Bilig 49. sayı
Yüklə 3,45 Kb. Pdf görüntüsü
|
bilig, Bahar / 2009, sayı 49 70 girişimciler, aynı zamanda ekonomik ve toplumsal değişimlerin de öncülüğü- nü yapmaktadır (Hisrich et al. 1998: 13). Bağımsızlıktan sonra Türkiye ile Orta Asya Türk Cumhuriyetleri arasında kurulan ve devam ettirilen ilişkilerde girişimciler büyük paya sahiptirler. Özellikle Kazakistan, sahip olduğu geniş topraklar, yer altı ve yer üstü kaynaklarıyla, hem kendi vatandaşları için hem de dünya girişimcileri açısından cazip bir ülke konumuna gelmektedir. Orta Asya Türk Cumhuriyetlerinin bağımsızlıklarını kazanmalarından sonra, ipek yolunun hem bir ticaret yolu hem de tarihsel ve kültürel bir değer olarak yeniden canlandırılması gündeme gelmiş, bu yol boyunca inşa edilmiş artık kullanılmayan yapıların yeni işlevler kazandırılarak korunmaları veya yaşa- tılmaları için çalışmalar başlatılmıştır. Bu ve benzeri yollar tarihte gerçekleş- tirdikleri misyonları gerçekleştirip günümüzde de girişimcilik açısından önemli bir yere sahip olacakları şüphesiz bir gerçektir. 3. Girişimcilik Açısından Kazakistan Kazakistan, piyasa itibariyle girişimcilik açısından oldukça cazip fırsatlara sahip bir ülke konumundadır. Bağımsızlıktan sonra dünyayla bütünleşme yolunda hızla ilerleyen ülke, yabancı sermayeye de kapılarını açmıştır. Türki- ye ile önemli ticari ilişkileri bulunan Kazakistan gittikçe büyüyen bir ekonomi görünümündedir. Ülke çağdaş girişimciliğin gereklerine uygun yenilik üreten, risk alan, fırsat yakalayan ve bunları hayata geçiren girişimciler için, önemli imkânlar sunmaktadır. Bu imkânları değerlendirebilmenin yolu, Schumpeter ve Timmons’un çağdaş girişimci tanımlarında vurguladıkları yenilik, dürüst- lük ve samimiyetten geçmektedir. 3.1. Kazakistan Hakkında Genel Bilgiler Türk Cumhuriyetleri arasında en büyük yüzölçümüne sahip ülke olan Kaza- kistan, coğrafi konum olarak 46 - 87 doğu enlemi ve 40 - 56 kuzey boylamı arasında yer almaktadır. Orta Asya bozkırlarına yayılmış olan Kazakistan, SSCB’nin 1990’ların başında dağılmasıyla bağımsızlığına kavuşan Türk dev- letlerinden sadece bir tanesidir. Ülke, bağımsızlıktan önce SSCB’yi oluşturan 15 cumhuriyet içerisinde kapladığı alan bakımından Rusya’nın ardından ikinci sırada yer almaktaydı (Uludağ vd. 1990: 252). Yüzölçümü olarak 2.717.300 kilometrekare büyüklüğündeki bir toprak üzerine kurulmuş olan Kazakistan’ın en büyük kenti yaklaşık 1.176.000 nüfus ile Almatı’dır. Aralık 1997’de ulusal güvenlik tedbirleri kapsamında kabul edilen stratejik bir karar sonucu, başkent Almatı’dan Astana’ya taşınmıştır. Ülkenin diğer önemli kent- Ercan, Gökdeniz, Girişimciliğin Gelişim Süreci ve Girişimcilik Açısından Kazakistan 71 leri, Çimkent, Türkistan, Taraz, Öskemen, Karaganda, Pavlador, Semey, Aktobe, Atrav olarak sıralanabilir (Yeni Avrasya Stratejileri: 6). Nüfusu yaklaşık 15 milyon olan Kazakistan’ın resmi dili Kazak Türkçe’sidir. Ancak eski rejimin resmi dili olan ve o dönemlerde öğrenilmesi zorunlu tutulan Rusça, halkın yaklaşık %90’ı tarafından bilinmektedir. Bu dili bilmeyen %10’luk kesimin büyük bölümünü ise, yeni nesil Kazak halkı oluşturmaktadır. Bağımsızlığın kazanılmasından çok kısa bir zaman sonra ülkede, planlı eko- nomiden piyasa ekonomisine geçiş amacıyla birtakım kapsamlı çalışmalar başlamıştır. Bu çalışmalar kapsamında tekelciliğin kaldırılması, özelleştirme, borçların yeniden yapılandırılması, yüksek verimliliğin sağlanması, fiyatların serbestleştirilmesi ve vergi ıslahı konularında birçok düzenlemeler yapılmıştır. Buna ek olarak ülkede güvenlik ve değişim merkezi kurulmuş, yatırım kanu- nu oluşturmuş ve bankacılık sisteminde düzenlemeler yapılmıştır. Bu çalışma- lar sonucunda Kazakistan’da, serbest ticaretin önündeki birçok engel kaldı- rılmıştır (UNESCAP 2003: 4). 3.2. Türkiye – Kazakistan Ekonomik İlişkileri Bağımsızlığını kazandıktan sonra ilk büyük elçiliği açarak, Kazakistan’ı ilk tanıyan ülke Türkiye’dir. Türkiye tarafından atılan bu önemli adım aynı za- manda, Türkiye’den ülkeye giden girişimciler tarafından da başarıyla devam ettirilen soyo-ekonomik ilişkilerin temelini oluşturmuştur. Bugün gelinen duruma bakıldığında Kazakistan’ın, Türkiye’den Orta Asya’ya giden girişim- cilerin büyük çoğunluğunu çeken ve gelecek için en büyük potansiyeli arz eden ülke konumunda olduğu görülmektedir (DEİK 2005: 12). 1990’lı yılların başından itibaren bağımsızlıklarını kazanan Türk Cumhuriyet- leriyle olan ilişkiler, yeterli düzeyde olmasa da sürekli artarak devam etmek- tedir. Bu konuda Kazakistan özeline bakıldığında, öncelikle ikili ilişkilerin önünü açmaya yönelik birtakım anlaşmalarla, ekonomik, siyasi ve kültürel ilişkilerin hukuki zemininin hazırlandığı görülmektedir (Sayarı 2007: 5). Ortak tarih bilinci, ortak kan bağı, din bağı ve kültürel bağların sağladığı temel üzerine imzalanan çeşitli ekonomik anlaşmalarla, iki ülke arasındaki ilişkiler daha sağlam bir zemine oturtulmuştur. bilig, Bahar / 2009, sayı 49 72 Tablo 3: Türkiye ve Kazakistan Arasında İmzalanan Ekonomik Anlaşmalar TARİH ANLAŞMA PROTOKOL TOPLANTI 10.09.1997 Ticari Ekonomik Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaş- ması 02.10.1993 Karma Ekonomik Komisyon Kurulmasına Dair protokol 01.05.1992 Yatırımların Karşılıklı Teşvik ve Korunması Anlaşması 15.08.1995 Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması 22.05.2003 Uzun Vadeli Ekonomik İşbirliği Anlaşması 08-10.09.1999 Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı (Ankara) 05-07.06.2001 Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı (Ankara) 03-04.05.2004 Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı (Ankara) 24-26.08.2006 Karma Ekonomik Komisyon Toplantısı (Astana) Kaynak: (Yeni Avrasya Stratejileri: 28); (Milletlerarası Anlaşmalar: 2007)’den yararlanılarak hazırlanmıştır. Tablo 3’te, Türkiye ve Kazakistan arasındaki ticaretin altyapısını oluşturmak ve mevcut problemleri çözmek amacıyla imzalanan anlaşma, protokol ve toplantılar görülmektedir. Karşılıklı ilişkilerin gelişmesinde olumlu etkiye sahip olan bu tür anlaşmalar sonucunda, Türk Eximbank tarafından Kazakistan’a 2000’li yıllara doğru 240 milyon dolarlık kredi sağlanmıştır. Bu kredi ile ül- kede, gıda, ilaç, tıbbi cihaz, mobilya, inşaat malzemesi, telekomünikasyon, konaklama işletmesi, deri işleme ve giyim gibi birçok sahada yatırım gerçek- leştirilmiştir (Yeni Avrasya Stratejileri: 27-28). Kazakistan’da faaliyette bulunan işletmeleri genel olarak üç kısma ayırmak mümkündür. Bunlardan ilki, yabancıların da yatırım yaptığı stratejik alanlar olarak kabul edilen enerji, çelik endüstrisi, yapı ve perakende sektörü, tütün endüstrisi ve bazı yerel üretim sahalarında yapılan girişimlerdir. İkinci kısım- da, kısmi özelleştirmenin hâkim olduğu maden ve metal endüstrisindeki yerli ve yabancı büyük girişimler bulunmaktadır. Üçüncü ve son kısım girişimler Yüklə 3,45 Kb. Dostları ilə paylaş:
|