152
çıxarda bilər? İlk öncə musiqi məhsulunun tanıtımının və təqdimatının
üsulunda dəyişiklik baş verəcək, çünki bunun tamaşaçıya çatdırılma yolları
daha çox olacaq. Televiziya kanalları indikindən daha çox olacaq, nəticədə,
auditoriya öz musiqi zövqünü konkretləşdirəcək, bir neçə seqmentlərə
ayrılacaq. Bu seqmentlər məhdud olsa da, əvəzində öz daimi tamaşaçısına
malik olacaq. Hazırda isə musiqinin yayımında fəaliyyətdə olduqları
regionlarda birbaşa yayımlanan böyük televiziyalar dominantlıq edirlər. Belə
bir tendensiya mövcuddur. Bu kanallarda musiqi çox az yayımlanır, daha
doğrusu, burada aksent musiqinin özünə deyil, musiqinin iştrakı ilə daha
baxımlı olan proyektlərə, verilişlərə vurulur.
Media və musiqi münasibətlərində müşayiət olunan
başqa bir problem bir
çox hallarda musiqinin və ya prodüsserin öz proyektini, həmin proyektin
formatıyla uzlaşmayan media-resurslarla yayımına çalışır. Məsələn, milli
musiqimizi hansı formatda deyək ki, “MTV”də yayımına nail ola bilərik?
Özlüyündə böyük təbliğat ola biləcək bu məsələ ətrafında düşünməyə dəyər.
Media və musiqi münasibətləri hazırda ölkəmizdə fərqlidir. Burada
vəziyyət bir qədər musiqiçinin xeyrinədir. Deyək ki, milli musiqini təbliğ
edən musiqiçinin maraqları kifayət qədər müdafiə olunur.
Ənənəvi olaraq onların təbliğ olunmaq, gündəmdə qalmaq kimi
hüquqlarının formalaşdığı aydın müşahidə olunur. Milli musiqinin inkişafı
üçün bunu əsaslı stimul və resurs hesab etmək olar. Bu vəziyyət musiqi
təşkilatçılarının, prodüsserlərin də diqqətinin milli musiqiyə yönəlməsində
mühüm rol oynayır. Dünya üzrə kifayət qədər baxımlılıq qazanan kanallarda
vəziyyət sırf maraqlar üzərində qurulub. Burada musiqiçinin media resurs
qarşısında hüququ deyil, əsasən məsuliyyətləri vardır.
Media bazarının inkişafını diqqətlə izləsək, hansı musiqi formatıyla
dövriyyəyə daha son qoşulmağı anlamaq mümkündür. Məhdud ixtisaslaşmış
televiziyaların artımı hansı artisti irəlilətməyin daha perspektivli ola
biləcəyini proqnozlaşdırmağa imkan verəcək. Artistin formatı təqdim
olunacağı media resursun formatıyla uyğunluq təşkil etməlidir. Əks halda
nəticə, yalnız bağlı qapıları döyməklə məhdudlaşacaq. Bu məsələdə uğurlu
nəticələrə daha da yaxınlaşmaq üçün müasir musiqi kanallarının mövcud
strukturu barədə məlumatlı olmaq vacibdir. Bu həmin kanallarda daha
səmərəli anlaşmalara nail olmaq üçün mühüm rol oynaya bilər.
Musiqi yayımının başqa bir yolu isə internetdir. Bu sahədə musiqinin
yayımının hansı istiqamətdə davam edəcəyini proqnozlaşdırmaq, demək olar
ki, qeyri-mümkündür.
İnternet – artistlərin təbliği üçün tam fərqli və müstəqil platformadır. Son
zamanlar internet vasitəsi ilə tanıtılan proyektlərin aktuallıq trayektoriyasını
izləsək, bu vasitənin – internetin unikallığının bir daha şahidi olarıq. Bu
proyektlər bəzən internet vasitəsi ilə, rəqəmsal televiziya və efir kanalları ilə
müqayisə oluna bilməyəcək səviyyədə bir traffik əldə edə bilirlər.
153
Ümumiyyətlə, bu sahəni ayrıca araşdırmaq lazımdır. Düzgün istifadə
olunduqda musiqinin tanıtımında fövqəladə nəticələr əldə oluna bilər.
Düzgün istifadə olunmadıqda isə, əldə edilən nəticə maksimum sıfra
bərabərdir.
Milli
musiqimizin
indiki
qloballaşmasının,
proqnozlaşdırılan
mədəniyyətlərin uzlaşması fonunda yaşamasını təmin etmək, bu sahədə bu
gun atılacaq irəliyə doğru mütərəqqi addımlardan asılıdır.
