B tjmurzaqov, G. Abdurahmanova, S. Xolmuratov korxonada kadrlar
Kadrlar siyosatining tuzilishi
Yüklə 144 Kb. Pdf görüntüsü
|
| 1.3. Kadrlar siyosatining tuzilishi
Iqtisodiy rivojlangan mamlakatlarda har bir korxona yoki kompaniyada puxta ishlab chiqilgan kadrlar siyosati konsepsiyasi qo‘llanilgan bo‘lib, uning mohiyati quyidagi muammolarni hal qilishdan iborat: - kadrlar talabiga .mos ijtimoiy-mehnat munosabatlarini sifat jihatdan o‘zgartirish; - ko‘p ish o'rinlarining innovatsion yangi ish o‘rinlar yaratish tizimini joriy qilish; - ishga qabul qilish tartibi amaldagi mehnat qonunlariga qat’iy rioya qilishga asoslanganligi; - xodimlaming hududiy va professional harakatchanligi darajasining yuqoriligi. Rivojlangan mamlakatlar kompaniyalari kadrlar siyosati quyidagi ustuvor yo‘nalishlardan iborat: 1. Kompaniyalarning amaldagi boshqaruv tashkiliy tuzil- masini muntazam ravishda o‘zgartirib turishi, bo'lajak qiyin- chiliklarga tayyor bo‘lishi uchun moslashtirish samaradorligini oshirib borish. 12 2. Kompaniyaning ishlab chiqarish maqsad va vazifalari bilan bog‘liq turli toifadagi xodimlaming o‘sib borayotgan ehtiyojlarini oldindan prognoz qilish va aniqlab borish. 3. Kompaniya va soha oldida vujudga keladigan yangi vazifalami hal etishga tayyor xodimlami tanlab, tayyorlab borish. 4. Kompaniya xodimlarining ish sifati holatini tahlil qilib borish. 5. Kompaniya xodimlari uchun mehnat haqi Va imtiyozlar tizimini o‘zgartirish. 6. Xodimlami rag'batlantirish maqsadida ulaming ish miqdori va sifatini baholash uchun qo‘shimcha mezonlami ishlab chiqish. 7. Xodimlaming ishlab chiqarishdagi yangi texnologik vazifalarining o‘ziga xos xususiyatlarini hisobga olgan holda innovatsion talablarga javob beruvchi kadrlar tayyorlash dasturlarini ishlab chiqish va amalga oshirish. 8. Kompaniya mahsulotining sifati va afzalliklarini ifodalovchi qo'shimcha reklama rejalarini ishlab chiqish. 9. Xodimlami tanlash jarayonini qat’iy nazorat qilish, ulaming miqdoriy va sifat parametrlarini o'zgartirish; 10. Kompaniyaning mavjud kadrlardan boshqaruv lavozimlari uchun istiqbolli nomzodlami aniqlash, ularni tayyorlash va lavozimga ko'tarish bo‘yicha maxsus dasturlarni ishlab chiqish. Kompaniyalar kadrlar siyosatining tarkibiy qismlari quyidagilardan iborat: - xodimlaming ijtimoiy-iqtisodiy va ma’naviy talablarini rejalashtirish (tashkiliy tahlil, mavjud lavozimlami tahlil qilish va ulami innovatsion talablarga moslashtirish, yangi lavozim va yangi mutaxassislikka muhtojlik, xodimlar mehnatini sifatli rejalashtirish, lavozimlami baholash); - ta’lim va kasb-hunarni rivojlantirish (sohasidagi ta’lim va kasb-hunar darajasi, ish-xizmatni tayyorlash, xabarlar aylanishi, ta’lim va mustaqil ta’lim, xorijdagi safarlari); 13 - nazorat monitoringgi tizimi (maqsadli boshqarish, ishlash hajmi, baholash hajmi (qobiliyati) xodimlari, uzluksiz rejalash- tirish, mansabni rejalashtirish); - kompensatsiyalar tizimi faoliyati (barcha to‘lov turlari, to‘lov hajmi va amalga oshirilgan ishlar muvaffaqiyat, to‘lov, ulaming holatiga qarab, ijtimoiy xavfsizlik va hokazolar yig‘indisi jami). Kompaniyaning kadrlar siyosati jarayonida xodimlar ishining turli shakllarini birlashtiradi, bu texnologiya va bozoming o ‘zgaruvchan talablariga yaqin kelajakda javob berish qobiliyatini oshirib boradi. Kompaniyaning kadrlar siyosatining asosiy