Azərbaycan respublġkasi təHSĠl nazġRLĠYĠ azərbaycan döVLƏt məDƏNĠYYƏt və ĠNCƏSƏNƏt unġversġtetġ
Yüklə 0,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
| -
rəğbət Dramatik əhvalatda birinciyə nisbətən daha dərin səviyyə - rəğbətdir ki, o da maraqdan yaranır. Tamaşaçı obrazla ümumi mənəvi dəyərlərə sahib olanda, obraz isə öz növbəsində xarakter və hərəkətləri ilə auditoriyaya yaxın olanda , tamaşaçıda ona qarşı rəğbət hissi yaranır və on - da obraza qarşı identifikasiya baş verir. Yə ni o, obrazla ey nilə - şir. Sanki o, hadisələri obrazla birlikdə yaşayır, onunla birlikdə hərəkət edir, onunla birlikdə narahat olur. Onun prob lem ləri au ditoriyaya aydın və yaxın olur. Bu zaman, təbii ola raq, tama- şaçı qəhrəmanın rəqibi üzərində qələbə çalmasını istə yir. Lakin qeyd etmək lazımdır ki, identifikasiya, əsasən, təhtəlşüurda olur və şüuraltı olaraq da tamaşaçıda yalnız ona aydın və yaxın olan, onunla eyni mənəvi dəyərlərə sahib olan obraza qarşı rəğbət hissi yaranır. Bu barədə kifayət qədər psixoloji araş - dırmalar aparılaraq tədqiqat əsərləri yazılıb. Lakin mə lumdur ki, obraz nə qədər xarakter və hərəkətləri ilə bizə aydın olsa, onun qorxuları, həyəcan və problemləri də bizə bir o qədər aydın olar. Bunu nəzərə alaraq təcrübəli dramaturqlar tövsiyə edirlər ki: «öncə qəhrəmanın yaxşı keyfiyyətlərini göstə rin, tamaşaçıların onu sevməsi, ona qarşı rəğbət hissinin ya rana bilməsi üçün zəmin hazırlayın, yalnız bundan sonra tamaşa - çıların diqqətini onun çatışmazlıqlarına yönəldin». İdentifikasiya əhvalatın əsas elementlərindən biridir. Tama - ş a çıların emosiyalarının artıb - artmayacağını və ya əksinə, sa - dəcə maraq nöqtəsində donub qalacağını məhz o müəyyən edir. Personaja qarşı tamaşaçıda rəğbət hissini oyandırmağın yol - larından biri də obrazı dramatik vəziyyətlərə salmaqdır. Obraz, aşa bilməyəcəyi çətin vəziyyətlərə düşdüyü zaman tamaşaçının ona «yazığı gəlir», ona şəfqət hissi duyur, dərdinə şərik olur. - 16 - Əslində, bu hiss insan iradəsindən asılı olmadan yaranır. Elm sübut edir ki, insan beyni başqalarının stresslərinə qarşı həs sas- dır. Yaxın bir insan stress keçirdiyi zaman bizim bey nimizdə ana loji stressin biotokları yaranır. Buna görə də sevdiyi qəhrə - manın çətin vəzi y yətə düşməsi tamaşaçını həyə can landırır. Qəhrəmanı tamaşaçıya sevdirmədən onu dramatik vəziyyətlərə salmayın. Yüklə 0,83 Mb. Dostları ilə paylaş:
|