Azərbaycan xalqinin maddi VƏ MƏNƏVİ MƏDƏNİYYƏTİNİn qəDİm köKLƏRİ
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
84 Ekranda Rafiq İmraninin “Muğam Şumerdən başlayır” kitabının üz qabığı görünür və rast muğamından bir parça səslənir. Ekranda Rafiq İmrani peyda olur,Ekranın alt tərəfində onun adı,soy adı və elmi dərəcəsi yazılır.O deyir: “Cığamış təsvirində biz dünyanın ən qədim orkestrini və qədim musiqi alətlərimizi görürük.O dövrdə musiqi mədəniyyəti çox yüksək səviyyədə olmuşdur və bunu amerikalı mütəxəssislərin üzə çıxararaq çözə bildikləri qədim şumer notları sübut edir.Sözügedən notlarda ifadə edilən musiqi özünün professionalizmi ilə seçilir və öz səs ssteminə görə Azərbaycan musiqisinə tam uyğun gəlir.Tədqiqatlar nəticəsində məlum olmuşdur ki,azərbaycan muğamının kökləri şumer mədəniyyətinə dayanır.” Ekranda Soltan Hacıbəyovun “Karvan”simfonik suitasının sədaları altında hərəkət edən karvan görüntülənir. Ekranda üst-üstə yığılmış çox sayda qalın kitab görünür və bu görüntünü ki- tabxana rəfləri və onlarda yan-yana düzülmüş coxlu kitab görüntüsü əvəz edir. Diktor mətni: “Azərbaycanda qurulan ilk dövlət,onun qurulma tarixi və ilk xaqanları haqqında dəqiq söz söyləyə bilmək üçün yetərincə yazılı məlumat vardır.Lakin təd- qiqatçılar bu məlumatları nədənsə gözardı etmiş və ya onları ciddiyə almamışlar. Həqiqət isə budur ki, bu məlumatlar müxtəlif minilliklərə və əsrlərə aid olsalar da bir-biri ilə üst-üstə düşməkdə,bir-birini tamamlamaqdadırlar.Həmin məlumatlara əsasən,Azərbaycanda xaqanlıq institutunun təsisi və dövlətçilik tarixinin başlanğıcı Nuh tufanından sonraya təsadüf edir və bilavasitə Nuh əleyhissəlamın adı ilə bağlanır.Azərbaycanın və ümumiyyətlə türklərin ilk xaqanı kimi isə Həzrət Nuhun oğlu,samilərin Yafəs,türklərin isə Olcay adı ilə tanıdıqları şəxsin adı çəkilir.” Ekranda Musa Kağankatlının “Alban tarixi”kitabı görünür.Kitab açılır və səhifələr bir-birini əvəz edir. Diktor mətni: “8-ci əsrdə yaşmış alban tarixçisi Musa Kağankatlı özünün “Alban tarixi” kitabında Yafəsin soyu və bu soyun hakimiyyəti altında olan torpaqlar barədə çox maraqlı və qiymətli məlumatlar verilməkdədir.” Ekranda peyda olan aktyor əlindəki kitabdan oxuyur: 85 “Qardaşlar Nuhun təkidi ilə bir-birini qarət etməyəcəkləri barədə and içdikdən sonra Nuhun Yafəsə təyin etdiyi sahə şimalda Midiyadan Qadriona qədər uzanıb,Midiyanı Babildən ayıran dəclə çayının aşağı axarına qədər idi.” Ekranda yenidən “Alban tarixi” kitabı görünür. Diktor mətni: “Bu məlumatdan göründüyü kimi,8-ci əsr tarixçisi Yafəsə verilən torpaq- lardan söz açarkən Midiyanın adını çəkir.Midiya isə eramızdan əvvəl 7-5-ci əsrlərdə Azərbaycan ərazisində mövcud olmuş dövlətin adıdır.Müəllif bununla sadəcə sözügedən əraziyə işarə etmişdir. O,kitabının “Yafəs və Arandan başlayaraq 3-cü Vaçaqana qədər Albaniyada hakim olan hökmdarların siyahısı” adlı 7-ci fəslində Yafəsi Albaniyanın,yəni Azərbaycanın ilk xaqanı kimi təqdim edir,ondan hökmdar kimi söz açır. Kitabının 2-ci fəslində Yafəsin soyundan və bu soyun hakim olduğu ölkələrdən danışarkən Musa Kağankatlı yenə də Azərbaycanı birinci sırada göstərir və ilk iki yerə Atropatena və Albaniyanı,yəni Azərbaycanın cənub və şimalını yerləşdirir. Ümumiyyətlə, bu ardıcıllıq eyni mövzuya toxunmuş əksər xristian müəlliflərin əsərlərində var.Bu baxımdan 4 –cü əsr tarixçisi Pamfilanın oğlu Yevseviyin yazdıqları da maraq doğurur.” Ekranda yazılır: “...Bunlar isə Nuhun üçüncü oğlu Yafəsin soyundan olan xalqlardır. Midiyadan Speriyaya,okeandan Akvelona qədər onlar belə düzülmüşlər; midiyalı- lar,albanlar,qarqarlar..,sarmatlar..,meotlar,iskitlər,tavriyalılar..,bastaranlar.. Yerləşdikləri ölkələr isə bunlardır;Midiya,Albaniya,Meotiya,Sarmatiya, Taorvaniya, İskitlər ölkəsi...” Diktor kadr arxasından yazılanları təkrar edir. Ekranda üst-üstə yığılmış çox sayda qalın kitab görünür və bu görüntünü ki- tabxana rəfləri və onlarda yan-yana düzülmüş coxlu kitab görüntüsü əvəz edir. Diktor mətni: “Bənzər fikrə Portlu İppolitdə də rast gəlirik. O da Yafəs oğullarından söz açaraq onların torpaqlarını sıralayarkən Midiya və Albaniyanın adını ilk sırada çəkir.” Ekranda Abbasqulu Ağa Bakıxanovun “Gülüstani-İrəm” kitabının,daha sonra isə müəllifin şəkli göüntülənir. Diktor mətni: Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|