Baki avrasiya universiteti NİĞde üNİversitesi

58 

III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu 

INOGATE. (2016a). Official Website. Erişim: http://www.inogate.org/pages/1?lang=en# 01.03.2016. 

INOGATE.  (2016b).  Official  Website,  Overview  of  INOGATE  Projects,  Ongoing  Projects.  Erişim: 

http://www.inogate.org/projects?collection=ongoing&lang=en 01.03.2016. 

Jiao,  W.  (2013).  “President  Xi  Gives  Speech  to  Indonesia's  Parliament”,  02.10.2013,  China  Daily.  Erişim: 

http://www.chinadaily.com.cn/china/2013xiapec/2013-10/02/content_17007915_2.htm 5.03.2016 

Jinping,  X.  (2013).  “Promote  Friendship  Between  Our  People  and  Work  Together  to  Build  a  Bright  Future  – 

7.9.2013”, 

Ministry 

of 

Foreign 

Affairs 

of 

the 

People’s 

Republic 

of 

China.  

Erişim:http://www.fmprc.gov.cn/mfa_eng/wjdt_665385/zyjh_665391/t1078088.shtml 03.03.2016. 

Kaczmarski, M. (2015). The New Silk Road: A Versatile Instrument in China’s Policy, Commentary, N 161, OSW 

Center for Eastern Studies. 

Kuşçu, S. (2011). “Avrupa Birliği Ulaştırma Politikası ve Türkiye’ye Yansımaları”, Akademik Bakış, C 5, S 9, s. 

77-91. 

Magri, P. (2015). “Introduction”, Alessia Amighini and Axel Berkofsky (Eds.), Xi’s Policy Gambles: The Bumpy 

Road Ahead, ISPI, Milano, pp. 7-11. 

Men, J. (2015). “China’s New Silk Road and EU-China Relations”, EU- China Observer, N 1.15, COLOPHON, pp. 

12-15.  

Ovalı, S. (2008). “TRACECA Projesi ve Türkiye”, International Journal of Economic and Administrative Studies, V 

1, N 1, pp. 151-170. 

Özdaşlı, E. (2015). “Çin’in Yeni İpek Yolu Projesi ve Küresel Etkileri”, Turkish Studies, V 10/14 Fall, pp. 579-596. 

Putten,  F.  and  Meijinders,  M.  (2015).  “China,  Europe  and  the  Maritime  Silk  Road”,  Clingendael  Report, 

Netherlands Institute of International Relations Clingendael. 

Pyatt,  G.  (2012).  “Delivering  on  the  New  Silk  Road”,  U.S.  Department  of  State.  Erişim: 

http://www.state.gov/p/sca/rls/rmks/2012/194735.htm 01.03.2016TRACECA (2016a). Official Website, New 

Sil  Road  of  21st  Century.  TRACECA  Member  Countries.  Erişim:  http://www.traceca-org.org/en/home/ 

10.03.2016. 

Szczudlik-Tatar, J. (2013). China’s New Silk Road Diplomacy, Policy Paper, N 34 (82), PISM. 

T.C.  Gümrük  ve  Ticaret  Bakanlığı  (2013).  Gümrük  ve  Ticaret  Bakanlığı’nın  Lojistik  Sektörüne  Uygulamaları, 

Yayın No 8, Ankara. 

Tezcan, M. (2014). “İpek Yolu’nun İran Güzergahı ve İpek Yolu Ticaretine İran Engellemesi”, Uluslararası Türkçe 

Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, Sayı 3/1, s. 96-123. 

Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (2016).  “TRACECA kapsamında oluşturulan İpek Rüzgarı Projesi 

Birinci 

Çalışma 

Grubu 

Toplantısı 

Bakü’de 

yapıldı”. 

Erişim: 

http://www.ubak.gov.tr/BLSM_WIYS/TRACECA/tr/Belgelik/Guncel_Haber/20140310_164331_10426_1_6

4.html 02.03.2016. 

Wacker, G. (2015). “Shared Destiny: New Silk Road Between China and Europe”, Shada Islam and Sophia Kabir 

(Eds.), EU-China: Shaping A Shared Future, Friends of Europe, Brussells, pp. 88-90. 

Yanyi, Y. (2015). “Forging a China-EU Comprehensive Strategic Partnership with Global Influence”, Shada Islam 

and Sophia Kabir (Eds.), EU-China: Shaping A Shared Future, Friends of Europe, Brussells, pp. 61-65. 

Yiwei,  W.  (2015).  “One  Belt  One  Road:  Opportunities  for  Europe-China  Cooperation”,  Shada  Islam  and  Sophia 

Kabir (Eds.), EU-China: Shaping A Shared Future, Friends of Europe, Brussells, pp. 100-103. 

Zenn, J. (2013). China and the SCO: Dead Wood But a Good Platform, China Brief, V 13, I 20, pp. 8-10. 

---

NATO’NUN GENİŞLEME STRATEJİSİNİN RUSYA DIŞ POLİTİKASINA ETKİLERİ 

Dr. E. MEMMEDLİ



 

Özet:  1990’lı  yıllar  boyunca  istikrarsız  bir  gidişat  izleyen  NATO  ile  Rusya  arasındaki  ilişkiler,  11  Eylül 

sonrasında ABD ile Rusya arasında doğan terörizme karşı iş birliğinin etkisiyle ivme kazanmış ve bu süreç 

NATO içerisinde Rusya’nın etkinliğini arttıran NATO-Rusya Konseyi’nin oluşturulması ile sonuçlanmıştır. 

