Baki dövlet universiteti
Yüklə 4,84 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Çapa tövsiyə etdi
- Nəsrulla Naib oğlu Məmmədov
- ةيماعلاةغللا
- نيرونتملاةيماعونيفقثملاةيماع
Türk təsəvvüf ədəbiyyatının əsas xüsusiyyətləri 27
İSTİFADӘ OLUNMUŞ ӘDӘBİYYAT SİYAHISI
1. A. Azmi Bilgin. Türk Tasavvuf edebiyatının mahiyeti. Türkiyat Mecmuası, C. 24/Bahar, 2014. 2. Abdurrahman Cami, Nefahatü’l-üns:Evliya Menkıbeleri, (trc. Ve Şerh: Lamii Çalebi, Haz. Süleyman Uludağ-Mustafa Kara), s. 34 3. Abdurrahman Güzel. Dini-Tasavvufi Türk Edebiyatı. Ankara, 2006 4. A. Azmi Bilgin. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 40, İstanbul 2011.
5. Aşık Çelebi. Meşairü’ş-şuara (Haz. Filiz Kılıç), 2. İstanbul, 2010. 6. Ahmet Kabaklı. Türk Edebiyatı. Cilt 2, İstanbul, 1973. 7. Prof. Dr. Ali Canip Yöntem’in Eski Türk Edebiyatı Üzerine Makaleleri, (Haz. Ahmet Sevgi ve Mustafa Özcan), Konya, 1996. 8. Erman Artun. Dini-Tasavvufi Halk Edebiyatı. İstanbul, 2010. 9. Füzuli Bayatlı. Türk Təkkə (təsəvvüf) ədəbiyyatı. Bakı, 2011 10. M. Fuad Köprülü. Türk Edebiyatı Tarihi. Ankara 2011. 11. İsmail Hakkı Bursevi, Divan, (haz. Murat Yurtsever), Bursa 2000. 12. İsmail Hakkı Bursevi, Ferahu’r-ruh: Muhammediye Şerhi, (Haz. Mustafa Utku), C. I, Bursa 2000. 13. İsmail Hakkı Bursevi, Ferahu’r-ruh: Muhammediye Şerhi, (Haz. Mustafa Utku), C. III, Bursa 2000. 14. İsmail Hakkı Bursevi. Ruhu’l-beyan - Kur’an Meali ve Tefsiri, C. 16, İstanbul 2012. 15. Qur’ani Kərimin tətcüməsi. (Tərcümə edənlər: Z. M. Bünyadov, V. M. Məmmədəliyev) Bakı “Qismət” 2008. 16. Kuddusi Divanı, (Haz. Ahmet. Doğan), Ankara, 2002. 17. Latifi, Tezkiretü’ş şüara ve tabsıratü’n-nuzama (İnceleme-Metin), (Haz. Rıdvan Canım), Ankara, 2000. 18. Mehmed Çavuşoğlu, Türk Dili (Divan Şiiri), S. 415, Ankara, 1986. 19. Mustafa Safayi Efendi. Tezkire-i Safai, (nuhbetü’l-asar min fevaidi’l-eş’ar) İnceleme-Metin-İndeks. (Haz. Pervin Çapan), Ankara, 2005. 20. Nev’i, Divan. Haz. Çertol Tulum-Ali Tanyeri, İstanbul, 1977 21. Osman Nuri Topbaş. İmandan ehsana təsəvvüf. Bakı, 2009. Nigar İsmayılzadə 28
XÜLASӘ Təsəvvüf mənəvi hiss, fikir və həyəcanları müəyyən bir üslub və ədəb daxilində sətirlərə, misralara, yəni sözə çevirmişdir, ədəbiyyatı daha da zənginləşdirmişdir. Türk təsəvvüf ədəbiyyatının əsas qaynağı təsəvvüfi düşüncədir. Türk təsəvvüf ədəbiyyatında yaradılış, Allağın varlığı və birliyi, Həzrəti Peyğəmbərə duyulan sevgi, ilahi eşq, insana verilən dəyər, dünyanın faniliyi, gözəl əxlaq kimi mövzular onun əsasını təşkil edir. Türk təsəvvüf ədəbiyyatında təsvir olunanlar sənətdən daha çox insanın yaşadığı halın əks olunmaısıdr. SUMMARY
Sufism turned spiritual thought and feelings into texts and enriched literature, The main source of Turkish Sufi thought is mystical philosophy. Creation, the existence and unity of God, the truth of existence, respect towards the Prophet, divine love, human value, temporality of the world, and good moral principles constitute the basis of Sufi literature. The content of the descriptions of Sufi literature look more like the spiritual experiences, feelings and inner pleasures of humans rather than reflections of art. РЕЗЮМЕ
Мистика превратила духовную мысль и волнение в строки и стихи, еще больше обогатила литературу. Основным источником тюркского мистического сознания является мистическое мышление. Основу мистической литературы составляют такие темы, как Создание, существование и единство Аллаха, истинность существования, любовь к Пророку Мухаммеду (да благословит его Аллах и приветствует), божественная любовь, ценность человека, бренность мира, прекрасное поведение. Все, что изображается в мистической литературе, - это больше отражение состояния человека, его чувств и вкуса, нежели искусство.
