Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində
345
Mücib-lazımgələn, gərəkən, səbəb, vəsilə
Müctəme-toplanmıĢ, toplu, birləĢmiĢ
Müəttər-ətirlənmiĢ, ətirli
Mühabbət-yerinə yetirmə, etina etmə, ehtiramla yanaĢma
Mühavirə-söhbət, danıĢıq
Müxbir-xəbər verən, xəbərdar
Müxəyyəl-xəyali Ģeylər, xəyalat
Müqbil-bəxtiyar, xoĢbəxt
Müqəddəmə-qabaq hissə, ərəfə
Müqəddəm- qabaqda olan, öndə gedən, qabaq, əvvəl, sələf
Müqərrəb-yaxınlaĢmıĢ, yaxın
Müqtədi-təqlid edən adam, rəhbər, baĢçı
Müqtəza-lazım gələn, lazımi
Mükəddər-kədərli, qəmli, bulanıq
Mükərrər-təkrar olunmuĢ, bir neçə dəfələrlə
Mülkət-Ģahlıq, hökmdarlıq
Mümaileyh-yuxarıda adı keçən
Münazərə-müzakirə, mübahisə
Münfəhim-anlaĢılan, qavranılan
Münkər-inkar olunan, tanınmayan, rədd olunan
Münəvvər-nurlandırılmıĢ, iĢıqlı
Münfəil-bir Ģeydən təsirlənmiĢ, həyəcanlanmıĢ, utanan, utancaq
Münsif-insaflı, ədalətli
Mürğ-quĢ
Mürğan-quĢlar
Müsənnif-kitab yazan, müəllif
Müsəvvər-təsvir edən, rəssam
MüĢakil-Ģəkilcə bir olan, bənzəyən
Mütadə-ehtiyat edilmiĢ, adət olunmuĢ, alıĢmıĢ
Mütəali-yüksələn, ucalan
Mütəqazi-borclunu borcunu ödəməsi üçün sıxıĢdıran
Mütəkasif-kəsifləĢən, qatılaĢan, kəsif, qatı
MüvəhhiĢ-əhalisiz yer, adam yaĢamayan yer, qorxunc, dəhĢətə gətirən
Mürəbbə-dörd misradan ibarət Ģeir
Müsəlləm-təslim edilmiĢ, tapĢırılmıĢ
Mütayəbə-lətifə
Mütəali-yüksələn, ucalan
Müzil-çətin, güc
Müqarin-bitiĢən, birləĢən; yaxınlaĢan, eyni zamanda olan
Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində
346
N
Nabud-yox olan, yox, meydanda olmayan, məhv olan
Nafi-inkar edən, danan
Nasik-Allah yolunda ibadət edən, dinə bağlı
NatiraĢ-yonulmamıĢ, nahamar, tərbiyəsiz, kobud
Nəbih-Ģərəfli, ad-sanlı
Nəbirə-nəvə
Nəcl-oğul, övlad
Nəğz-gözəl, xoĢ, yaxĢı
Nəkbət- bədbəxtlik, fəlakət
Nəsəb – soy, nəsil
Nəsyən mənsiyyən-təmamilə unudulmuĢ
Nəvadir-nadir olan, az tapılan
Nihrir-bilgili, təcrübəli, alim
Nisf-yarı
Novamuz-yeni alıĢan, əcəmi
Nükhət-iy, hər Ģeyin özünə məxsus iyi
Nütqi-söz, danıĢıq
Nüzul-aĢağı enmə, nazil olma
O
Ovdət-qayıtma, geri dönmə
P
Peyrəv-birinin ardınca gedən, ardıcıl, tabe
Pərdaxtə-parlaqlıq, cila, tərtibə, nizama salınmıĢ, cilalanmıĢ
Pərgal-dairə çəkmək üçün iĢlədilən alət, bacaran, kainat, dünya
Pəsəndidə-bəyənilmiĢ, qəbula keçən
Piranə-qoca
PiĢin-qabaqkı, qabaqcadan verilən pul
PiĢvay-rəis, baĢçı, rəhbər
Pür-çox, dolu, sahib, malik
Pürxəm-qıvrım-qıvrım, çox bükümlü, əyri-üyrü, beli əyilmiĢ
R
Racil-piyada, ayaqla yol gedən
Rahnüma-yol göstərən, bələdçi
Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində
347
Rəca-xahiĢ, istək, ümid, arzu
Rəfahiyyət-bolluq, firavanlıq, xoĢbəxtlik
Rəfət-yazığı gəlmə, rəhm etmə, mehribanlıq
Rəhin-girov qoyulmuĢ, girov saxlanmıĢ
Rəkakət-pəltəklik, kəkələmə, zəiflik, nöqsan
Rəxnə-sökük, yırtıq, zərər, ziyan, xələl
RəxĢan-parlaq, parlayan, cilalı
Rəməl-əruz vəznində bəhr
Rəngin-rəngli, gözəl, lətif, anlaĢılmaz, çətin
Rəsail-risalələr
Rəvaq-üstü örtülü, önü açıq yer, çardaq
Rəvayeh-rayihələr
RəviĢ-gediĢ, üsul, tərz, hərəkət
Rəyyan-sirab, sudan doymuĢ
Ricl-ayaq, qədəm
Rihlət-köçmə, ölmə, vəfat
Rikab-üzəngi
Risalət-elçilik
Riyazət-zahidlik
Rüchan-üstünlük
Rüx-üz, çöhrə, səth
Rüxsat-izin, icazə
Rüqum-rəqəmlər
S
Sahibqıran-ġərqdə böyük hökümdarlara verilən ad
Saq-dizlə topuq arasındakı qisim, baldır
Salyanə-ildə bir dəfə alınan vergi
Sayqal-cilacı, cila aləti, parlaq
Sayrəf-adını bilən, sərraf
Səbahət-gözəllik, hüsn, lətafət; üzmə, suda üzmə
Səbb-söymə, söyüĢ
Səbbabə – Ģəhadət barmağı
Səbikə-külçə, əridilib parça halında tökülmüĢ metal
SəbzəvaĢ-yaĢıllıq kimi, yaĢıl bitki kimi
Səbavət-uĢaqlıq dövrü
Sədad-doğruluq, haqq, insaf
Sədaq-kəbin pulu, oxqabı, oxdan
Səhl-asan, yüngül, sadə, düzəngah, çöl
Səxa-comərdlik
Azərbaycan Ģairləri Osmanlı təzkirələrində
348
Səlatin-sultanlar
Səpayə-üçayaqlı
Sərəfraz-baĢqalarından seçilən, baĢı uca
Sər-baĢ
Sərir-taxt, cırıltı
Siğər-kiçik uĢaqlar
Simat-niĢan, əlamət, damğa, iz
Siyər-həyat tərzi, hərəkət tərzi, tərcümeyi-hal
Süluk-rəftar, hərəkət tərzi; sufiliyə mənsub olma
Sürx-qırmızı
Sufi-sufi təriqətinə mənsub olan adam
Sütudə-təriflənmiĢ, tərifə layiq olan
Sibyan-oğlanlar, yeniyetmələr
Sipəhr-göy, asiman, fəza
Sirab-sudan doymuĢ, sulu, abdar, tər, təzə
Sikkə-metal pul üzərinə vurulmuĢ damğa, naxıĢ, kəsilmiĢ pul; mövləvi papağı
Sinan-süngü, nizənin ucu
Südur-sadir olma, zahir olma, hasil olma, çıxma, baĢ vermə
ġ
ġadab-sulu, abdar, tər, təzə, təravətli
ġahniĢin-binanın küçə tərəfində olan
ġaye-yayılmıĢ, hamıya məlum olan çıxıntısı, arabaçının arabada oturduğu yer
ġayəstə-layiq, yaraĢan
ġəbikə-balıq toru, qəfəs
ġəmlə-örtük, ərəblərin baĢ örtüyü
ġəmmə-bir dəfə qoxulama, çox az, bir az, cüzi
ġihab-alov, Ģölə
ġikaf-yaran, yırtan, parçalayan, yarıq, çat, qoxu
ġikafə-mizrab, çalğıçı
ġikal-dəvənin ayağını bağlayan ip, əl və ayaq zənciri
ġita-qıĢ
ġitaban-tələsən, iti gedən
ġol-o
ġurəngiz-dava-qalmaqal salan, gurultu qoparan
ġüyu-duyulma, bəlli olma
ġümul-Ģamil olma, əhatə etmə, qavrama, dəlalət etmə
T
Dostları ilə paylaş: |