Azərbaycan xalqının dahi oğlu, ümummilli lider
Yüklə 1,98 Mb. Pdf görüntüsü
|
368
2. Bir çox yaşayış məskənlərinin adları ermənicəyə hərfi tərcüə edilmişdir. Məsələn, Armudlu - Tandzut (Hoktemberyan). Dasqala - Karaberd (Ani), Dərəkənd - Dzoraqyuğ (Quqark), Dərəçiçək - Tsaxkadzor (Razdan), Göl - Liçk (Martuni), Güllübulaq - Vardaxpuyr (Qukasyan). 3.
Bəzi yaşayış məskəninin adı "beynəlmiləlçilik" pərdəsi altında dəyişdirilmişdir. Məsələn, Qaraqışlaq - Dostluq (Masis), Sultanabad - Şurabad (Amasiya), Cücəkənd - Qızılşəfəq (Kalinino). Aşağı Necili - Sayat-Nova (Masis), Çanaxçı - Sovetakert (Ararat). Bu proses bəzi erməni yaşayış məskənlərinin adlarının müasirləşdirilməsi prosesi ilə yanaşı aparılmışdır. Yaşayış məskənlərinin adlarının bir qismi isə cüzi dəyişiklə, ona oxşar, lakin ermənicələşdirilmiş adla əvəz edilmişdir. Məsələn, Dərabbas - Darbas (Sisian), Dəlilər - Dalar (Arlaşat), Ələyəz - Araqats (Talın), Ərəvus - Arevis (Sisyan), Gabud - Kapuyt (Əzizbəvov), Çırpılı - Crapi (Ani). 5 "Ermənistan SSR-in inzibati ərazi bölgüsü"nün qeyd etdiyimiz nəşrlərində adının önündə "yuxarı", "aşağı", "böyük", "kiçik" sözləri gələn türkmənşəli yaşayış məntəqələrinin adlarında bu sözlərin ermənicə - yəni müvafiq olaraq "verin", "nerkin", "mets", "pokr" şəklində yazılması həmin adların erməni dilində olması görüntüsü yaratmağa xidmət etmişdir. Bununla elə təəssürat yaratmağa çalışmışlar ki, guya dəyişdirilən adlar erməni mənşəlidir. Məsələn, Verin Zağalı - Axpradzor (Vardenis), Nerkin Zeyvə - Hartaşen (Eçmiədzin), Mets Kəpənəkçi - Musaelyan (Axuryan), Pokr Şiştəpə - Pokr Sepasar (Qukasyan). Biz isə oxuculara təqdim olunan cədvəllərdə həmin adları ermənilərin təqdim etdikləri kimi deyil, əslində olduğu kimi vermişik. 6. 1935-ci ilə qədər Ermənistanda türkmənşəli yaşayış məskənlərinin adları Ali Sovetin fərmanları olmadan dəyişdirilmişdir. Məsələn, Bəbirli - Bartsraşen (Ani), Dəymədağlı - Şrvenants (Qafan), Tovuzqala - Berd (Şəmşəddil), Şirabad - Parakar (Eçmiədzin). Onu da qeyd etmək lazımdır ki, hər dəfə Ali Sovetin fərmanı ilə yaşayış məskənlərinin adları dəyişdirilməklə yanaşı, kəndləri birləşdirmək adı altında yüzlərlə Azərbaycan kəndinin adı Ermənistanın yaşayış məntəqələrinin siyahısından silinmişdir. Məsələn, Ermənistan SSR Äli Sovetinin 5 fevral 1978-ci il fərmanı ilə Aşağı Kilsə (Quqark), Ağtala (Kamo), Rəhimabad (Masis), Qamışlı (Vardenis) kəndlərinin adları siyahıdan çıxarılmışdır. 1918-1987-ci illərdə indiki Ermənistan ərazisində 254 azərbaycanlı yaşayış məntəqəsi müxtəlif yollarla (əhalisi soyqırıma məruz qoyulmaqla, deportasiya edilməklə və s.) yaşayış məntəqələri siyahısından silinmişdir. Azərbaycanlıların 1948-53-cü illər deportasiyasından sonra 60-dan artıq yaşayış məntəqəsinin adları dəyişdirilmişdir. Təkcə 1978-ci ildə 23 rayonda 60 türkmənşəli toponim dəyişdirilmişdir. Ermənistan SSR Ali Sovetinin 1991-ci il 9 aprel tarixli fərmanı ilə isə azərbaycanlılara məxsus 90 məntəqənin adı dəyişdirilmişdir. Ümumiyyətlə, son dövrədək 667 toponim dəyişdirilmişdir.
369
370
371
372
373
374
375
376
377
378
379
380
381
382
383
384
385
386
387
388
389
390
391
392
Yüklə 1,98 Mb. Dostları ilə paylaş:
|