Diqlossiya və onun müasir Ərəb dilinin funksional-üslubi bölgüsünə təsiri 29
DİQLOSSİYA VӘ ONUN MÜASİR ӘRӘB DİLİNİN FUNKSİONAL-ÜSLUBİ BÖLGÜSÜNӘ TӘSİRİ Nəsrulla Naib oğlu Məmmədov BDU-nun ərəb filologiyası kafedrasının prof. Fil. elm. dok
“Müasir ərəb dili” məfhumu özündə struktur və funksional cəhətdən bir- birindən fərqlənən iki formanı ehtiva edir: kitab-bədii (ədəbi dil) və şifahi-danışıq (dialektlər və ya danışıq-dialekt dili). Әdəbi dil bütün ərəb ölkələrində mövcud olan vahid yazı dili və rəsmi dil hesab olunur. Həmin dil dövlətlərarası ünsiyyət dili, rəsmi görüşlərin dili, elm, mətbuat, ədəbiyyat, məktəb, din dili və müəyyən mənada da radio, televiziya və kino dili hesab olunur. Bu dil yalnız yazı formasında fəaliyyət göstərir və bu cəhətdən strukturunda gündəlik nitq ünsiyyəti üslubu olmayan bir çox ədəbi dillərə bənzəyir. Demək olar ki, o, bilavasitə gündəlik ünsiyyətdə istifadə olunmur. Bu sahədə kommunikasiya vasitəsi kimi danışıq-dialekt dilindən (ةيماعلاةغللا) və ya ənənəvi şəkildə dialektlər və ya (تاجهلواتايماع) adlanan ünsiyyət vasitəsindən istifadə edilir. Hər bir ərəb ölkəsi əhalisinin məişətdə, istehsalatda, incəsənətin şifahi formasında (xüsusilə də folklorda), radio və televiziya verilişlərində, reklamlarda və hətta bədii ədəbiyyatda istifadəsi üçün xarakterik xüsusiyyətləri ilə seçilən, özünəməxsus, spesifik dialekti mövcuddur. Әrəb ölkələrində xalqın savadlılıq dərəcəsinin hələ də aşağı səviyyədə olması ilə əlaqədar olaraq ərəb dialektləri oxumaq-yazmaq bilməyən milyonlarla insan üçün yeganə və əsas ünsiyyət vasitəsi olmaqda davam edir. Әrəb ölkələrində dilin belə bir vəziyyətdə olmasını diqlossiya hadisəsi kimi şərh edirlər. Bu hadisə bir- birinə tipoloji və genealoji cəhətdən yaxın olan və bir-birini funksional cəhətdən tamamlayan iki dil sisteminin eyni bir nitq kollektivində yanaşı mövcudluğu kimi xarakterizə olunur [6, 80]. Hər bir ərəb ölkəsində
ərəb ədəbi dilinin formalaşması sayəsində oradakı sosial-tarixi və iqtisadi faktorların təsiri ilə özünəməxsus regional linqvososium yaranır. Bu faktı da inkar etmək olmaz ki, müəyyən bir regionda savadlılığın dərəcəsinin yüksəlməsi geniş mənada yerli Yüklə 4,84 Mb. Dostları ilə paylaş:
|