52
so‘z birikmasi, gap va intonatsion vositalar mavjud. Ana shu xoslanish
o‘zbek adabiy tili uslubiy me’yorlarining asosidir.
Aniqroq aytiladigan
bo‘lsa,
uslubiy me’yorlar
muayyan sohadagi aloqani ta’minlaydigan
nutqning mazmuni, maqsadi va vazifasi uchun mos keladigan til
birliklarini tanlash qoidalaridir. Har bir uslubning o‘ziga
xos til
xususiyatlarini, demakki, uslubiy me’yorlarini bilmasdan turib tuzilgan
har qanday nutq tom ma’nodagi madaniy nutq bo‘la olmaydi.
Tinish belgilari me’yori –
punktuatsion me’yor
yozma
nutqqa
xosdir. Tinish belgilari o‘z o‘rnida ishlatilmasa, gapning mazmuni ham,
sintaktik tuzilishi ham o‘zgaradi. Masalan,
Siz yomon odam emassiz. –
Siz yomon, odam emassiz.
Mavzu yuzasidan savol va topshiriqlar:
1.
Adabiy tilga ta’rif bering.
2.
Til birliklarini me’yorlashtirish nima uchun kerak deb o‘ylaysiz?
3.
Nutq madaniyati uchun me’yor qanchalik ahamiyatli?
4.
O‘zbek adabiy tili me’yoriy ko‘rinishlari tasnifi haqida so‘zlang.
5.
Me’yorga rioya qilmaslikning nutq madaniyatiga qanchalik
ta’siri bor?
Dostları ilə paylaş: