Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ azərbaycan döVLƏt məDƏNĠYYƏt və ĠNCƏSƏNƏt unġversġtetġ
Yüklə 0,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- KOLLEKTĠV SƏNƏT
|
1 Katarsis-yunanca bir k ə lm ə dir v ə t ə mizl ə nm ə kimi m ənalandırıla bilə r. Həyəcan keçirmə vasitəsilə təmizlənmə. Termin kimi yaranma s ə b ə bi pyesl ə rd ə , ən çox da faci ə l ə rd ə ə s ərin sonluğunun tamaşaçı, izlə yicil ə rd ə m əzmununa görə bir saatlıq, yaxud bir neçə günlük yaratdığı tə sirl ə t ə mizl ə nm ə, xeyirxahlıq, peşimançılıq, öz - özünə pak insan olma, günahlardan arınma sözü verilmə si kimi izah olunur. - 9 - KOLLEKTĠV SƏNƏT ər bir sənət əsəri sənətkarla dünyanın dialoqudur. Sənətkar bir tərəfdə dayanır, qalanlar isə digər tərəf - də. Rəssam kətanın qarşısındadır, bəstəkar pianonun, yazıçı isə bir parça kağızın. Lakin dramda biz çoxuq. Teatrda onlarla, kinoda isə yüzlərləyik. İstənilən filmin titrlərinə baxın. Böyük bir kollektivin birgə əməyinə şahid olacaqsınız. Siz bu koll ektivin içində si nizsə, komandanın işindən bir anlıq da olsa, ayrıla bilməzsiniz. Kinonun ən universal dahisi, hər halda, Çarli Çaplindir; o hə m rejissor , həm ssenarist, həm prodüser, həm tanınmış aktyor, həm bəstəkar, həm də montajçı idi . Axşamlar isə gənc aktyor lara dərs verirdi. Deməli, həm də pedaqoq idi. Bəlkə bizim bilmədiyimiz daha bir çox işləri də öz öhdəsinə götür - müşdü. Amma bununla belə, çəkilişlərdə böyük bir komanda ilə işləyirdi: operator, assistentlər, səs rejissoru və başqaları. Orson Ue lls isə başqa bir universal dahidir. Onun film çək - məyə heç vaxt pulu olmurdu. O, bu pulu qazanmaq üçün fərq li işlərdə çalışırdı. Bir gün pul qazanmaq üçün əyalət uni ver- sitetinə mühazirə oxumağa gələn Uells üzünü yarıboş zala tuta - raq deyir: «Xanımlar və cənablar! Mən tanınmış kino rejissor, teatr rejissoru və radio rejissoruyam. Mən, yazıçıyam – ssenari və dram əsərləri yazıram . M ən aktyoram - kinoda və teatrda baş rolları ifa edirəm. Mən başa düşmürəm , nə üçün mən burada çox olduğum halda, siz orada azsınız?» Kino fərqli istedadlı insanların birgə əməyi nəticəsində ərsəyə gəlir. Bu insanlar bir iş üçün bərabər çalışsalar da , b əzən həyatda bir - birləri ilə yola getmirlər. Belə olan təqdirdə hər biri, çəkilən filmi «öz övladı» hesab edir və başqasının işindən narazı qalır. Təbii ki, bu da ümumi işə öz mənfi təsirini göstərir. Biz sizə «Yalnız dostlarınızla birlikdə film çəkin!» - H - 10 - demirik. Çəkiliş meydanında dost olmağa heç ehtiyac da yoxdur, önəmli olan həmfikir olmaqdır. Diletantların, adətən, bir stereotipi olur - «dahi yaradıcı» və onlar hər şeyə nəzarət etmək istəyirlər. Bacarıqsız əməkdaşları danlayır, hər zaman narazı və qaşqabaqlı olurlar. Baxmayaraq ki, bəzən onlar çox yaxşı filmlər çəkir, bununla yanaşı, həm də əsəb pozğunluğuna tutulur, infarkt keçirirlər. Bəzi hallarda isə daha böyük və uğurlu nəticələr kollektivin bir hədəfə doğru get məkdə həmfikir olduğu zaman yaranır. Filmin qala gecə sin- də onlar səmimi qəlbdən bir - birini təbrik edir və yaxın dost la- rı na «bu , mənim filmimdir», deyə bilirlər. Lakin rejissor, əlbəttə, bilir ki, bu onun filmidir. Bəzən diletantın hekayəyə fərqli baxışı olur. Belə ki, gənc nəslin intuisiyası yeni bir söz söyləməyə daha uyğundur, lakin bu halda da təcrübəli rejissorlardan məsləhət alınması ümumi işin xeyrinə olacaq. Rejissorlar nəslinin ümumi problemini görkəmli italyan ki - norejissoru, 5 Oskar mükafatı laureatı olan Federiko Fellini doğru xarakterizə edib: «Rejissor - öz gəmisində səyahət edən Kolumb dur. O, Amerikanı kəşf etmək istəyir, komanda üzvləri isə evə getmək». Ekipajı saxlamağı bacarmaq böyük işdir. Bunun üçün öncə nəzarətin sizin əlinizdə olduğundan əmin olmalısınız. Peşəkar olmaq, komandanı nəzarətdə saxlamağı bacarmaqdır. Tanınmış rejissor Devid Mammetin tövsiyəsini xatırlayın: Rejissor üç şey etməlidir: Yüklə 0,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|