2002  yılı  itibarıyla  taraflar  arasında  artan  iş  birliğine  rağmen,  NATO’nun  Rusya’nın  ‘etki  alanı’  olarak 

gördüğü eski Sovyet coğrafyasına kadar genişlemesi, bu coğrafyada giderek daha fazla etkinliğini arttırarak 

üsler  açması  ve  askeri  teçhizat  konuşlandırması,  Putin  iktidarının  tepkisini  çekerek  ilişkilerde  yaşanan 

canlanmayı  sekteye  uğratmıştır.  Fakat  2000’li  yıllarda  ilişkilerde  yaşanan  zikzaklar,  aslında  bir 

istikrarsızlıktan ote, 

Putin  iktidarının  izlediği  pragmatist  ve  dengeli  bir  dış  politikanın  göstergesidir.  Yani  ironik  bir  şekilde 

istikrarsızlık, istikrarın bir göstergesi haline dönüşmüştür.  

Anahtar Kelimeler: Rusya, NATO, NATO-Rusya Konseyi, yakın cevre. 

The Effects of NATO’s Enlargement Strategy on the Russian Foreign Policy 

Abstract: NATO-Russia relations of 1990s were unstable in nature. After September 11, relations between 

two  sides  became  closer  by  the  effect  of  the  cooperation  against  terrorism.  This  process  resulted  in  the 

establishment  of  NATO-Russia  Council  –  the  body  which  increased  the  effectiveness  of  Russia  in  NATO. 

Despite the deepening partnership since the year 2002, expansion of NATO in the post-Soviet territories and 

its  increasing  military  activities  in  this  region  displeased  Putin  administration  and  paused  the  revival  of 

relations. However, the predominant zigzags in the relations in 2000s are not the evidences of unstability, but 

pragmatic  and  balanced  foreign  policy  of  Putin  administration.  Namely,  unstability  became  ironically  the 

indicator of stability. 

Keywords: Russia, NATO, NATO-Russia Council, near abroad. 

Rusya  Federasyonu  ile  Avrupa  arasındaki  ilişkilerde  NATO  ayrıcalıklı  bir  yer  işgal  etmektedir. 

Soğuk  Savaş  döneminde  Avrupa’nın  bölünmesinin  sebeplerinin  çoğu  Doğu  ve  Batı  arasındaki  fikir 

farklılıklarından kaynaklanmıştı. İkinci Dünya Savaşından sonra Batılı devletler tarafından kurulan Kuzey 

Atlantik  Anlaşması  Örgütü  (NATO),  Soğuk  Savaş’ın  sona  ermesinden  sonra  köklü  değişikliklere 

uğramış,  eski “düşman” devletlerle  Avrupa’nın  güvenliği  ve istikrarı  için işbirliği yapmaya başlamıştır. 

1991’de  kurulan  RF’nin  de  üyesi  olduğu  Avrupa  Atlantik  Ortaklık  Konseyi,  NATO  ile  Avrupa  Atlantik 

bölgesinde örgüte üye olmayan devletlerarasında temel danışma ve işbirliği görevini üstlenmiştir.  

1990’lı  yıllarda  RF  ile  NATO  arasındaki  ilişkiler  iki  taraf  için  de  siyaset  ve  ideoloji  geliştirme 

olarak tanımlanabilir. Bu bağlamda hem RF hem de NATO, yeni uluslararası konjonktürü dikkate alarak, 

stratejilerinde  ciddi  değişiklikler  yapmışlardır.  Bunlarda  taraflar  arasındaki  ilişkilerin  niteliğini 

şekillendirmiştir. NATO’nun  Doğu  Avrupa’da  ve  eski  SSCB  mekanında  artan rolüne  karşı  Rusya, 

AGİK’i alternatif olarak ileri sürmüş, eski Sovyet alanında Rusya’yı barış koruyucu  veya barış yapıcı 

olarak meşrulaştırmaya çalışmıştır. Örneğin 30 Kasım 1993’de Rus  Dışişleri Bakanı  Andrei Kozirev 

AGİK’te  eski  Sovyet  alanında  barışı  koruyucu  görevler  için  Rusya’nın  desteklenmesini  (özellikle 

finansal açıdan) talep etti ve AGİK’in Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT), Kuzey Atlantik İşbirliği 

Konseyi  (KAİK)  ve  BAB  tarafından  düzenlenecek  barışı  koruma  görevlerinin  politik 

koordinasyonunu 

üstlenmesini 

önerdi. 

[Http://evolutio.info/index.php?option=com_content&task=view&id=156&Itemid=38]. 

Rusya’nın 

önerisine  Baltık  ülkeleri  ve  Ukrayna  karşı  çıkınca  genişleyen  rollerinden  Rusya’yı  tedirgin  etmek 

istemeyen NATO ülkeleri zor duruma kaldı. 

Baltık  ülkeleri  özellikle  Rusya’nın  BDT  içindeki  güçlü  rolünün  uluslararası  kamuoyu 

tarafından  tanınmasından  kaygılanmaktaydılar.  Fakat  aynı  zamanda  gerçekçiydiler.  Örneğin  Estonya, 

Rusya’nın  bazı  durumlarda  eski  Sovyet  alanında  AGİK  adına  barışı  koruma  organizasyonlarına 

katılabileceğini  kabul etmişti. [Naumov:2004, s. 72]

 

Estonya Dışişleri Bakanı Trivomi Veliste Rusların 

bunu  yapmak  için  çok  sıkı  kurallarla  sınırlandırılmasını  ve  duruma  göre  bu  hakkın  verilmesi 

gerektiğini belirtti.[ Kay, 1994]  

                                            



 Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi, [e-mail] 

---