58
6.3.
Fırsatlar
FIRSATLAR
F1.
Ülkemizde yol ve tünel yapımında kaydedilen ilerlemeler.
F2.
Ulaşım altyapısının iyileştirilmesine verilen önem.
F3.
Bölge karayollarında devam eden ve planlanan çalışmalar.
F4.
Kombine ve demiryolu taşımacılığın artan önemi.
F5.
İleri lojistik faaliyetleri ve altyapısının artan önemi.
F6.
Adapazarı-Karasu-Ereğli-Bartın demiryolu projesi.
F7.
Zonguldak-Irmak demiryolu hattı rehabilitasyon projesi.
F8.
TCDD’nin lojistik altyapı yatırımları
F9.
Demiryollarının serbestleştirilmesi ile ilgili yasa tasarısı
F10.
Konumu: Karadeniz kıyısında olması.Ankara, Düzce gibi önemli ticaret ve sanayi
merkezlerine yakın olması.Hinterlandında kalkınmada öncelikli iller olması.
F11.
Mevcut limanlarda kullanılmayan kapasitenin olması.
F12.
Taşımacılık amaçlı liman yapımına uygun alanların olması.
F13.
Filyos Vadisi projesi: Liman, Endüstri Bölgesi ve Serbest Bölge içermesi. Lojistik
merkez için uygun olması.
F14.
Karadeniz ülkeleriyle olan ticaretin ürün çeşitliliği ve yüksek hacmi , gelecekte artma
eğilimi göstermesi.
F15.
İstanbul Boğazında yoğunluk nedeniyle geçişlerde yaşanan gecikmeler
F16.
Uluslararası ticarette konteynır kullanımındaki artış.
F17.
Doğa ve kültür turizmine artan ilgi.
F18.
Üniversitelerde lojistik ile ilgili açılan bölüm sayısının artması, taban puanlarının artış
eğiliminde olması
F19.
UND’nin 2023 yılına kadar Dünya Bankası Lojistik Performans Endeksi’nda ilk 10’da
yer almayı hedeflemesi
F20.
Gümrük mevzuatında yapılması planlanan dış ticaret kolaylaştırmaya yönelik
düzenlemeler.
F21.
BAKKA, TÜBİTAK, SAN-TEZ, AB, TEYDEB, TTGV, KOSGEB proje destekleri
F22.
İhracatı artırmaya yönelik teşvikler.
59
6.4.
Tehditler
TEHDİTLER
T1.
Arazi yapısı: Ulaşım zorluğu, geniş alan azlığı.
T2.
Filyos Vadisi Projesinin mevcut planlarının bir lojistik merkez içermemesi.
T3.
Sanayi ve ticaret alanlarının genişlemesine engel olan plansız yapılaşma.
T4.
Bölgenin dışarıya göç vermesi.
T5.
Lojistik konusunda kalifiye eleman bulunamaması.
T6.
Bolu-Bartın Otoyolu 2035 hedefleri arasında yer alırken TR42 ve TR83 Düzey 2
Bölgeleri limanlarının otoyol ağına bağlantılarının mevcut olması.
T7.
TR42 ve TR83 Düzey 2 Bölgelerinde faaliyette olan ve yapımı devam eden limanlar,
lojistik merkezler, ve diğer lojistik tesisleri.
T8.
Filyos Endüstri Bölgesi için düşünülen firmaların lojistik sektörünü güçlendirecek
firmalar olmamaları
T9.
Önde gelen lojistik ve dış ticaret bölümlerinin bölge dışındaki üniversitelerde olması
T10.
Üniversitelerin lojistik konusunda uzman kalifiye akademik personel bulma zorluğu
T11.
İstanbul ve çevresinde oturmuş limanların olması.
T12.
Bölgedeki yüksek draftlı limanların özel firmalara (KARDEMİR, Eren Enerji) ait olması
ve belirli yük tiplerine göre tasarlanmış olması
T13.
Altyapı yatırımlarının yüksek maliyetli olması.
T14.
Kamu yatırımlarından en düşük pay alan Düzey 2 bölgesi olması.
T15.
Filyos projesi için finansman sağlaması beklenen AB’nin yaşadığı ekonomik
darboğazlar
T16.