xususiyatlari: ishlab chiqarish va texnologik strategiya bilan bevosita bog‘liqligi; barcha dasturlar uzoq muddatli rejalashtirishga yo‘nal- tirilgan; kompaniya xodimlarining rolini eng muhim deb hisoblaydi; kompaniyaning har bir bo‘g‘in rahbari xodimlaming mehnatini o‘zaro bog‘liq funksiya va jarayonlari doirasida amalga oshiradi Har bir korxonaning kadrlar siyosati turli sohalardagi kadrlar siyosati majmuidan iborat, xususan: - kadrlar mehnatini tashkil etish siyosati; - kadrlar mehnatini baholash siyosati; - kadrlarning kasbiy darajasini oshirish va lavozimini ko‘tarilish siyosati; - kadrlarni rag‘batlantirish siyosati; - kadrlarni boshqarish siyosati; - kadrlarning ijtimoiy-mehnat munosabatlari siyosati; - jamoaning korporativ madaniyatini shakllantirish siyosati; - kadrlar bilan aloqa qilish siyosati; - kadrlar mehnatini muhofaza va ijtimoiy himoya qilish siyosati va hokazo.3 1 Ш екшня С. В. Управление персоналом современной организации. - М.: ЗАО «Бизнес-школа «Интел-Синтеэ»», 2007. - 336 с. 14 Ushbu yo‘nalishlar bo'yicha kadrlar siyosatini ishlab chiqish jarayonida korxona mulkdorlari, rahbariyati kadrlar siyosati yo‘nalishlari bo‘yicha savollarning o‘zi uchun mavzuli guruhlarini shakllantirishi va muhokama paytida mavjud tashkiliy, iqtisodiy va texnikaviy muammolarga javob berishi shart. Bu talablar samarali kadrlar siyosatini ishlab chiqish uchun muhim. Kadrlar siyosatini ishlab chiqish jarayoni uchun yo‘nalishlari bo‘yicha savollarning mavzuli guruhlarini misol qilib keltiramiz. Xodimlar mehnatini tashkil etish siyosatini ishlab chiqishda: Korxonamizda turli lavozim guruhlarini xodimlar bilan to‘ldirish uchun qanday kadrlar manbalarini tanlar edingiz? Korxonangizda muayyan lavozimlarga nomzodlar uchun qanaqa eng muhim talablar qo‘yilishi kerak deb o‘ylaysiz? Rahbar va mutaxassis lavozimlarga ishga jalb etish uchun istiqbolli va munosib nomzodlami nima bilan qiziqtirishimiz mumkin? Korxonangizda boshqalarga nisbatan eng istiqbolli kadriami jalb eta olishi va biriktirishi uchun qanday afzalliklarm yaratish kerak? Kadrlar tanlashda boshqa korxonadagi sharoitlardan stuvorliklarimiz nimadan iboiat? Personalni baholash siyosatini ishlab chiqishda: Qaysi toifadagi personalni qanchalik tez hamda muntazam baholab borish zarur? Har xil personal toifalariga nisbatan qanday baholash usullarini qoilaymiz? Personalni baholash bo‘yicha qanday lokal me’yoriy-huquqiy hujjatlardan foydalanishimiz zarur? Baholash natijalariga ko‘ra xodimni ishdan bo‘shatishga tayyormizmi? Pensonalning professional rivojlanishi va lavozimini ko'tarish siyosatini ishlab chiqishda: Turli xil personal guruhlari uchun qanday qilib moslashuvchanlik davri yaratiladi? Qanday qilib biz kadriami o'qitish, qayta o‘qitish va malakasini oshirishni tashkil etamiz? Personalning mehnat feoliyatini qanday baholaymiz? 15 Yuqori lavozimlami egallashga qanday va kimni nomzod qilib ko‘rsatamiz? Rahbarlik qiluvchi kadrlar zaxirasi bilan ishlashni qanday tashkil qilish zarur? Boshqaruv salohiyatiga ega bo‘lgan istiqbolli kadrlaming ishbilarmon karerasini rivojlantirishda qanday yordam ko'rsata olamiz? Personalni moddiy va ma’naviy rag'batlantirish siyosatini ishlab chiqishda: Har xil personal guruhlariga qanday mukofotlash tizimim taklif etishimiz mumkin? Korxonada ish haqi turlari, mukofot miqdorlari va hokazo kompensatsiyalami qanday tashkil qilishimiz kerak? Korxonada ma’naviy rag'batlantirish shakllarining qaysi birini qo‘llashimiz yuqori samara beradi? Bir yoki bir nechta xodimlarga tovon puli to‘lashni ko‘rib chiqish jarayonida qanday omillami e’tiborga olishimiz zarur? Personalni boshqarish siyosatini ishlab chiqishda: Korxonada personalni boshqarish jarayonida kim real mavqega va qanday vakolatlarga ega? Korxonadagi menejmentning personalni boshqarishdagi o‘mi qanday? 0 ‘rta bo‘g‘in va funksional rahbarlaming personalni boshqarishdagi o‘mi nimalardan iborat? Korxona kadrlar xizmatining personalni boshqarishdagi o‘mi qay darajada to‘g‘ri vato‘liq belgilangan? Ijtimoiy - mehnat munosabatlari siyosatini ishlab chiqishda: Korxonada personal o'rtasidagi ljtimoiy-inehnat munosabatlari qaysi huquqiy hujjatlar asosida belgilangan? Korxonada personalni boshqarish jarayonida qanday ustuvorliklar mavjud? Korxonada yuzaga keladigan ijtimoiy-mehnat munosabatlaridagi nizolar qanday hal qilinadi? Xodimlaming ichki tashkiliy xulqi va madaniyat darajasining eng maqbulini tashkil etish uchun qanday chora-tadbirlar ko‘rish zarur? Xodimlar bilan rahbanyat o'rtasida tashkiliy-ma’muriy munosa- batlarda qanday muhitni yaratish va rivojlantirish zarur? 16 Jamoada tashkiliy va mehnat madaniyatim shakllantirish siyosatini ishlab chiqish: Jamoada tashkilot madaniyati talablarini qanday tushunamiz? Jamoaning tashkiliy madaniyati darajasini oshirish uchun eng muhim qadriyatlar nimalardan iborat? Jamoa a’zolari orasida qanday odob-axloq me’yoriarini rivojlantirishni istar edingiz? Personalning korxona va jamoaga bo‘lgan sadoqait tuyg‘ularini qanday tushunasiz? Jamoaning tashkiliy mafkurasi mohiyati nimada deb hisoblaysiz? Jamoada qanday tashkiliy muhitni yaratishimiz zarur? Jamoaning tashkiliy madaniyati darajasini qanday rivojlantirishimiz kerak? Personal bilan ochiq aloqa qilish siyosatini ishlab chiqish. Jamoaga qaysi axborot ma’lumotlarini, qaysi miqdorda, qachon va qay tarzda yetkazishni xohlardingiz? Axborotni personalga yetkazishda qanday muammolami muhim deb hisoblaysiz? Korxonada birinchi navbatda qaysi axborot aloqa tizimlarini rivojlantirishni afzal ko'rasiz? Xodimlaming mehnat muhofazasi va ijtimoiy himoya qilish siyosatini ishlab chiqishda: Xodimlarga sog‘lom mehnat sharoitlarini vujudga keltirish uchun qaysi tashkiliy va moliyaviy tadbiriami amalga oshirgan bo‘lar edingiz? «Xodimlaming munosib mehnat sharoiti» deganda nimani tushunasiz? Jamoada baxtsiz hodisalaming kelib chiqish sabablari negizida nima yotibti? Korxonada “ish joyi” tushunchasi va “ish joyi pasporti” hujjati mavjudmi? Xavfsiz mehnat sharoitlarga qaysi lavozim egasi mas’ul va u qaysi hujjatlar asosida o‘z ishini tashkil qiladi? Yangi xodimlarni sog‘lig‘ini saqlash va xavfsizlik texnikasi usullariga qanday o‘rgatamiz? 17 Korxona kasaba uyushmasi faollan xodimlaming mehnat ta’tili, dam olish kunlari hordiq chiqarishni tashkil qilish va tibbiy-profilaktik ishlami tashkillashtirishda ahamiyati bormi? Korxonaning kadrlar siyosatini shakllantirish uchun analitik ma’lumotlami tayyorlashda quyidagi usullar qo‘llaniladi: iqtisodiy, boshqaruv, ijtimoiy, psixologik va hokazo. Korxonaning kadrlar siyosatini shakllantirish jarayoniga bir qator muhim omillar ta’sir ko'rsatadi. Ulaming bir qismi 2-jadvalda lfodalangan Yüklə 144 Kb. Dostları ilə paylaş:
|