Baki avrasiya universiteti NİĞde üNİversitesi
Yüklə 4,88 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ERMƏNİSTAN AZƏRBAYCAN DAĞLIQ QARABAĞ MÜNAQİŞƏSİ ZAMANI BAŞ VERMİŞ MÜHARİBƏ CİNAYƏTLƏRİ
63 Dr. E. MEMMEDLİ/NATO’nun Genişleme Stratejisinin Rusya Dış Politikasına Etkileri özellikle etnik azınlıkların haklarının gözetilmesini ön şart olarak getirmesini Rusya, Baltık ülkeleriyle ilişkilerinde kullanmaya çalışmıştır. Parlamentonun konu ile ilgili olarak Estonya ve Latvia’daki Rus azınlığın konumu hakkında raporlar hazırlamasını Rusya, kendisi açısından stratejik bir manevra olarak görmüş ve bu raporları Baltık ülkelerine karşı diplomatik silah olarak kullanmıştır. Rusya, yakın çevresindeki Rus azınlığın haklarını bir dış politika aracı olarak kullanmakta, özellikle Baltık ülkelerinin ABD’ye yaklaşması neticesinde ortaya çıkan sürtüşmelerde, AB’nin siyasi desteğini almaya çalışmaktadır.[ Danilov:1998, s. 60-62]. NATO’nun genişlemesine şiddetle karşı çıkan Rusya bunun, Avrupa güvenliğine katkısı olmayacağını ve sadece ABD’nin uluslararası politikada nüfuzunu korumasının aracı olacağını savunmuştur. Bu nedenle Rusya, 1990 sonrası dönemde Avrupa güvenliğinin AGİT aracılığı ile sağlanmasını istemiştir. Rusya, uluslararası sistemde kontrolün ABD eksenli değil, Avrupa eksenli olacağını düşünmüştür. [Mlyn: 1996, s. 443].
http://evolutio.info/index.php?option=com_content&task=view&id=156&Itemid=38 , Naumov, S.(2004), Vzaimootnoşeniya Rossii i Pribaltiki Posle Razvala SSSR, St. Peterburg, Leningrad Pres. Kay, S.( 1994), The Political Victory of the Russian Armed Forces: Assessing the Impact in the New Military Doctrine, Brussels, NATO Office of Information and Press. Http://www.nato.int/docu/review/2003/issue3/turkish/art1.html (Erişim: 15.08.2008). Alekseyev,İ. (1994), “Rossiya v Evropeiskom Politiçeskom Pole”, Reuters, 25 Mayıs. Http://www.ln.mid.ru/nsdos.nsf/8aa6d005cdff4b79432569e70041fdc5/f92389c8e831c01bc3257376001c 15d2?OpenDocument
Http://russia.rin.ru/guides/7237.html Blank, S. (1998), “Russia and the Baltics in the Age of NATO Enlargement”, Parameters, Cilt 28, Sayı 3, Sonbahar. Http://russia.rin.ru/guides/7237.html
Http://www.nato.int/docu/nato-russia/nato-russia2007-r.pdf Http://www.nato-russia-council.info/htm/RU/documents27may97.shtml
Solovyov,S. (2006), Rasşireniye NATO na Vostok. Vzglyadı Rossii, Moskva. Ivanov, İ. (2000), “Rossiya i Evropa Na Rubeje Stoletiy”, Mejdunarodnaya Jizn, Sayı 2. Gruşko, A. (2002), “Rossiya-NATO. Dvadtsatka Kajetsya Zarabotala”, Mejdunarodnaya Jizn, Sayı 7. Lukin, A. (2003), “Rossiya, SŞA, Kitay i Voyna v Irake”, Mejdunarodnaya Jizn, Sayı 4. Dağı, Z. (2002), Kimlik, Milliyetçilik ve Dış Politika; Rusya’nın Dönüşümü. Cafersoy, N.
(2004), “AB
Genişlemesinin Rusya-AB İlişkisine Etkileri”, Haber Analiz, http://www.haberanaliz.com/detay.php?detayid= 1029 Danilov, D. (1998), “A Peice of Partnership”, Transitions, Cilt 5, Sayı 4. Mlyn, E. (1996), “OSCE, The United States and European Security”, European Security, Cilt 5, Sayı 3.
64 III. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu
ERMƏNİSTAN AZƏRBAYCAN DAĞLIQ QARABAĞ MÜNAQİŞƏSİ ZAMANI BAŞ VERMİŞ MÜHARİBƏ CİNAYƏTLƏRİ Əlövsət ALLAHVERDIYEV
münaqişələri doğuran döğuran səbəblərin aradan qaldırılmasına səbəb olmur. Müasir beynəlxalq hüququn silahlı güc tətbiqini qadağan etməsinə baxmayaraq, dövlətlər hələ də aralarındakı mübahisə və münaqişələrin həlli üçün hələ də güc tətbiqinə meyl edirlər. Ermənistan Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi zamanı Ermənistan silahlı birləşmələri minlərlə dinc mülki əhalini öldürmüş, zorakılığa məruz qoymuş və tarixi mədəniyyət abidələrini dağıtmaqla müharibə cinayətləri törətmişlər.
conflicts arising from public life. Inspite of Contemporary international law bannned the use of armed forces, the states still prone to violence in resolving the conflicts and disputes between themselves. During the Nagorno-karabakh conflict Armenia has committed war crimes by killing thousands of innocent civilians, exposing to violence and destruction historic-cultural monuments.
Təcavüzkar müharibələrin qadağan olunması öz-özlüyündə, hələ ictimai həyatdan silahlı münaqişələri doğuran səbəblərin aradan qaldırılmasına səbəb olmur. Müasir beynəlxalq hüquq silahlı güc tətbiqini qadağan etməsinə baxmayaraq, dövlətlər aralarındakı mübahisə və münaqişələrin həlli üçün hələ də güc tətbiqinə üstünlük verirlər. Bu, siayasi münaqişələr əsnasında əmələ gələn ictimai münasibətlərin mümkün qədər humanistləşdirilməsi məqsədilə hüquqi tənzimləmə zərurətini şərtləndirir. Bu tənzimləmə funksiyasını beynəlxalq humanitar hüquq normaları yerinə yetirir. O, beynəlxalq hüquq subyektlərinin silahlı mübarizə vasitə və metodlarının tətbiqi ilə əlaqədar qarşılıqlı hüquq və vəzifələrini müəyyənləşdirən, vuruşan və neytral tərəflər arasındakı münasibətləri tənzimləyən və müvafiq prinsip və normaların pozulmasına görə məsuliyyət müəyyənləşdirən bir sıra müqavilə və adi-hüquqi prinsip və normalardan ibarətdir. Bu prinsip və normaları pozan dövlətlər birbaşa məsuliyyət daşıyırlar. Ermənistanın Azərbaycana qarşı haqsız ərazi iddiaları və bu iddiaları gerçəkləşdirmək üçün silahlı gücə əl atması, nəticə etibarilə beynəlxalq humanitar hüquq normalarının pozulması bunun əyani sübutudur. Bu bir həqiqətdir ki, tarixən Ermənistan dinc şəraitdə belə Azərbaycana qarşı təcavüzkarlıq siyasəti yürütmüş və bu siyasətini gercəkləşdirməyə çalışmışdır. Aparılan müşahidələr və təhlillər göstərir ki, Ermənistan hər hansı bir dövlətin ərazisini işğal etmək, özündə saxlamaq gücünə malik deyil, burada Ermənistanı idarə edən böyük bir qüvvə var. Bu səbəbdən də beynəlxalq təşkilatların Dağlıq Qarabağla bağlı Ermənistana qarşı çıxardığı qətnamələrə riayət etmədiyinə görə məcburi tədbirlər görülmür. Görünən odur ki, beynəlxalq hüquq normaları da, güc də siyasətin və maraqların qurbanıdır. Bu maraq və siyasət Ermənisatanın müdafiəsinə yönəldiyi halda istənilən zaman sürətlə dəyişə bilir və Azərbaycanın müdafiəsinə yönəlir (1 aprel 2016-cı ildə atəşkəsin pozulması və yenidən müharibənin başlaması buna sübutdur). Nəticədə mənasız müharibələr baş verir, günahsız insanlar silahlı münaqişələrin qurbanına çevrilir. Belə olmasaydı, XIX əsrin əvvəllərində çar Rusiyası (İran və Rusiya arasında Azərbaycan ərazilərinin bölüşdürülməsinə dair 1813-cü il Gülüstan və 1828-cü il Türkmənçay müqaviləsi imzalandıqdan sonra) qədim Azərbaycan torpaqlarında bufer zona yaratmaq məqsədiilə "erməni dövləti" qurmaq və həyata keçirmək planını reallaşdırmazdı. Hələ 300 il əvvəl gələcək imperiyanın konturları barədə düşünən rus imperatoru I Pyotr cənuba göndərdiyi qasidlərə tapşırmışdı: "Erməniləri tovlayıb bizim torpaqlara gətirməyə çalışmaq lazımdır ki, Rusiyanın istinadgahı olsun" 9 . Bu məqsədlə İran və Türkiyə ərazisində yaşayan 300 minə qədər erməni XIX əsrin birinci yarısında Azərbaycana köçürülmüş və İrəvan (indiki Yerevan), Dağlıq
Yüklə 4,88 Mb. Dostları ilə paylaş:
|