi-qüvvətli, güclü, sağlam, varlı 
Qiladə-boyunluq, həmayil, boyunbağı  
Qövl-söz, danıĢıq, söz vermə 
Qüdum-gəlmə, uzaq bir yoldan və ya yerdən gəlib yetiĢmə 
Qülub-qəlblər, könüllər, ürəklər 
 

 
Kakul-saç, zülf 
Kasid-müĢtərisi olmayan, pula getməyən, kasad vəziyyətdə olan, kafi olmayan; 
alçaq, əclaf 
KaĢanə-saray, imarət  
Kəbə-mərkəz 
Kəc-əyri, əyilmiĢ, səhv, xçta, tərs, nəhs 
Kəff-i yəd-əl çəkmə, qarıĢmama 
Kələmat-kəlmələr, sözlər 
Kəmahi-olduğu kimi, necə ki, var 
Kəmayənbaği-gərəyi kimi, uyğun Ģəkildə 
Kəran-kənar, uc 
Kəsirə-çox, bol, sıx 


Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 
 
343 
KəĢti-gəmi 
Kəzalik-eləcə, onun kimi 
Kilk-qələm, qamıĢ qələm 
Kiram-səxavətli adam, comərd, hörmətli adam 
Kirdar-iĢ, əməl, güc, qüvvət, qayda 
KiĢtzar-əkilmiĢ yer, toxum səpilmiĢ zəmi 
Kuy-harda, hanı, küçə, məhəllə, oyun topu 
Küffar-kafirlər 
Küfran-yaxĢılığı itirmə, nankorluq 
Küstaxi-arsız, sırtıq, üzlü, utanmaz, ədəbsiz 
KüĢtə-ölmüĢ, öldürülmüĢ 
 

 
Lacivərd-tünd göy rəngli qiymətli bir daĢ, mavi rəng 
Lami-parıldayan, parlaq 
Laübali-səhlənkar, qeydsiz, çəkinmədən 
Ləfz-söz, kəlmə, deyiliĢ, tələffüz 
Ləqəd-təpik, Ģıllaq 
Ləvənd-özbaĢına, əyyaĢ, əxlaqsız, səfil; gözəl, qəĢəng 
Ləvm-zəmm etmə, çəkiĢdirmə, paylama, baĢa qaxma  
Liva-bayraq 
Lölö-inci, dürr 
 
 

 
Mabeyn- ara, aralıq, aradakı Ģey 
Mani-qədim Ġranda Sasanilər dövründə zərdüĢtiliyə qarĢı mübarizə aparan dini-
fəlsəfi cərəyan baĢçısı 
Manənd- bənzər, oxĢar, tay 
Mazi-keçən, keçmiĢ zaman 
Meyxar-Ģərab içən 
Məda-məsafə, nəhayət, son 
Mədar-mərkəz, istinad nöqtəsi, özül, təməl 
Mədəd-kömək, yardım 
Mədxul-daxil edilmiĢ, ayıb bir qüsur iĢləmiĢ, dilə düĢmüĢ 
Məfaxir-iftixar ediləcək, öyünüləcək Ģeylər 
Məğbut-qibtəyə layiq, xoĢbəxt, bəxtəvər 
Məhabət-xarici görünüĢcə əzəmətli, vüqarlı, dəhĢətli, qorxu 
Məhrusə-ölkə, dövlət 
Məhsud-həsəd olunan, hər kəsin paxıllığına səbəb olan 


Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 
 
344 
Məxləs-təxəllüs 
Məkarim-nəcib əməllər, tərifə layiq 
Məknun-gizli saxlanılmıĢ 
Məqulə-mövzu, növ, cins, çeĢid 
Məqtu – kəsilmiĢ, qəti, möhkəm 
Mələkə-vərdiĢ, səriĢtə, təcrübə, ustadlıq 
Məlih-duzlu, gözəl 
Məlul-usanmıĢ, bezmiĢ; əlil, Ģikəst 
Məmalik-məmləkətlər, ölkələr, ağ kölə, qul 
Mənhus-uğursuz, nəhs  
MəniĢ-xasiyyət, təbiət 
Mənus-alıĢmıĢ, isiniĢmiĢ, öyrənmiĢ  
Mərbut-bağlı, bitiĢik, tam mənası ilə tabe olan, mənsub 
Mərdüm-insan, adam, bəĢər 
Məri-gözlə görünən, nəzərə alınmıĢ, riayət edilmiĢ 
Mərqəd-yatacaq yer, qəbir, məzar 
Məruf-bilinən, məruf olan, tanıĢ 
Məsail-məsələlər 
Məsmu-eĢidilmiĢ 
Məsnəd-mənsəb, vəzir, dayaq, taxt 
MəĢariq-Ģərqlər, məĢriqlər 
MəĢhud-gözlə görülən, nəzərə çarpan 
Məta-mal, əmtəə, maya, sərmayə 
Məvali-sahiblər, hamilər, dostlar 
Məvfur-çoxaldılmıĢ, çox 
Məvrus-miras qalmıĢ 
Məvtin-vətən 
Məzaq-ləzzət, dad, damaq 
Məzhur-zahir edilmiĢ, zahir olmuĢ 
Məzid-artma, çoxalma, artmıĢ, çoxalmıĢ  
Məzkur-söylənmiĢ, yuxarıda adı çəkilmiĢ, deyilmiĢ 
Midad-karandaĢ  
Mihən-möhnətlər, dərdlər 
Miqraz-qayçı 
Mirat-güzgü 
Miyan-bel, orta, ara 
Mövc-dalğa 
Mövt-ölüm 
Mur-qarıĢqa 
Müarəzə-bir-birinə qarĢı gəlmə, çəkiĢmə 
Müadil-bərabər, tən 


Yüklə 2,8 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   86   87   88   89   90   91   92   93   94




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə