— rivojlantirish va boshqarish strategiyasida hamda xavf-xatarlami
boshqarishda kompaniyalarning pinhoniyligi;
— kompaniya kuzatuv kengashi a’zolari va menejerlari ishi samara-
dorligining rasman baholanishi va boshqalar1.
Korporatsiyalar shakilanishi tahliliga yondashishda alohida e’tibor
korporativ tuzilmalarga,
ularning qurilishi, ichki shakliga murakkab
integratsiya qilingan ijtimoiy-iqtisodiy tuzilmalar sifatida qaratiladi.
Tadqiqotlar
asosan korporativ tuzilmalar, ko‘proq xoldinglar va moliya-
viy-sanoat guruhlarini tashkil qilishning zarurligi,
maqsadlari va
me’yoriy-huquqiy shakllariga bag‘ishlangan. Mavzu jihatidan yaqin
bo‘lgan muammolar bo‘yicha mutaxassislar
yirik korporativ tizimlarda
ishlab chiqarish va kapital harakati jarayoni va xususiyatlarini tadqiqot
qilishni o‘z vazifasi deb bilishadi2. Mualliflammg ko‘pchiligi o‘tish iqtiso-
diyotiga ega mamlakatlarda korporatsiyalarni
shakllantirish xususiyatlari,
birinchi navbatda xususiylashtirish jarayoni va uning natijalariga bog‘hqligini
ta’kidlaydilar, ammo iqtisodiyot barqarorlashgani sari texnologik yondo-
shishlar ustun bo'ladi. Texnologik yondashishda korporatsiyalar texnologik
aloqa tamoyili bo‘yicha sotib olinadi va birlashtiriladi,
yangi sheriklarni
tanlashning mezoni esa texnologik moslashishdir.
Milliy iqtisodiyotda integratsiya jarayonlarining xususiyatlari sanoat-
ni boshqarishning yillar davomida shakllangan soha tizimiga bog'liq.
Rivojlangan bozor munosabatlariga ega mamlakatlarga evolyutsion
tarzda qariyb ikki asr davomida rivojlanib
kelayotgan sanoatning
korporativ tuzilmasi xos.
2.2. Korporativ tizimlarning mohiyati
Rivojlangan mamlakatlarda sanoat korporativ tuzilmalarni bosh
qarish tizimi quyidagi ko‘rinishlarga ega:
— yakuniy mahsulot bo'yicha vertikal integratsiya qilingan bo'linmalar
va divizionlarga ega 100—200 ta yirik korporatsiyalarning mavjudligi;
— ishlab chiqarishning diversifikatsiyasi (funksional majmua bo‘yi-
cha o‘z ishlarining hajmi 80—90% va to‘liq funksional yakuniy mahsu-
lotning keng assortimenti);
Dostları ilə paylaş: