GİRİŞ
XIII yüzilliyin 20-ci illərində Vətənimiz Azərbaycan
yeni bir xarici hücum
təhlükəsi ilə üz-üzə qaldı. Monqolların ilk yürüşü
Eldənizlərin idarə etdiyi
Azərbaycan dövlətinin zəiflədiyi dövrə düşdüyündən ölkəmizə böyük dağıntılar,
xalqımıza isə böyük fəlakət gətirdi. Tarixi qaynaqlara və o dövrün tarixçisi İbn əl-
Əsirə görə türklərə yaxınlığı
ilə seçilən, hətta qıpçaqlarla
eyni cinsdən olan
monqolları 1206-cı ildə Çingiz xan tatar ulusları ilə birlikdə bir dövlət halında
birləşdirmişdi. Çingiz xanı döyüş bacarığı və idarəetmə anlayışına
görə məşhur
Hun-türk hökmdarı Mete xaqana bənzədirdilər.
Türk köklü uyğurlar da onun
dövlətində yer almışdılar. Təsadüfi deyil ki, Çingiz xan dövlətin bütün maliyyə və
divan işlərini uyğurlara tapşırmışdı. Uyğur türk
dili uzun bir müddət Böyük
Monqol dövlətinin divan-dövlət dili olmuşdu.