Azərbaycan respubl kasi təhs L naz rl y azərbaycan döVLƏt qt sad un vers tet

Dünya iqtisadiyyatının tarixi 

 

 

131

                                                            

 

XX  əsrin  40-50-ci  illərindən  etibarən  istehsal  inqilabının  üçüncü 

dalğası  –  elmi-informasiya  inqilabı  start  götürmüşdür.  stehsal  və 

tədavülün  təşkili  və  idarəedilməsində  elmi  metodlar  ön  plana  çıxmağa 

başladı. 

---

Dünya iqtisadiyyatının tarixi 

 

 

132

                                                            

 

Cədvəl 4.14 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Elmi – informasiya istehsal prinsipi 

Mərhələlər 

Tarixi 

Ə

sas xarakteristikası 

I mərhələ 

1950-1990-cı illər 

Elmi-texniki  inqilab  və  informasiya  texnolo-

giyalarının 

güclü 

inkişafı; 

Qloballaşma 

prosesinin başlanması;  

II mərhələ 

1990 – müasir dövr 

Kompyuterləşmə,  informasiya  texnologiya-

larından  kütləvi  istifadəyə  keçid;  Rabitə-kom-

munikasiya sferasının görünməmiş inkişafı; 

III mərhələ 

2030-2040-cı illər 

Elmi-informasiya  inqilabının  ikinci  mərhələsi; 

idarəedən  sistemlərin  inqilabı;  Hətta,  insanın 

bioloji təbiətinin dəyişməsi ehtimalı da var. 

IV, V,VI  mərhələlərin real  məzmunu  yalnız ehtimal  xarakterlidir. Zaman etibarı ilə bu 

tsiklin 2100-cü ildə, yaxud XXII əsrin başlanğıcında yekunlaşacağı ehtimal olunur. 

---

Dünya iqtisadiyyatının tarixi 

 

 

133

                                                            

Cədvəl 4.1 

stehsal prinsipi əsasında dövrlənmə 

 

Qeyd:  Mötərizəsiz  yazılmış  rəqəmlər  –  müasir  dövrdən  keçmişə  qədər  keçən 

vaxtı;mötərizədə yazılmış rəqəmlər isə bizim eradan əvvəlki vaxtı göstərir. 

 

 

 

 

stehsal 

prinsipi 

I 

m

ər

h

əl

ə 

m

in

 il

 

II

m

ər

h

əl

ə

 

m

in

 il

 

II

I 

m

ər

h

əl

ə

 

m

in

 il

 

IV

 m

ər

h

əl

ə 

m

in

 il

 

V

 m

ər

h

əl

ə 

m

in

 il

 

V

I 

m

ər

h

əl

ə 

m

in

 il

 

Dövrün 

xronoloji 

müddəti 

min il 

1. 

Ovçuluq-

yığım 

 

I 

mərhələ-

nin 

xronoloji 

müddəti 

40-30 

(38-28) 

b.e.ə 

30-22 

(28-20) 

b.e.ə 

22-17 

(20-15) 

b.e.ə 

17-14 

(15-12) 

b.e.ə 

14-11.5 

(12-9.5) 

b.e.ə 

11.5-

10 

(9.5-

8) 

b.e.ə 

40-10 

(38-8) 

10 

8 

5 

3 

2.5 

1.5 

30 

2. Aqrar-

sənətkar-

lıq 

II 

mərhələn

in 

xronoloji 

müddəti 

10-7.3 

(8-5.3) 

b.e.ə. 

7.3-5 

(5.3-3) 

b.e.ə 

5-3.5 

(3-1.5) 

b.e.ə 

3.5-2.2 

(1.5-0.2) 

b.e.ə 

2.2-1.2 

(0.2 b.e.ə 

-0.8 b.e) 

0.8-

1.43 

b.e 

10-0.57 

(8 b.e.ə-1.43 

b.e) 

2.7 

2.3 

1.5 

1.3 

1.0 

0.6 

9.4 

3.Sənaye 

IIImərhəl

ənin 

xronoloji 

müddəti 

1.43-1.6 

 

1.6-1.73 

1.73-1.83  1.83-1.89  1.89-1.93 

1.93-

1.95 

1.43-1.95 

0.17 

0.13 

0.1 

0.06 

0.04 

0.025 

0.525 

4.Elmi-

informasi

ya 

IV 

mərhələ-

nin 

xronoloji 

müddəti 

 

 

1.955-2.0 

 

(1.955-

1.995) 

 

2.0-2.04 

 

(1.995-

2.03) 

 

2.040-

2.070 

 

(2.030-

2.055) 

 

2.070-

2.090 

 

(2.055-

2.070) 

 

2.090-

2.105 

 

(2.070-

2.080) 

 

2.105-

2.115 

 

(2.080

-

2.090) 

 

1.955- 

təxminən 

(2.090- 

2.115) 

 

 

0.04-

0.045 

0.035-

0.04 

0.025-

0.03 

0.015-

0.02 

0.01-

0.015 

0.01 

0.135-0.160 

---