Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
ölkədə aqrar islahatların həyata keçirilməsi üçün kompleks tədbirlər görülməsinə başlanıldı. 1995-1996-cı illərdə zəruri hüquqi bazası yaradılmaqla 1996-1998-ci illərdə sistemli şəkildə və sürətlə həyata keçirilən aqrar islahatlar nəticəsində qısa müddət ərzində torpağın kəndlilərin şəxsi mülkiyyətinə verilməsi və aqrar sektorda bazar prinsiplərinin formalaşdırılması təmin edildi. Daha sonra - 1999-2000-ci illərdən etibarən aqrar sahədə formalaşmış özəl sektora bazar iqtisadiyyatı prinsiplərinə uyğun dövlət dəstəyi mexanizmlərinin yaradılmasına başlanıldı. Azərbaycanda həyata keçirilən aqrar islahatlardan ötən 20 illik dövrdən sonra bu islahatların nəticələrini qiymətləndirmək indi asandır. Amma 20 il bundan öncə ulu öndər bu islahatların aparılması ilə bağlı öz siyasi iradəsini ortaya qoyan zaman dövlətin iqtisadi münasibətlərdə və mülkiyyət üzərində total şəkildə hakim olduğu bir sistemdən, azad bazar münasibətlərinə və özəl mülkiyyətə əsaslanan sistemə keçidlə bağlı nə təcrübə, nə də nəzəri-metodoloji əsaslar mövcud idi. Buna baxmayaraq, ümummilli liderin zəngin idarəçilik təcrübəsinə əsaslanan müdrik qərarı ilə həyata keçirilən aqrar islahatların ölkədə kənd təsərrüfatının dinamik inkişafı üçün möhkəm təməl yaratdığını zaman özü göstərdi. Məsələn, islahatların başladığı 1995-ci ildə taxıl istehsalı 921 min tondan 2013-cü ildə 2 milyon 955 min tona, kartof istehsalı 155 min tondan 993 min tona, tərəvəz istehsalı 424 min tondan 1 milyon 236 min tona, bostan məhsulları 42 min tondan 430 min tona, ət istehsalı 109 min tondan 298 min tona, süd istehsalı 826 min tondan 1 milyon 820 min tona, yumurta istehsalı 455 milyon ədəddən 1 milyard 401 milyon ədədə çatdı. Azərbaycan Prezidenti lham Əliyevin rəhbərliyi ilə ölkədə uğurla həyata keçirilən davamlı inkişaf strategiyasına uyğun olaraq kənd təsərrüfatı sahəsinin də inkişafında yeni mərhələ başladı. Belə ki, sistemli və dayanıqlı inkişafın dövlət tənzimlənməsinin mütərəqqi bir metoduna çevrilmiş regionların sosial-iqtisadi inkişafı dövlət proqramları çərçivəsində kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı yeni mexanizmlər tətbiq olundu. Bu baxımdan regionların sosial-iqtisadi inkişafı siyasəti çərçivəsində kənd yerlərində sosial infrastrukturun inkişafı, kənd təsərrüfatı məhsullarının emalı müəssisələri şəbəkəsinin genişləndirilməsi, fermerlərin istehsal vasitələri ilə təminatının gücləndirilməsi məqsədilə "Aqrolizinq" ASC-nin yaradılması, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarının gübrə, yanacaq və toxumla təminatının yaxşılaşdırılması üçün subsidiyaların verilməsi, meliorasiya-irriqasiya sistemlərinin köklü şəkildə yenidən qurulması tədbirlərini xüsusi qeyd etmək lazımdır. Ölkə həyatının bütün sahələrində inkişaf siyasətinin əsas strateji hədəflərini özündə ehtiva edən "Azərbaycan 2020: gələcəyə baxış" nkişaf Konsepsiyası Azərbaycanın qarşısına daha yüksək inkişaf məqsədlərinin qoyulması və bu məqsədlərdən irəli gələn vəzifələrin müəyyənləşdirilməsi ilə bağlı Prezident lham Ə liyevin siyasi iradəsinin ifadəsidir. Azərbaycanın yeni inkişaf hədəflərinin reallaşdırılması məqsədilə kompleks islahatların aparılmasını nəzərdə tutan bu konsepsiyada kənd təsərrüfatının gələcək inkişaf istiqamətləri də əhatəli şəkildə öz əksini tapmışdır. Kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı müəyyən olunmuş konseptual istiqamətlərin reallaşdırılması məqsədilə artıq Prezident tərəfindən "Kənd təsərrüfatı və ərzaq məhsulları bazarının fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında" 16 yanvar 2014- cü il tarixli sərəncam və "Aqrar sahədə idarəetmənin təkmilləşdirilməsi və institusional islahatların sürətləndirilməsi ilə bağlı tədbirlər haqqında" 16 aprel 2014- cü il tarixli fərman imzalanmışdır. Tarixi əhəmiyyətli bu siyasi qərarlarla aqrar sektorun inkişafının prioritet hədəflərinin yeni çağırışlar fonunda müəyyən edilməsi, aqrar sektorda institusional strukturun və idarəetmənin təkmilləşdirilməsi və innovativ dəyişikliklərə təkan verəcək digər tədbirlərin həyata keçirilməsinə göstəriş verilməsi bu sahədə inkişafın keyfiyyətcə yeni mərhələsinə keçid üçün əsas yaratmışdır. Məhz bu baxımdan aqrar sahənin hüquqi tənzimlənməsi ilk növbədə aqrar-ərzaq kompleksinin inkişaf strategiyasının, kənd təsərrüfatı ilə dövlət, eləcə də emal və tədarük subyektləri arasındakı münasibətlərin qanunvericilik təminatının formalaşdırılmasını özündə əks etdirir. Aqrar sahibkarlıqda hüquqi tənzimlənmənin mövcud prinsip, metod və xüsusiyyətləri iqtisadi cəhətən mübadilələr, hüquqi baxımdan müqavilələr zənciri olan bazar iqtisadiyyatında aqrar subyektlər arasındakı bu münasibətlərinin səmərəli şəkildə qurulmasının və stabilliyinin dövlət tərəfindən təminatına xidmət edir. Dissertasiya tədqiqatının predmetini keçid prosesində ölkənin aqrar sektorunda bazar münasibətlərinin formalaşdırılması istiqamətində həyata keçirilən islahatlar və onun nəticələri, aqrar sektordadavamlı iqtisadi inkişafının təmini istiqamətində həyata keçirilən iqtisadi islahatlar strategiyasının hədəfləri və əsas xüsusiyyətləri ilə bağlı yeni tendensiyalar, aqrar sahənin tənzimlənməsinin hüquqi təminatı mexanizmi və onun təkmilləşdirilməsi ilə bağlı digər proseslər təşkil edir.Tədqiqatın obyekti ölkə iqtisadiyyatınınaqrar sektoru, iqtisadiyyatın aqrar sektorunun inkişafının müasir vəziyyəti və onuna bağlı digər məsələlərdir. Təqdim edilən problemin aktuallığı, onun nəzəri və praktiki əhəmiyyəti dissertasiyanın mövzusunun seçilməsini müəyyən etmişdir, tədqiqatın predmet və obyekti məqsəd və vəzifələri, həmçinin onun məntiqi və strukturunu şərtləndirir. Dissertasiya təqiqatının məqsədi keçid şəraitində ölkə iqtisadiyyatının aqrar sahəsində reallaşdırılan iqtisadi islahatların xüsusiyyətlərini və aqrar sektorun davamlı inkişaf strategiyasının reallaşdırılması istiqamətlərini, iqtisadiyyatın aqrar sahəsində davamlı iqtisadi inkişafa nail olma istiqamətində həyata keçirilən iqtisadi islahatlar strategiyasının hədəfləri və əsas istiqamətlərini tədqiq etmək, Azərbaycan Respublikasının aqrar sektorunun və kənd təsərrüfatı sahəsinin davamlı iqtisadi inkişafının müasir vəziyyəti və bu sahədə reallaşdırılan iqtisadi islahatların nəticələrinin təhlilini aparmaq, Azərbaycan Respublikasında aqrar sektorda sahibkarlığın inkişafının dövlət tərəfindən stimullaşdırılması istiqamətləri və hüquqi təminatı məsələlərini, Azərbaycan Respublikasında aqrar sahənin tənzimlənməsinin hüquqi təminatının mövcud vəziyyətini və onun aktual problemlərini üzə çıxarmaq, təkmilləşdirilməsi istiqamətlərini müəyyənləşdirməkdən ibarətdir. Məqsədə nail olmaqdan ötrü tədqiqatın qarşısında bir sıra vəzifələr dayanmışdır: 1. Milli iqtisadiyyatın davamlı inkişafının təmin edilməsində aqrar sektorun rolunun müəyyənləşdirilməsi; 2. Ölkə iqtisadiyyatının aqrar sektorunda bazar münasibətlərinin formalaşdırılmasının iqtisadi məzmunununmüəyyənləşdirilməsi; 3. Aqrar sektorda formalaşan münasibətlərin dövlət tənizmlənməsinin əsas Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|