Dünya iqtisadiyyatının tarixi
131
XX əsrin 40-50-ci illərindən etibarən istehsal inqilabının üçüncü
dalğası – elmi-informasiya inqilabı start götürmüşdür. stehsal və
tədavülün təşkili və idarəedilməsində elmi metodlar ön plana çıxmağa
başladı.
Dünya iqtisadiyyatının tarixi
132
Cə
dvə
l 4.14
Elmi – informasiya istehsal prinsipi
Mə
rhə
lə
lə
r
Tarixi
Ə
sas xarakteristikası
I mə
rhə
lə
1950-1990-cı illə
r
Elmi-texniki inqilab və informasiya texnolo-
giyalarının
güclü
inkişafı;
Qloballaşma
prosesinin başlanması;
II mərhələ
1990 – müasir dövr
Kompyuterləşmə, informasiya texnologiya-
larından kütləvi istifadəyə keçid; Rabitə-kom-
munikasiya sferasının görünməmiş inkişafı;
III mə
rhə
lə
2030-2040-cı illə
r
Elmi-informasiya inqilabının ikinci mərhələsi;
idarəedən sistemlərin inqilabı; Hətta, insanın
bioloji təbiətinin dəyişməsi ehtimalı da var.
IV, V,VI mərhələlərin real məzmunu yalnız ehtimal xarakterlidir. Zaman etibarı ilə bu
tsiklin 2100-cü ildə, yaxud XXII əsrin başlanğıcında yekunlaşacağı ehtimal olunur.
Dünya iqtisadiyyatının tarixi
133
Cə
dvə
l 4.1
stehsal prinsipi ə
sasında dövrlə
nmə
Qeyd: Mötə
rizə
siz yazılmış
rə
qə
mlə
r – müasir dövrdə
n keçmişə
qə
də
r keçə
n
vaxtı;mötə
rizə
də
yazılmış
rə
qə
mlə
r isə
bizim eradan ə
vvə
lki vaxtı göstə
rir.
stehsal
prinsipi
I
m
ər
h
əl
ə
m
in
il
II
m
ər
h
əl
ə
m
in
il
II
I
m
ər
h
əl
ə
m
in
il
IV
m
ər
h
əl
ə
m
in
il
V
m
ər
h
əl
ə
m
in
il
V
I
m
ər
h
əl
ə
m
in
il
Dövrün
xronoloji
müddəti
min il
1.
Ovçuluq-
yığım
I
mərhələ-
nin
xronoloji
müddəti
40-30
(38-28)
b.e.ə
30-22
(28-20)
b.e.ə
22-17
(20-15)
b.e.ə
17-14
(15-12)
b.e.ə
14-11.5
(12-9.5)
b.e.ə
11.5-
10
(9.5-
8)
b.e.ə
40-10
(38-8)
10
8
5
3
2.5
1.5
30
2. Aqrar-
sənətkar-
lıq
II
mərhələn
in
xronoloji
müddəti
10-7.3
(8-5.3)
b.e.ə.
7.3-5
(5.3-3)
b.e.ə
5-3.5
(3-1.5)
b.e.ə
3.5-2.2
(1.5-0.2)
b.e.ə
2.2-1.2
(0.2 b.e.ə
-0.8 b.e)
0.8-
1.43
b.e
10-0.57
(8 b.e.ə-1.43
b.e)
2.7
2.3
1.5
1.3
1.0
0.6
9.4
3.Sənaye
IIImərhəl
ənin
xronoloji
müddəti
1.43-1.6
1.6-1.73
1.73-1.83
1.83-1.89
1.89-1.93
1.93-
1.95
1.43-1.95
0.17
0.13
0.1
0.06
0.04
0.025
0.525
4.Elmi-
informasi
ya
IV
mərhələ-
nin
xronoloji
müddəti
1.955-2.0
(1.955-
1.995)
2.0-2.04
(1.995-
2.03)
2.040-
2.070
(2.030-
2.055)
2.070-
2.090
(2.055-
2.070)
2.090-
2.105
(2.070-
2.080)
2.105-
2.115
(2.080
-
2.090)
1.955-
təxminən
(2.090-
2.115)
0.04-
0.045
0.035-
0.04
0.025-
0.03
0.015-
0.02
0.01-
0.015
0.01
0.135-0.160