Azərbaycan miLLİ elmlər akademiyasinin akademiK Ə. HÜseynov adma Kİbernetika institutu
Yüklə 2,12 Mb. Pdf görüntüsü
|
edilməsi metod və üsullarından, məsələn planlaşdmnadan daha səmərəli şəkildə istifadə etməyə geniş imkanlar yaratdı. Bu metodlardan nəinki böyük, hətta orta və kiçik firmalar ən müxtəlif sahələrdə istifadə etməyə başladılar. Layihələrin idarə edilməsinin tətbiqinin səmərəliyini dəyərləndirməyə imkan yaradan yeni üsullar meydana çıxdı. 1980-ci illər layihələrin idarə edilməsinin inkişafında iki böyük töhfə ilə yadda qaldı: 1. ABŞ-da Layihələrin İdarə Edilməsi İnstitutunun (PMI) kollektiv işi - Project Management Body of Knowledge (PM BOK - Layihələrin idarə edilməsi üzrə biliklər məcmusu) çap edildi, burada layihələrin, idarə edilməsi metod və üsullannm yeri, rolu, strukturu və idarəetmədə onlann payı müəyyənləşdirildi. Layihələrin idarə edilməsi peşəkar fəaliyyət sahəsi fənlərarası sahə kimi tam şəkildə formalaşdı; 2. 1990-cı ildə layihələrin idarə edilməsi üzrə Ümumdünya Konqresində layihələrin idarə edilməsinin gələcək inkişafı problemləri - layihələrin köməyi ilə idarəetmə problemləri müzakirə edildi; 3. 1991-ci ildə Almaniyanın milli İNTERNET assosiasiyasının hazırladığı dərslik və kitablar işıq üzü gördü. Burada layihələrin idarə edilməsi üzrə ümumdünya təcrübəsi ile Almaniyada layihələrin idarə edilməsi sahəsində qazanılan çoxillik təcrübə ümumiləşdirilirdi. 1990-cı illərdə layihələrin idarə edilməsi üzrə yeni istiqamətlər inkişaf etdirilirdi. 1990-cı illərin ewələrində ən əhəmiyyətli hadisələr aşağıdakılar olmuşdur: 129 1 . 2 . 3. Layihələrin idarə edilməsi üzrə yığılan bilik və təcrübələrin MDB və üçüncü dünya ölkələrinə trans- fer edilməsi; Layihələrin idarə edilməsinin qeyri-ənənəvi sahələr- də: ictimai və iqtisadi layihələr, böyük beynəlxalq layihələrdə tətbiqi imkanlannm və bımun faydasmın etiraf edilməsi. Layihələrin idarə edilməsi metod və vasitələrindən islahatlann idarə edilməsi prosesində tətbiqi. Ən böyük hadisə Florensiyada keçirilən İNTERNET-92 konqresidir, onun devizi aşağıdakı kimi olmuşdur: «Sərhədsiz layihələrin idarə edilməsi» və məhz bu konqres layihələrin idarə edilməsinin inkişafında yeni perspektivlər açdı. 1990-cı illərin sonunda Respublikamız üçün ç(|x əhəmiyyətli olan hadisə baş verdi - Layihələrin İdarə Edilməsi Azərbaycan Assosiasiyası (AzPMA) yarandı. 2002-ci ildə Az- PMA Layihələrin İdarə Edilməsi Beynəlxalq Assosiasiyasına (İRMA) üzv seçildi və İPMA-nın milli assosiasiyası statusunu aldı. Layihələrin idarə edilməsinin inkişafında və geniş şəkildə yayılmasında bütün dünya mütəxəssislərini birləşdirən peşəkar təşkilatlar böyük rol oynamışlar. Hələ 1970-ci ildə müxtəlif qitə və ölkələrin peşəkaılan özlərinin milli, sonra isə beynəlxalq təşkilat və birliklərini yaratmışdırlar: • Avropada - Layihələrin İdarə Edilməsi Beynəlxalq Assosiasiya (tPMA); • Şimali Amerikada - Layihələrin İdarə Edilməsi İnstitutu (PMİ); • Avstraliyada - Avstraliya Layihələrin İdarə Edilməsi İnstitutu (APMI); 130 • Asiyada - Yaponiya Mühəndisliyin inkişafı Assosiasiyası. Zaman keçdikcə bu təşkilatlar layihələrin idarə edilməsi 0SP.ro keçirilən milli və beynəlxalq forumlarda qarşılıqlı şəkildə İştirak etmək, məlumat və ideya mübadiləsini həyata keçirmək, xüsusi nəşrlərdə çap edilən məqalələri bir-birlərinə göndərmək üçün daha sıx əlaqələr yaratmışdır. Belə ki, hələ 1970-ci illərdə müxtəlif qitə və ölkələrin mütəxəssislərini birləşdirən, milli və mədəniyyət sahələrini əhatə edən «layihələ rin idarə edilməsi dünyası» formalaşmışdı. Bütün bımlar layi- holerin idarə edilməsinin inkişafında əhəmiyyətli rol oynamışdır. 3.4. LAYİHƏLƏRİN İDARƏ EDİLMƏSİ BEYNƏLXALQ ASSOSİASİYA - İPMA Avropanın bütün inkişaf etmiş ölkələrinin demək olar ki, liamısını, o cümlədən üç MDB (Rusiya, Ukrayna və Azərbaycan) ölkələrini birləşdirən IPMA layihələrin idarə edilməsi sahəsində ən böyük və birinci beynəlxalq təşkilat sayılır. 1965-ci ildə Domier (AFR) firmasmın məşhur layihə meneceri Roland Quç Parisdə Avropa və ABŞ-ın layihələrin idarə edilməsi üzrə ekspertlər qrupu ilə birlikdə iclas keçirtmişdir. Bu görüş İPMA-m yaranması ilə başa çatdı, R.Quç isə həmin təşkilatın prezidenti seçildi və uzun illər ərzində assosiasiyanın lideri kimi tanındı. 1967-ci ildə Vyanada Birinci Ümumdünya İPMA konqresi keçirildi, onun işində dünyanın 400-dən çox mütəxəssisi iştirak etmişdir. 1994-cü ilin iyul ayında isə Norveçin Oslo şəhərində İPMA-nm 12-ci ümum- 131 dünya konqresi keçirildi, bu iqamətgah Sürixdə peşəkar təşkilat kimi tanındı. Layihələrin idarə edilməsi üzxə milli assosiasiyalar ailəsi yarandı. 2002-ci ilin yanvar ayında Azərbaycan və Rumıniya, iyun aymda isə Braziliya üzv oldu. Beləliklə, IPMA-yn aşağıdakı ölkələr daxildirlər: Avstriya, Azerbaycan, Almaniya, Böyük Britaniya, Braziliya, Cənubi Afrika, Çex Respublikası, Çin Respublikası, Danimarka, Finlandiya, Fransa, Hindistan, Hollandiya, Xorvatiya, İrlandiya, İslandiya, İsveç, İsveçrə, İspaniya, İtaliya, Latviya, Macanstan, Misir, Polşa, Portuqaliya, Rusiya, Rumıniya, Slovakiya, Sloveniya, Ukrayna, Yuqoslaviya, Yunanıstan. Öz növbəsində layihələrin idarə edilməsinin milli təşkilatlan çoxsaylı tədqiqat, layihə, təhsil müəssisələri və təşkilatlar, mühəndislik, məsləhət, sənaye, investisiya, inşaat fır- malan və şirkətlərini, habelə yaradıcı fəaliyyətin bütün sahələrində layihələrin həyata keçirilməsi və idarə edilməsi ilo məşğul olan diger təşkilatlan əhatə edir. IPMA-nın başlıca məqsədi layihələrin idarə edilməsi sahəsində peşəkarlığm inkişaf etdirilməsidir. İPMA öz qarşısına aşağıdakı əsas vəzifələri qoymuşdur: • layihələrin həyata keçirilməsi və idarə edilməsi üzrə beynəlxalq iüeya və təcrübəni təmin etmək; • layihəlenn idarə edilməsinin müasir metodlarının inkişafı və Onlardan istifadə; e layihəlenn idarə edilməsi sahəsində alimlər birliyinə, mütəxəssis Və təcrübəçilərə yardrnı göstərmək; • layihəlenn idarə edilməsi üzrə təhsil, sertifikatlaşdırma və təcrübi işlə bağlı beynəlxalq standartlann təminatı; 132 Yüklə 2,12 Mb. Dostları ilə paylaş:
|