172
belə qəbul et ki, çox şey itirmisən, lap çox. Onsuz da insanın həyat-
da yaşadığı müddət ərzində itirdikləri qazandıqları ilə müqayisədə
ölçüyəgəlməz dərəcədə fərqlidir. Haradasa müəyyən peşə və sənət
sahibi deyilsənsə bu fərq daha da artmış olur. Sənət insan əməyinin
açan çiçəyi, gülən üzüdür. Heç bir peşə və sənətə yiyələnmədən
səadət haqqında düşüncələr boş bir xülyadır. Ey insan, heç olmasa
öz gözündə nüfuzunu və hörmətini itirməmək üçün müəyyən peşə
və sənətə sahib ol. Xüsusilə ekstrasenslər ona müraciət edənlərdə
belə bir fikir aşılanmasında fəallıq göstərməlidirlər ona görə ki, hər
hansı peşə və sənətlə məşğul olmaq insan həyatını rövnəqləndi-
rir. İnsanlara isə əsasən gözəl və sakit həyat, bir də könül rahatlığı
lazımdır. Hər hansı peşə və sənətə sahib olmaqla öz ehtiyacların-
dan doğan qayğılarını özün ödəyə bilirsənsə və hiss edirsənsə ki,
kimsələrinsə qayğılarını çəkmək iqtidarındasan, onda yaşadığın
həyat sənə ləzzət verəcək. Deməli, sənət və peşə insan həyatının
xoşbəxtlik rəmzidir. Ən ali varlıq insana daha mükəmməl quruluşa
malik olmaq imkanı vermişdir ki, insan özü də yaradıcı olsun. İn-
san yaradıcıdır. Onun əməlləri dünyanı bəzəyir. Ən böyük yaradıcı
isə ən ali varlıqdır. Ey insan, ən ali varlıqdan nümunə götür. Onun
yaradıcılığına qibtə hissi ilə bax. Faydasız məşğuliyyət sahibi bar-
sız ağac kimidir. Ey insan, öz məşğuliyyətinlə bəşəriyyətə fayda
verməyə çalış. Faydasız məşğuliyyət sahibi cəmiyyət içərisində
heç bir mövqeyə malik ola bilməz. Faydasız məşğuliyyət vaxt it-
kisi və özü-özünü aldatmaqdan başqa bir şey deyildir. Ona görə
də hər bir kəs müəyyən bir işə başlamamışdan qabaq görəcəyi işin
nəticəsini əvvəlcədən düşünməlidir. İnsanın görəcəyi işin nəticəsi
o vaxt maraq doğurar ki, kimsə ondan bir fayda götürsün. Faydası
olmayan bir məşğuliyyət sahibi olmaq haradasa şəxsiyyət və nü-
fuzuna xələl gətirər. Ona görə də insanın görəcəyi hər bir iş ağılla
nizamlanmalıdır. Yetkin ağıl sahibləri öz işlərinin bəhrəsindən hə-
mişə qidalanarlar. Yetkin ağıl sahibi olmaq həm də bir insan kimi
öz şəxsiyyətinə sahib olmaq deməkdir. Ola bilsin ki, sənə faydalı
görünən bir iş başqaları üçün faydasız olsun. Daha çox insan kütlə-
si tərəfindən dəyəri qiymətləndirilən iş faydalı hesab olunur. Yalnız
173
özü üçün çalışanlar cəmiyyətdən ayrılmışlardır ki, belə insanların
aqibəti son nəticədə mənəviyyatca tənhalıqla bitən bir ömür olur.
Həyatda mənəvi tənhalıqdan ağır dərd yoxdur. Kimsə üçün lazım-
sız olduğunu hiss etmək ən böyük iztirabdır. Lakin insan unutma-
malıdır ki, o yalnız özü-özünü cəmiyyətdən təcrid edərək gələcək
mənəvi tənhalığı üçün zəmin hazırlayır. Qoy həyatın qayğılar içə-
risində keçsin, qoy hansısa bir əlçatmaz istək ümidi ilə yaşayasan,
təki özünü tənhalıq bəlasına düçar etmə, insan. Həyat hər kəsə öz
yaşayışını onun əməllərinə görə öz əməlləri ilə verir. Hər bir işə
düşünülmüş yanaşaraq öz taleyini öz əməllərində yarana biləcək
bəlalardan qoru, insan. Gördüyün hər bir işdə ürək yanğısı hiss
olunsun. Gördüyün hər bir iş qoy insanlara fayda gətirsin. İnsan
öz həyatından o zaman razı qalır ki, o öz əməlləri ilə kimsələrinsə
səadətini bir qətrə də artırmış olduğunu hiss edir. Ey insan başqala-
rının xoşbəxtliyinə öz xeyirxah əməllərinlə sən də sevinc payı ver.
Ən ali varlıq başqalarına sevinc bəxş edənə daha artıq sevinc bəxş
edər. Öz yaxşı qismətini özü yaradanlara yaşadıqları xoşbəxt və ra-
hat həyat ən ali varlıq tərəfindən layiq görülmüşlərdir. Hər bir insan
öz həyatı boyu ən müxtəlif hal yaşantıları yaşayır. Hallar keçici ol-
duğu üçün başqaları ilə təmasda olarkən sənin onlara, qarşı tərəfin
də sənə sirayətedici təsiri olacaqdır. Odur ki, hər bir kəs öz həya-
tını yaxşı mənada qurmağa çalışmalıdır. Başqalarına bəd niyyət-
lə yanaşanlar, başqalarına və özünə zülm edənlərdir. Ən ali varlıq
başqalarına və özünə zülm edənləri heç vaxt sevməz. Xüsusilə eks-
trasenslər ona müraciət edənlərdə gələcəyə inam və xoş bir rahatlıq
halı yaratmağa çalışmalıdırlar. Əks təqdirdə ən ali varlıq tərəfindən
cəzalandırılarlar. İnsanları sevmək, insanların dərdinə şərik olmaq
hər bir insanın borcudur. Çünki həyata insan kimi gələn hər bir var-
lıq öz xoşbəxtliyini yalnız insanların xoşbəxtliyi içərisində tapır.
Həyatda obyektiv və subyektiv səbəblər var və insan talelərindəki
yaşantılardan bir çoxu subyektivliklə bağlıdır.
Deməli, daha çox mümkündür ki, öz xoşbəxtliyini özün qaza-
nasan. Haradasa hər bir insanın həyatda tutduğu mövqe dərk səviy-
yəsindən asılıdır. Dərk səviyyəsi isə həyat təcrübəsi və müəyyən
174
biliklər toplusu əldə etməklə təkamülə doğru gedər. Həm də həyat
təcrübəsinin və biliklər toplusunun hansı istiqamətdə əldə olunma-
sı insanın doğulduğu ilkin mühitdən və düşdüyü şəraitdən asılıdır.
Lakin müəyyən yaş həddində artıq pislə yaxşının arasındakı fərqi
aydınlaşdıra bilən insan öz hərəkətlərinə cavabdeh olmalıdır. Öz
hərəkətlərinə cavabdehliyi bacaranlar öz gələcək həyatının rahat-
lığına zəmin hazırlayır. Obyektiv səbəblərdən qaçmaq mümkün
deyil. Obyektiv səbəblər insan üçün daha böyük səbəblər qrupuna
daxildir. Lakin subyektiv səbəblər, əsasən, insanın özündən asılı
olan səbəblərdir. İnsan doğumla ölüm arasında yaşadığı müddət
ərzində hər an ən müxtəlif səbəblərlə qarşılaşır və hər an da öz
dərkinə və bədəninin istək və tələbatına uyğun iradi və qeyri-iradi
hərəkətlərlə bu səbəblər çoxluğundan birini seçir və öz həyatının
o anını bu səbəb üzərində qurur. Beləliklə, insanın həyatı bir növ
onun dərk səviyyəsi və xarakterindən yaranan təbii istəklər üzərin-
də qurulur. İnsanın öz həyatını daha rahat qurması üçün ondan asılı
olan cəhət hər an qarşılaşdığı və insanın gündəlik və ya bütün ömrü
boyu həyatında rola malik olan səbəblərdən ağılla ən lazımlısını
seçməkdir. Ona görə də belə demək mümkündür ki, daha böyük
səbəblər bütün insanların taleyində qarşısıalınmaz bir faktor kimi
izini qoyur, lakin daha kiçik səbəbləri seçməkdə ixtiyar insanın öz
əlində olduğu üçün hər kəs öz həyatını öz dərk səviyyəsində qu-
rur. Ey insan, hər hansı bir məşğuliyyət öz faydasına görə sənin
həyatda yerini müəyyənləşdirir. Faydalı məşğuliyyət sahibi ol ki,
öz həyatını daha rahat və firavan qura biləsən. Öz dərk səviyyənin
azlığı və ya haradasa qarşılaşdığı müəyyən çətinliklər ucbatından
öz rahat həyatını qura bilməyənlərə yardım et. Ən ali varlıq başqa-
larının ehtiyacını ödəməyə səy göstərənlərə, başqalarının dərdinə
şərik olanlara öz kömək əlini uzadar və yardımçı olar. Xüsusilə
ekstrasenslər müəyyən sıxıntıya məruz qalanlara, müəyyən mənə-
vi yardıma ehtiyacı olanlara öz köməyini əsirgəməməlidirlər. Ən
ali varlıq başqalarına hər cür köməklik göstərənləri özünə yaxın
sanır. İnsan haradasa zərrəsi belə görünən ümid işığının yaşantı-
sında öz taleyinin xoş çağlarını axtarmaq arzusu ilə yaşayır. Bəzən
insan həyatda qarşılaşdığı müəyyən çətinliklərdən yaranan haldan
Dostları ilə paylaş: |