Azərbaycan Respublikası Milli Elmlər Akademiyası Fəlsəfə, Sosiologiya və h üquq İnstitutu

the  Islamic  Summit  Conference//  Resolution  No.21/9-P(IS).  On 
the  aggression  o f the  Republic  of Armenia against the  Republic 
of  Azerbaijan  //  http://www.oic-ci.org./english/conf/is/9/9th-is- 
sum-political_2.htm
124.  Григелёнис  Я.А.  К  вопросу  о  правовой  природе  Заклю­
чительного  акта  Совещания  по  безопасности  и  сотрудни­
честву в Европе  1975 г.// Советский ежегодник международ­
ного  права  1977,  М.:  Издательство  «  Наука»,  1979,-  с. 161 - 
171.
125.  Блищенко  И.П.  Заключительный  акт  Совещания  по  бе­
зопасности и сотрудничеству  в  Европе -  дальнейшее  разви­
тие международного права //Советское  государство и право. 
1976, №12. - с.87-98.
126.  Бахов  А.Свод  принципов  мирного  сосуществования  // 
Новое время,  1976, №  19, с. 18-25.
127.  Лукашук  И.И.  Международные  политические  нормы  в 
условиях разрядки напряженности // Советское  государство 
и право.  1976, № 8. - с.85-96.
128.  Игнатенко  Г.В.  Заключительный  акт общеевропейского 
Совещания  в Хель-синки // Правоведение,  1976, № 8.- с. 105- 
116
129.  Qaraycv  R.M.  Ermənistanın  təcavüzü  nəticəsində  Azərbay­
cana  vurulmuş  zərərin  ödənilməsinin  bəzi  beynəlxalq  -   hüquqi 
məsələləri//  Ulu  öndər Heydər Əliyevin  ad  gününə  və  Azərbay­
can  Respublikasının  dövlətçiliyinin  bərpasının  20  illiyinə  həsr 
olunmuş  “Hüquq  elminin  və  təhsilinin  müasir  problemləri  və 
həlli  yolları”  adlı  beynəlxalq  konfransın  Materialları.  1  hissə. 
Bakı, 201  I , -  360-365.
130.  Qarayev  R.M.  Dağlıq  Qarabağ  münaqişəsinin  nizamlanma­
sında  A FƏT qərarlarının beynəlxalq -  hüquqi aspektləri//! iüquq
146
elminin  müasir  problemləri  -   I  Respublika  elmi  konfransının 
materialları,  Bakı. “Təhsil”, 2011. -  s. 59-64.
131.Garayev  R.  International  legal  aspects o f the UN  resolutions 
in  the  solution  of  Armenian-Azerbaijani  Nagorno-Karabakh 
conflict//  Beynəlxalq  hüquq  və  inteqrasiya problemləri,  2010, № 
2, p.  66 -  70.
147