Ekonomik krizler nedeniyle ihracat ve ithalatta yaşanabilecek daralma
T17.
Bölgenin tamamının birinci veya ikinci derecede deprem bölgesi olması.
60
7.
ULAŞTIRMA VE LOJİSTİK MASTER PLANI STRATEJİLERİ
7.1.
TOWS Matrisi: Muhtemel Eylemler
GZFT tablosu üzerinde TOWS Matris yaklaşımı uygulanarak muhtemel eylem ve politikalar
üzerinde düşünülmüştür. Buna göre GZFT tablosunun dahili unsurlarının (güçlü yönler,
zayıf yönler), harici unsurlar (fırsatlar, tehditler) ile kombinasyonları üzerinde durulmuştur.
Güçlü yönlerden faydalanma, zayıf yönleri kapatma, fırsatlardan yararlanma, tehditlere
karşı önlem alma hedeflenmiştir.
Eylemlerin GZFT ilişkileri ve diğer muhtemel eylemler Tablo 20 ve Tablo 21’de verilmiştir.
Önemli görülen birkaç stratejiye aşağıdaki bölümlerde detaylı olarak yer verilmiştir.
7.2.
Filyos Vadisi Projesi
Filyos Vadisi Projesi’nin bölgenin güçlü yönlerinin avantajlarını kullanma ve zayıf yönlerini
güçlendirme potansiyeline sahip olduğu görülmektedir. Bölgenin ihracat ve ithalatında
demir-çelik, çimento, madencilik sektörleri ve Çatalağzı Termik Santrali’nin baskın olması
nedeniyle Filyos Endüstri Bölgesi’nde benzer yatırımların bulunma ihtimali yüksektir.
Ancak, bu sektörlerde kullanılan kömür, cevher gibi hammaddeler genellikle dökme
yük (bulk cargo) olarak taşınmaktadır. Bu sektörlerin son ürünlerinde ise kar marjının
düşük olması ve lojistik maliyetlerinin ürün maliyetlerinde yüksek bir yüzde tutması
nedeniyle parça yük gibi ilkel sayılabilecek, dünyanın önde gelen uluslararası ticaret
güzergahlarında kullanımı tükenmeye yüz tutan taşıma yöntemlerine başvurulmaktadır. Bu
nedenle bu sektörlerin oluşturacağı yük trafiğinin bölgenin bir lojistik merkezi haline
gelmesine katkı yapma olasılığı düşüktür.
Bölge’de liman, tersane, depo inşaatı tecrübesine sahip firmaların olması, Filyos Vadisi
Projesinin planlanan şekilde ve takvimde tamamlanabilmesi açısından bir avantajdır. Bölge
firmalarının bu projede görev almaları, bölge ekonomisine direk katkı da sağlayacaktır.
Yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı bölgedeki mevcut limanların trafiklerinde fazla bir
azalma beklenmemektedir. Bölge ülkemiz ihracatında çok az bir paya sahiptir. Bölgedeki
mevcut limanlar kapasitelerinin çok altında yük trafiğine sahiplerdir. Dolayısıyla, Filyos
Karma bölgesinin Filyos Limanı’nın yıllık 25 milyon ton olarak planlanan nihai kapasitesinin
tamamını değerlendirememe olasılığı yüksektir. Filyos Limanı’nın potansiyelinin tamamının
değerlendirilebilmesi için Filyos Vadisinde bölgedeki mevcut baskın sektörleri tamamlayıcı,
katma değeri ve kar marjı yüksek, bölgenin lojistik becerilerine katkı yapacak sanayi ve
ticaret kuruluşlarına yer verilmelidir.
Filyos Limanı’nın tam kapasite kullanılabilmesi ve için bölge dışından gelecek yüklere
ihtiyaç vardır. Yapılan temaslarda Filyos Vadisi Projesinin en son planlarında lojistik merkez
için ayrılmış bir yer öngörülmediği anlaşılmaktadır. Proje içerisinde bir lojistik merkeze yer
verilmemesi bölgenin cazibesini düşürecektir. Lojistik merkezin etkin kullanılması için
birden fazla taşımacılık moduna erişiminin olması gerekmektedir. Filyos Vadisi karayolu,
denizyolu ve demiryolu modlarına erişimi olması nedeniyle lojistik merkez kurulması için