Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasi məHƏMMƏd füzuli adına Əlyazmalar institutu

Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 
 
349 
Taban-parlaq, iĢıqlı, parıldayan  
Tammə-tam, tamam  
Tar-tel, qaranlıq  
Təbərra-uzaqlaĢma, çəkilmə, uzaq durma 
Təcəlli-əyan olma, görünmə, zahir olma 
Tədvin-dağınıq Ģeirləri divan Ģəklinə salma, məcmuə tərtib etmə 
Təğəzzül-qəzəl söyləmə, lirika, gözəli Ģeirlə tərənnüm etmə  
Təhsin-bəyənmə, bəyənib əhsən demə, alqıĢlama 
Təkavər-sürətlə hərəkət edən, at, dəvə  
Təmmət-bitdi, tamam oldu 
Tənavül-yemə ya içmə 
Təkəllüm-danıĢma, söyləmə 
Tənavər-vücudlu, cüssəli, iri 
Təvarix-tarixlər 
Təvəccöh-üz çevirmə, rəğbət, meyl, hüsn-i rəğbət 
Təvəttün-vətən salma, yurd salma, yerləĢmə 
Təvzi- dağıtma 
Tiğ-qılınc, xəncər, ülgüc 
Tilal-təpələr,kümələr, yığınlar 
Tir-iti sürətlə gedən, igid 
Tövliyyət-qəyyumluq, hamilik 
Tula-daha uzun 
Tumə-yiyinti, dad, lokma, tikə 
Tülu-doğma, çıxma; zahir olma, meydana çıxma, görünmə 
 
Ü 
 
Ücubə-çox əcaib Ģey, qəribə, təəccüb ediləcək Ģey 
Üftadə-düĢmüĢ, yıxılmıĢ, düĢgün, biçarə, yazıq, düçar, mübtəla 
Üqba-axirət, o biri dünya 
Üqul-ağıllar, idrak 
Ülufə-sipahilərə, yeniçərilərə verilən maaĢ 
Ülüvv-yüksəliĢ, ucalıq, uca 
Ülya-əla, ən uca, çox gözəl, qiymətli 
Üməra-əmrlər 
Ümm-ana 
Ürd-kimi 
Üzlət-bir tərəfə çəkilib tək baĢına oturma, guĢəniĢinlik, təklik 
 
V 
 

---

Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 
 
350 
Vafir-bol, çox, həddən artıq, firavan  
Vasil-yetiĢən, çatan, qovuĢan, birləĢən 
Vərd-qızılgül 
Vəssaf-tərifləyən, vəsf edən 
Vəz-qoyma, buraxma, təyin etmə, öyüd, nəsihət 
Vəzan-əsən (külək) 
Vihad-uçurumlar, dərin vadilər 
 
Y 
 
Yara-qüvvət, güc, qüdrət, cürət, cəsarət 
Yaran-dostlar 
Yəd-i tula-tam ixtisas, böyük qüdrət 
 
Z 
 
Zahib-gedən, bir fikir və yə zənnə uyan 
Zəxm-yara, yaralama 
Zəmm-birinin eybini söyləmə, qatma, əlavə etmə, artırma 
Zəvaid-lazımi qədərdən artıq olan, artıqlar  
Zu-fünun-elmlər sahibi, bilgili, müxtəlif elmləri bilən alim 
Zur-zor, riya, yalan 
Züləmat-qaranlıq 
 
 
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
   
  

---

Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 
 
351 
 
      
 

---

Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 
 
352 
Göstəricilər 
 
GÖSTƏRİCİLƏR 
Şəxs adları 
 
A 
 
Abbas Mirzə 113 
Abdullah Vəssaf 60 
Açıqgöz Namiq 8, 11 
Adil 32, 187, 192 
Adilov M. 11 
Ağa Məhəmməd Ģah 62, 207, 323 
Ağqoyunlu Sultan Yaqub 76 
Ahi 88, 90, 107, 127, 130, 141, 269 
Axundov M.F. 321 
Akabali 254 
Ali Mustafa 187 
AltınbaĢ K. 253 
Araslı H. 15, 16, 96, 173, 218, 244, 302, 317  
Araslı N. 82, 83 
Arif Hikmət 27, 61, 62, 64, 66, 67, 68, 112, 113, 207, 210, 211, 322, 323 
Arifi 10, 15, 28, 33, 38, 59, 70, 73, 76, 79, 95, 98, 100, 103, 104, 105, 218, 222, 
224 
Arifi Əhməd paĢa 59, 79 
Asim 22, 24  
AĢir Əfəndi 121, 190 
AĢçızadə Həsən Çələbi 45 
AĢiq  Çələbi 17, 20, 39, 40, 41, 44, 47, 48, 50, 53, 63, 73, 77, 78, 88, 91, 98, 
104, 105, 125, 133, 136, 137, 140, 163, 175, 190, 192, 202, 203, 204, 215, 226, 
242, 245, 260, 261, 266, 297 
Ayan H. 244, 137 
Ayaz paĢa 279 
 
B 
 
Bağırov Ə. 163 
Bayəzid II 
Bahar 98, 112 
Bahadır Xəlil 209 

---

Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 
 
353 
Bayram Ö. 11 
Bayram P. 11, 253 
Behçət 98, 113 
BehiĢti 78, 87 
Behzad 36, 77, 266, 291 
Berje Adolf 321 
Bertels Y. 173 
Beyzavi 189 
Bədr ġirvani 9 
Bəhaəddin Sührəverdi 33, 231 
Bəhayi 37, 74, 77, 98, 114, 115, 119 
Bəhram 271 
Bəqai 95 
Bəliğ 6, 25, 26, 171, 172, 220, 221 
Bəlxi 32, 270, 274 
Bərdeyi 183 
Bəsiri 10, 35, 40, 71, 75, 98, 120, 121, 122, 123, 124, 125, 126, 127, 128, 130, 
131, 263,  
BəĢarət ġəmsi 77 
Bəyani 6, 22, 44, 83, 84, 93, 105, 122, 133, 136, 190, 203, 218, 219, 297 
Bəzmi 78 
Bidari 10, 15, 133, 297 
Bilgin Ə. 253 
Bosnavi Mustafa Əfəndi 79 
BurnaĢev S.D. 65, 67 
Bürhanəddin 32, 189, 270, 274 
 
Ç 
 
ÇavuĢoğlu M. 120 
Çələbi Məhəmməd 187 
 
 
 
 
C 
 
CahanĢah 9 
Cami 81, 87, 90, 91, 92, 93, 120, 123, 126, 129, 167, 256 
CavanĢir 321 
Cəfər Çələbi 39, 45, 79, 120 

---

Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində 
 
354 
Cəlal Ərğun 94 
Cəfər Ə. 173 
Cəfər paĢa 269 
Cövri 38 
Cudi Əfəndi 256 
Cürcani 53, 187, 188, 189 
 
D 
 
Dali Dədə150 
Dara 198 
Davud 4, 166, 236, 283, 290, 296 
DərviĢ Səfi 43, 75, 76, 98, 148 
Dəruni 47, 95 
DərviĢ  33,  43,  49,  55,  75,  76,  78,  79,  80,  94,  95,  96,  98,  103,  106,  148,  151, 
213, 229, 238, 239 
DərviĢ Çələbi 33, 49, 76, 103, 106 
DərviĢ Əbdülhəyy 78  
DərviĢ DəĢti 78 
DəĢti 78 
Divani 43, 79, 148 
Dədə Əhməd Əflaki 155 
Dəli Hikmət 270 
DəməĢqizadə 227 
Dəmirçizadə Ə. 173 
DövlətĢah Səmərqəndi 7, 9, 19 
Duhani 79 
 
E 
 
Elmi 150, 151, 152 
EyĢi 43, 56, 71, 153 
Eyvaz Zati 85 
 
Ə 
 
Əbdi 36, 37, 71, 74, 78, 98, 154, 157, 158, 159, 160, 161, 229 
Əbdülvahab əs-Sabuni 154 
Əbhərli Hakimi 43 
Əbdülqaffar 275 
Əbdürrəhim Mirzə 285 

---