Azərbaycan respublikasinin ümumtəHSİl məKTƏBLƏRİ ÜÇÜn biologiya fəNNİ kurikulumu

 

40 

 

 

Tədqiqatın aparılması:  

Şagirdlər qruplara bölünür və onlara iş vərəqləri verilir 

               

1)

 

Dərslikdəki mətni oxuyun və cədvəli doldurun: 

 

Qaraciyər sorucusu 

1.Aralıq sahib 

 

2. Əsas sahib 

 

3. Zədələnmiş 

orqan 

 

4. Yoluxma yolları   

 

 

2)

 

Dərslikdəki mətni oxuyun və cümlələri tamamlayın: 

__________sorucusunun  yumurtasının  inkişafı  üçün  onun  ______  düşməsi 

və burada  

____________olması vacibdir._________onun I sürfəsi-________________ 

çıxır,  ilk  parazitlik  etdiyi  canlıda-________________  o  inkişaf  edir  və 

çoxalır.  Parazitlik  etdiyi  aralıq  sahibini  _______________  sürfələr  kimi 

aktiv  üzərək  tərk  edir.  Sonra  onun  üzəri  qalın  qabıqla  örtülərək 

_____________çevrilir.  Əsas  sahib  -  _______________  parazitin 

---

 

41 

______________  udduqda,  onun  qabığı  əriyir,  qan-damar  sistemi  vasitəsilə 

_______________düşür,  orada  yetkin  hala  çatır.  Parazit  əsas  sahibdə 

______________xəstəliyini törədir.  

 

3)

 

Dərslikdəki mətni oxuyun  və aşağıdakı mətndə düzgün olan cümlələri 

seçin: 

 



 

Yastı qurdların hamısının dəri-əzələ kisəsi var. 



 

Bütün yastı qurdlar inkişaf etmiş duyğu orqanlarına malikdirlər. 



 

Arxa bağırsaq və anal dəlik yastı qurdların həzm sisteminə xasdır 



 

Planarinin protonefridilərdən ibarət ifrazat sistemi var 



 

Yastı qurdlar ayrıcinsiyyətlidirlər. 



 

Planari parazitdir. 



 

Sorucu qurdlar yırtıcı həyat tərzi keçırırlər. 



 

Sorucuların uzun, buğumlara ayrılmış bədənləri olur. 



 

Qaraciyər sorucusunun yumurtası yalnız suya düşdükdən sonra inkişaf edir.  



 

Yetkin qurd əsas sahibin orqanizmində inkişaf edir.  



 

Kiçik göl ilbizi qaraciyər sorucusunun əsas sahibi sayılır. 



 

Qaraciyər sorucusu yastı qurdlar sinfinə daxildir. 



 

Sormaclar sorucularda yalnız qidanın sorulmasına xidmət edir. 



 

Qaraciyər sorucusunun yaratdığı xəstəlik fasilyoz adlanır. 

 

 

4)

 

Dərslikdəki mətni oxuyun  və cədvəli doldurun: 

 

 

“Şəkilləri  ardıcıllıqla  yığın”,  “Venn  diaqramı  vasitəsilə  müqayisə  aparın”  ,  

“Profilaktik  tədbirlər”  tapşırıqlarını  da  əlavə  etmək  olar  (müəllimin  seçimi  və 

sinfin səviyyəsindən asılı olaraq).  

Bütün sadalanan tapşırıqlar həm kiçik qruplarda, həm bütöv siniflə aparıla bilər. 

Tapşırıqları interaktiv  lövhədə  tərtib  etmək  və  onda  yerinə  yetirmək  mümkündür. 

Düzgün  cavablar  təqdimat  zamanı  proyektorla  lövhədə  nümayiş  etdirilməlidir 

(imkan dairəsində), bu qiymətləndirmə prosesini obyektiv və şəffaf edir. 

 

İnformasiya mübadiləsi. Hər qrupdan bir nəfər nümayəndə qrupun işini təqdim 

edir. Qruplar bir-birinin işləri ilə tanış olurlar. Təqdim olunan işlər lövhədən asılır.  

 

Xüsusiyyətlər 

 

Ağ planari 

 

Qaraciyər sorucusu 

 

Xarici görünüşü 

 

 

Qidalanma 

 

 

İfrazat 

 

 

Sinir sistemi 

 

 

Çoxalma 

 

 

---

 

42 

İnformasiyanın müzakirəsi.  Müəllim təqdimatdan alınan cavablara əsasən 

şagirdlərə suallarla müraciət edərək, onları öz mülahizələrini əsaslandırmağa sövq 

edir. 

-

 

İnsan fassilyoza yoluxa bilərmi? 

-

 

Heyvanların fassilyoza yoluxmaması üçün nə etmək lazımdır? 

 

 

Nəticə və ümumiləşdirmə. 

 

Müəllim  diqqəti  tədqiqat  sualına  yönəldərək  şagirdlərin  cavablarını 

ümumiləşdirir.  

 

Dərsin sonunda Flash-çarx nümayiş etdirilir 

цикл развития печеночного сосальщика.swf 

 

Ev tapşırığı. Qaraciyər sorucusunun inkişafının alqoritmini qurun 

Qiymətləndirmə: Müəllim  cavablara görə qrupları qiymətləndirir. 

 

 

 

Qruplar 

 

Meyar 

I 

qrup 

II 

Qrup 

III 

qrup 

IV 

Qrup 

Quruluşu şərh 

etmə  

 

 

 

 

Canlılara təsirini 

şərh etmə 

 

 

 

 

 

Əməkdaşlıq 

 

 

 

 

Təqdimat 

 

 

 

 

 

 

VII sinif 

 

Mövzu:  Suda-quruda yaşayanların çoxalması və inkişafı. 

Standart:  

2.1.1. Müxtəlif canlılarda gedən çoxalma proseslərini fərqləndirir. 

   2.1.3. Bioloji proseslərdə baş verən dəyişikliklərə dair hesablamalar aparır və   

nəticələri ümumiləşdirir. 

Məqsəd: 

Qurbağanın çoxalma prosesini şərh edir. 

Balıqlarla suda-quruda yaşayanların çoxalmasını fərqləndirir.  

   Bioloji proseslərə dair hesablama aparır . 

 

İş forması:  kollektivlə və qruplarla iş. 

İş üsulları: Venn diaqramı, beyin həmləsi     

Resurslar: Dərslik, iş vərəqləri, şəkillər və tablolar, İKT materialları və 

vasitələri. 

---