qtisadiyyatın sahələri üzrə ümumi daxili məhsul, faktiki qiymətlərlə və faizlə
llər
Cəmi
o cümlədən
sənaye
kənd təsər-
rüfatı, meşə
təsərrüfatı
və balıqçılıq
tikinti
nəqliyyat
və rabitə
xalis
vergilər
digər
sahələr
milyon manata
2000
4718.1
1699.0
758.9
308.0
567.1
291.2
1093.9
2005
12522.5
6190.1
1145.5
1171.6
932.1
946.5
2136.7
2006
18746.2
10731.7
1329.3
1445.5
1242.9
1024.4
2972.4
2007
28360.5
16871.4
1854.8
1892.0
2082.5
1870.2
3789.6
2008
40137.2
23497.0
2236.0
2800.3
2693.8
2688.6
6221.5
2009
35601.5
17475.8
2179.5
2554.3
3117.2
2810.0
7464.7
2010
42465.0
22021.6
2344.6
3439.7
3160.3
2876.5
8622.3
2011
52082.0
28010.7
2643.5
4141.0
3487.7
3056.0
10743.1
2012
54743.7
27073.1
2813.7
5507.9
3638.7
3392.0
12318.3
2013
57708.2
26701.5
3057.8
6828.9
3790.1
3690.3
13639.6
faizlə
2000
100
36.1
16.1
6.5
12.0
6.2
23.1
2005
100
49.4
9.2
9.4
7.4
7.6
17.0
2006
100
57.3
7.1
7.7
6.6
5.5
15.8
2007
100
59.5
6.5
6.7
7.3
6.6
13.4
2008
100
58.5
5.6
7.0
6.7
6.7
15.5
2009
100
49.1
6.1
7.2
8.7
7.9
21.0
2010
100
51.8
5.5
8.1
7.5
6.8
20.3
2011
100
53.8
5.1
8.0
6.7
5.9
20.5
2012
100
49.5
5.1
10.1
6.6
6.2
22.5
2013
100
46.3
5.3
11.8
6.6
6.4
23.6
Ümumiyyətlə isə 2009-2013-cü illərdə ÜDM-nın strukturunda kənd təsərrüfatı,
ovçuluq və meşə təsərrüfatı sahəsində yaradılan məhsulun dəyəri 6,1%-dən 5,1%-ə
qədər ilbəil azalmışdır (Cədvəl 2.1).Cədvəl 2.1-in təhlilindən də göründüyü kimi
1995-ci ildən indiki dövrədək kənd təsərrüfatı, ovçuluq və meşə təsərrüfatı sahəsində
yaradılan əlavə dəyərin ÜDM-da dəyəri sürətlə azalmış, 1995-1996-cı illərdə sənaye
sektorunda yaradılan əlavə dəyərin həcminə bərabər olsa da 2010-2011-ci illərdə
sənaye sektorunda yaradılan dəyərdən 9-10 dəfəyə yaxın az olmuşdur. Son nəticədə
hətta tikinti sektorunda yaradılan əlavə dəyərin payı kənd təsərrüfatının payından çox
olmuşdur. Kənd təsərrüfatının payının sənayeyə nəzərən sürətlə azalmasına səbəb isə
ə
lbəttə ki, 1994-cü ildə “Əsrin müqaviləsi”nin imzalanmasından sonra ölkədə neft
hasilatı ilə əlaqədar müşahidə olunan sənaye məhsulunun sıçrayışla artmasıdır.
Cədvəl 2.2
12
qtisadiyyatın sahələri üzrə ümumi daxili məhsulun strukturu (faizlə)
Sənaye sektorunda müşahidə edilən yüksək templi artım təkcə kənd təsərrüfatı
sektorundakı artımı deyil, eləcə də tikinti və nəqliyyat sektorundakı müşahidə olunan
ciddi artımları da öz kölgəsində qoymuş, ÜDM-dakı paylarının hətta azalmasına
səbəb olmuşdur (Cədvəl 2.2).
Müasir dövrdə Azərbaycanda əhalinin ərzaq məhsulları ilə və sənaye isteh-
salının xammalla təminatının yaxşılaşdırılması, məşğulluq səviyyəsinin yüksəldil-
məsi, iqtisadi artımın təmin edilməsi məqsədilə kənd təsərrüfatı sahəsinin davamlı
inkişafı istiqamətində köklü tədbirlərin həyata keçirilməsi zəruridir. Ölkədə son
illərdə aqrar sektorda həyata keçirilmiş islahatlar bu sahədə bazar münasibətlərinin
formalaşmasına, aqrar sektorun təşkilati və iqtisadi əsaslarının dəyişməsinə, yeni
institutların yaranmasına səbəb olmuşdur. Yeni iqtisadi münasibətlər şəraitində
qarşıda duran mühüm vəzifələrdən biri istehsalın səmərəliliyinin yüksəldilməsi və
aqrar sektorun rəqabət qabiliyyətinin artırılmasıdır. Bunlar isə kənd təsərrüfatı
12
Cədvəl Azərbaycan Dövlət Statistika Komitəsinin materialları əsasında hazırlanmışdır
llər
Cəmi
o cümlədən
sənaye
kənd vəmeşə
təsərrüfatı
tikinti
nəqliyyat
və rabitə
xalis
vergilər
digər
sahələr
1995
100
27,3
25,3
3,7
17,4
7,7
18,6
1996
100
25,8
24,9
9,3
10,2
10,1
19,7
1997
100
25,3
20,0
11,7
10,5
7,4
25,1
1998
100
21,9
18,0
13,0
12,0
4,1
31,0
1999
100
28,2
18,2
10,9
10,7
4,0
28,0
2000
100
36,1
15,9
6,5
12,0
6,2
23,3
2001
100
37,6
14,7
5,8
10,1
7,8
24,0
2002
100
37,4
13,8
8,7
9,8
8,0
22,3
2003
100
37,2
12,3
11,2
10,0
7,6
21,7
2004
100
38,3
10,8
12,5
9,5
7,2
21,7
2005
100
49,4
8,6
9,4
7,4
7,6
17,6
2006
100
57,3
6,7
7,7
6,6
5,5
16,2
2007
100
59,5
6,4
6,7
7,3
6,6
13,5
2008
100
58,5
5,3
7,0
6,7
6,7
15,8
2009
100
49,1
6,1
7,2
8,7
7,9
21,0
2010
100
51.8
5.5
8.1
7.5
6.8
20.3
2011
100
53.8
5.1
8.0
6.7
5.9
20.5
2012
100
49.5
5.1
10.1
6.6
6.2
22.5
2013
100
46.3
5.3
11.8
6.6
6.4
23.6
Dostları ilə paylaş: |