Milli musiqimizin də, müasir səsyazma sənayesi, tele-radioprodakşın,
festival menecmenti, audio-vizual istehsal, konsert menecmenti kimi
sahələrin ən son nailiyyətlərindən yaralanmasını təmin etməyə çalışmalıyıq.
Bu musiqimizdə yalnız müsbət dəyişikliklərin əldə olunmasına gətirib
çıxarar.
Əhəmiyyətli nəticələrin əldə olunması üçün milli musiqimizin potensial
imkanlarının kifayət qədər olduğu fikrini müdafiə edirəm.
Azərbaycan Milli Konservatoriyasının jurnalının növbəti sayının işıq üzü
görməsi əlamətdar bir haldır. Jurnalın oxucular, musiqiçilər üçün növbəti
görüş yeri, musiqi dünyasında baş verən yeniliklər, müxtəlif layihələr,
təkliflər və tənqidlərlə tanış olmaq üçün növbəti mənbə rolunun oynaya
biləcəyini ümid edirik.
РЕЗЮМЕ
Национальная музыка важное оружие для защиты национальных интересах.
Сейчас время согласовать национальную музыку с современным понятиям как
“музыка экономика”, “музыка индустрия”, “музыка периода”.
Заниматься музыкой должно быть более интересным, музыкантом нужно иметь
способу быть знаменитом.
SUMMARY
National music is an important arm for supporting our national interests. It is time to
relate national music with modern concepts as “music economy”, “music industry”,
“music period”.
To busy with music must
be more interesting, a musician can be famous.
154
AZƏRBAYCAN MİLLİ KONSERVATORİYASI
“KONSERVATORİYA» № 2, mart-aprel 2009
________________
Rəylər, təkliflər, mülahizələr
Земфира ЩЦСЕЙНОВА
Азярбайъан Милли Консерваторийасынын досенти
BEYNƏLXALQ MUĞAM FESTIVALININ ƏKS-SƏDASI
Beynəlxalq Muğam Festivalının əhəmiyyəti danılmazdır. Артыг
фестивал эцнляриндян бир нечя ай ютмясиня бахмайараг, onun əкс-
сядасыны hələ də hiss etməkdəyik. Bu möhtəşəm festival haqqında məlumat
verən internet saytlarından biri bizim doğma Milli Konservatoriyamızın
internet saytıdıр. Fərəhləndirici haldır ki, həm festivala hazırlıq zamanı və
həmçinin bu günə qədər bizim elektron ünvanımıza мцхтялиф мяхмунлу,
црякачан məktublar qəlməkdədir.
Бу мəktublar Almaniyadan, Hollandiyadan, Гazaxыstandan, Özbəkis-
tandan və s. dövlətляrdən gəlir. Azərbaycan muğamını yüksək
гiymətləndirən bu məktubların ikisini Sizin nəzərinizə çatdırırıq:
Almaniyadan Peyman Nasehpur:
“Azərbaycanda keçirilən Beynəlxalq Muğam Festivalı böyük hadisədir.
Mən şadam ki, İrandan iki xanəndə iştirak edirdi, çünki mənim atam
Ərdəbildəndir. Atam maestro Nasrulla Nasehpur Azərbaycanın və İranın
klassik vokal musiqisinin məşhur usтadıdır. Mən özüm zərb alətləri (nağara,
tonbak, qaval, dəf) üzrə musiqiçiyəm. Mən Bakıya qəlib və sənətçi dostlar ilə
tanış olmaq istəyirəm. Bakıda görüşənə qədər.”
Hindistandan Surinder Singh, Hindistan Dünya Mədəniyyəti Forumunun
(IWCF) Fond
Direktoru
IWCF Hindistanın və Dünya mədəniyyətlərini təqdim edən nufuzlu
təşkilatlardan biridir. Forum bir sıra beynəlxalq tədbirlər həyata keçirib və
özümüzdə bir neçə festivalлarda iştirak etmişik. Çox təəsüf ki, “Beynəlxalq
Muğam Festivalı 2009”а bir az эec müraciət etdik və iştirak etmək şərəfinə
nail olmadıq.
Bu festivalın bir neçə istedadlı müsiqiçilərini və müğənilərini çox
bəyəndik və gələcəkdə öz festivalarımızda görmək istəyirik.
Tezliklə görüşmək
ümidi ilə Surinder Singh,
Founder Direktor IWCF