---

Караев Рауф Мамед оглы, 
доктор философии по юридическим наукам
Значение решений международных организаций в 
урегулировании армяно-азербайджанского, нагорно­
карабахского конфликта и  международное право.
В  монографии  анализируется  содержание  постановлений  и 
решений  различных  международных  организаций  относительно 
армяно-азербайджанского,  нагорно-карабахского  конфликта.  На 
основе  проведенного  исследования  автор  заключает,  что  в  этих 
документах  дается  справедливая  международно-правовая  оценка 
армяно-азербайджанского,  нагорно-карабахского  конфликта  и 
определяются 
международно-правовые 
принципы
урегулирования  данного  конфликта.  В  этих  документах  особая 
роль 
отводится 
принципу 
территориальной 
целостности 
государств, в том числе Азербайджана.
Garayev Rauf Mamed (Phd)
The 
international organizations decisions meaning in the 
Armenian-Azerbaijani, Nagorno-Karabakh conflict resolution 
and international law.
In the monoqraph is analyzed the content of the decisions  of the 
international  organizations  concerning  the  resolution  of  Armenian- 
Azerbaijani, Nagorno-Karabakh conflict.  Based  on  currying research, 
the  author concluded,  that  in  the decisions  of these organizations  has 
given justice  international  law appreciation of Armenian-Azerbaijani, 
Nagorno-Karabakh  conflict  and  has  determined  international  law 
principles  of  this  conflict.  In  these  documents,  special  role  has 
assigned  to  the  principle  of  territorial  integrity  of  states,  including 
Azerbaijan.
148
ƏLAVƏLƏR SİYAHISI
1.  BMT sənədləri
1.  l.BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələri
1.1.1. 
Qətnamə 822 (1993)
3 0  A p r e l   1 9 9 3 - c ü   il
Təhlükəsizlik Şurası,
Dağlıq  Qarabağ münaqişəsinə dair Təhlükəsizlik  Şurasının  Sədri 
tərəfindən edilən  1993-cü il 29 yanvar1 və 6 aprel2 tarixli bəyanatlarına 
əsaslanaraq.
Baş Katibin  M aprel  1993-cü il3 tarixli məruzəsini nəzərə alaraq,
Ermənistan  Respublikası  ilə  Azərbaycan  Respublikası  arasında 
münasibətlərin  pisləşməsi  ilə  əlaqədar  ciddi  narahatçılığını  ifadə 
edərək,
Silahlı  hərbi  əməliyyatların  genişlənməsini  və,  xüsusilə,  yerli 
erməni  qüvvələrinin  Azərbaycan  Respublikasının  Kəlbəcər  rayonuna 
sonuncu hücumunu həyəcanla qeyd edərək,
Belə vəziyyətin regionda sülh və təhlükəsizliyə təhlükə yaratması 
ilə əlaqədar narahat olaraq,
Böyük  sayda  mülki  şəxslərin  yerlərinin  dəyişməsi  və  regionda, 
xüsusilə  Kəlbəcər  rayonunda,  fövqəladə  humanitar  vəziyyətlə  bağlı 
ciddi narahatçılığını ifadə edərək,
Regionda  bütün  dövlətlərin  suverenliyi  və  ərazi  bütövlüyünə 
hörmət edilməsini bir daha təsdiq edərək,
Həmçinin,  beynəlxalq  sərhədlərin  pozulmazlığını  və  ərazi  əldə 
etmək  məqsədilə  gücdən  istifadənin  yolverilməzliyini  bir daha təsdiq 
edərək,
Avropada  Təhlükəsizlik  və  Əməkdaşlıq  Müşavirəsi  çərçivəsində 
həyata  keçirilən  sülh  prosesini  dəstəklədiyini  bəyan  edərək,  və silahlı
1 S/25199.
? S/25539.
’  Təhlükəsizlik  Şurasının  rəsmi  hesabatları,  qırx  səkkizinci  il,  1993-cü  ilin 
aprel, may və iyun ayları üçün əlavə, sənəd S/25600.
149

---

hərbi  əməliyyatların  genişlənməsinin  bu  proses  üçün  dağıdıcı  nəticə 
verə biləcəyindən dərindən narahat olaraq,
1.  Möhkəm  atəşkəsin  əldə edilməsi  məqsədilə bütün hərbi  əməliy­
yatların  vədüşmənçilik  aktlarının  dərhal  dayandırılmasını,  həmçinin 
bütün  işğalçı  qüvvələrin  Kəlbəcər rayonundan  və  Azərbaycanın  digər 
bu  yaxınlarda  işğal  olunmuş  rayonlarından  dərhal  çıxarılmasını  tələb 
edir;
2.  Münaqişənin  Avropada  Təhlükəsizlik  və  Əməkdaşlıq  Müşa­
virəsinin  Minsk  qrupunun  sulh  prosesi  çərçivəsində  həll  edilməsi 
məqsədilə  maraqlı  tərəfləri  danışıqları  dərhal  bərpa  etməyə  və 
problemin  sülh  yolu  ilə  həllini  çətinləşdirən  hər  hansı  hərəkətlərdən 
çəkinməyə çağırır;
3.  Mülki  əhalinin  əzablarını  yüngülləşdirmək  üçün  regionda, 
xüsusilə  münaqişəyə  məruz  qalmış  rayonlarda,  humanitar  yardımın 
göstərilməsi 
üzrə 
beynəlxalq 
fəaliyyətin 
maneəsiz 
həyata 
keçirilməsinə  çağırır,  bütün  tərəflərin  beynəlxalq  humanitar  hüququn 
prinsip  və normalarına riayət etməyə  borclu olduqlarını  yenidən təsdiq 
edir;
4.  Baş  Katibdən  Avropada  Təhlükəsizlik  və  Əməkdaşlıq  Müşa­
virəsinin  Fəaliyyətdə  olan  Sədri,  həmçinin  Müşavirənin  Minsk 
qrupunun  Sədri  ilə  məsləhətləşmədə  regionda,  xüsusilə  Azərbaycanın 
Kəlbəcər  rayonunda,  vəziyyətin  qiymətləndirilməsini  aparmağı,  və 
Şuraya növbəti  məruzəni  təqdim etməyi  xahiş edir;
5.  Məsələ  ilə  fəal  şəkildə  məşğul  olmağı  davam  etdirməyi  qərara
alır.
3 2 0 5  s a y l ı   i c l a s d a  y e k d i l l i k b   ı p b u l   e d ilm iş d ir .
1.  1.2. Qətnamə 853(1993)
2 9  iy u l  1 9 9 3 - c ü   il  
Təhlükəsizlik  Şurası,
30  aprel  1993-cü  il  tarixli  822  (1993)  saylı  qətnaməsini  təsdiq 
edərək,
Avropada  Təhlükəsizlik  və  Əməkdaşlıq  Müşavirəsinin  (A lƏ M ) 
Minsk  qrupunun  Sədrinin  27  iyul  1993-cü  il'  tarixində  dərc  olunmuş
Təhlükəsizlik  Şurasının  rəsmi  hesabatları,  qırx  səkkizinci  il.  199.1-eiı 
ilin  iyul, avqust və sentyabr ayları üçün  əlavələr,  sənəd S/26184.
150
məruzəsini nəzərdən keçirərək,
Ermənistan  Respublikası  və  Azərbaycan  Respublikası  arasında 
münasibətlərin  pisləşməsi  və  onlar  arasındakı  gərginliklə  əlaqədar 
ciddi  narahatçılığını  ifadə edərək.
Maraqlı  tərəflərin  822 (1993) saylı qətnamənin həyata keçirilməsi 
üzrə təxirəsalınmaz tədbirlər planını  qəbul etməsini alqışlayaraq,
Hərbi  əməliyyatların  genişlənməsini  və,  xüsusilə  Azərbaycan 
Respubliksının  Ağdam  rayonunun  işğal  edilməsini  həyəcanla  qeyd 
edərək.
Belə  vəziyyətin  regionda  sülh  və  təhlükəsizliyə  təhlükə  yarat­
masının  davam  etməsilə əlaqədar narahat olaraq,
Azərbaycan  Respublikasında  böyük  sayda  mülki  şəxslərin  yer­
lərinin  dəyişməsi  və regionda fövqəladə humanitar vəziyyətlə əlaqədar 
yenidən ciddi  narahatçılığını  ifadə edərək,
Azərbaycan  Respublikasının və regionda bütün digər dövlətlərinin 
suverenliyi  və ərazi  bütövlüyünü bir daha təsdiq edərək,
Həmçinin,  beynəlxalq  sərhədlərin  pozulmazlığını  və  ərazi  əldə 
etmək  məqsədilə  gücdən  istifadənin  yolverilməzliyini  bir  daha  təsdiq 
edərək,
1.  Ağdam  rayonunun  və  Azərbaycan  Respublikasının  digər  bu 
yaxınlarda işğal  olunmuş rayonlarının  işğalını  pisləyir;
2.  Bundan  başqa  regionda  bütün  düşmənçilik  hərəkətlərini, 
xüsusilə  mülki  şəxslərə  hücumları  və  məskunlaşmış  rayonların 
bombardman edilməsini  pisləyir;
3.  Bütün  hərbi  əməliyyatların  dərhal  dayandırılmasını,  müna­
qişədə  iştirak  edən  işğalçı  qüvvələrin  Ağdam  rayonundan  və 
Azərbaycan  Respublikasının  digər  bu  yaxınlarda  işğal  edilmiş 
rayonlarından dərhal, tam  və qeyd-şərtsiz çıxarılmasını  tələb edir;
4.  Maraqlı  tərəfləri  atəşkəsə  dair  möhkəm  razılaşmalar  əldə 
etməyə  və oniara riayət elməyə çağırır;
5.  Yuxarıdakı  3  və 4-cü  maddələr kontekstində regionda  iqtisadi, 
nəqliyyat  və  enerci  əlaqələrinin  bərpa  edilməsinə  dair özünün  əvvəlki 
çağırışlarını yenidən təsdiq edir;
6.  822  saylı  (1993)  qətnamənin  həyata  keçirilməsi  səyləri  də 
daxil  olmaqla,  ЛТОМ-in  Minsk  qrupunun  münaqişənin  sülh  yolu  ilə 
həllinə  nail  olmaq  üzrə  davam  edən  səylərini  bəyənir,  və  hərbi
151

---