Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasinin akademiK Ə. HÜseynov adma

Standart məsləhətçilər - layihənin idarə edilməsi üzrə ən azı

beş illik təcrübəyə malik olmalı və qra-

255

fiklərin qurulması, büdcənin tərtib edilməsi və ehtiy- atlann paylanması bacanğına malik olmalıdırlar;

• 
  Baş məsləhətçilər - standart məsləhətçilər üçün şamil edilən tələblərdən başqa, mühüm əhəmiyyət kəsb edən, layihələrin icrası üzrə 10-15 illik təcrübəyə malik olmalıdırlar.
  

Layihə idarəçiliyi üzrə məsləhətçilərin və mentorlann səmərəli fəaliyyət göstərməsi üçün onlarm ən yüksək ixtisas səviyyəsinə malik olması zəruridir. Onlar etibarlı olmalıdırlar. Onlarm idarəetmə sahəsində bilik və təcrübəsi onlarm nüfuzunu qaldıran ilkin şərtlərdən biri olmalıdır. Təşkilata daxil olan işçi heyəti həmin şəxslərin layihə idarəçiliyi üzrə yüksək səviyyəli mütəxəssis kimi işə cəlb etməzsə, təşkilat buna görə çox şey itirə bilər.

Onlarm ekspert kimi nüfuzunu müəyyənləşdirən yollardan biri yalnız layihə idarəçiliyi ixtisasına yiyələnmiş şəxsləri işə götürməkdir. Həmin şəxslərin layihə idarəçiliyi üzrə biliklərə yiyələnmədə yüksək səvi)^əni nümayiş etdirməsi buna əyani sübutudur. Bundan başqa, məsləhətçilər və mentorlar uzun illər boyu qazandıqlan təcrübəyə söykənən biliklərini nümayiş etdirməklə məhz nəzəriyyəçi yox, praktik olduqlarmı sübut etməlidirlər.

Məsləhətçi və mentorlann qrafik qurulması, büdcə və ehtiyatlann bölüşdürülməsi kimi standart sahələrdə ekspert olması zəruriyyəti meydana çıxdıqda, onlar marketinq, maliyyə, müqavilələrin bağlanması və insan münasibətləri prinsiplərini mənimsəmiş mütəxəssislər olmalıdırlar. Məsləhətçilərin malik olduğu dəyərlərin bir çoxu onların layihə məsələlərini çox geniş biznes kontekstinə inteqrasiya etmək bacanğı ilə əlaqələndirilir.

Bəzi təşkilatlann güclü məsləhətçi və mentorlar qrupuna malik olması problemi ona görə meydana çıxır ki, həmin şəxslər onlara ucuz başa gəlmir. Baş məsləhətçi və mentorlann maaşı texniki təşkilatlarda əksər baş mühəndislərin maaşından aşağıdır. Bununla belə, uğurlu şəkildə seçilmiş məsləhətçi və mentorlara istədikləri məvacib ödənilməlidir. Bunu daha da dərindən dərk etmək üçün aşağıdakı əhvalatı nəzərdən keçirək [54]:

Sistemin inteqrasiyası firmasının layihə ofisinin rəhbəri bankın kompüter şəbəkəsi administratorundan telefon vasitəsilə məntiqsiz bir təklif alır. Layihə çox tələsik şəkildə planlaş- dmlmış və hal-hazırda onu əvvəlki vəziyyətinə qaytarmaq üçün xeyli vaxt tələb edir. Layihə demək olar ki, çox pis vəziyyətdədir və mühasibat meneceri müəyyən sorğulara cavab verə bilmir. Bank müqaviləyə xitam .verilməsi təhlükəsi qarşısındadır.

Mühasibat meneceri əhvalatı dinlədikdən sonra ona deyir ki, o, ayda 15,000 ABŞ dollara işləməyə razı olan məsləhətçi tapa bilər. Mühasibat meneceri cavab verir: «Çox yaxşı. Biz bu layihəni işə sala bilməyəcəyimiz halda üzləşəcəyimiz itkilərlə müqayisədə məsləhətçinin məvacibi çox az bir məbləğdir».

Məsləhətçi, layihə problemləri həll etmək üçün üç ay ərzində cəmi 45,000 ABŞ dollan sərf edir. O hesablamışdı ki, layihənin uğursuzluğa düçar olduğu halda şirkətə 7.2 milyon ABŞ dollan xərc çəkmək lazım olacaqdır.

3.